8-тапсырма. Өлеңдегі көріктеу құралдарын тауып, дәптерлеріңе жазыңдар. Өлеңнен сатиралық, ирониялық көркемдеу тәсілдерін тауып, қандай мағынада айтылғанына назар аударыңдар.
«Қамбар батыр» – қазақ халқының қаһармандық жыры. Жырдың басты тақырыбы – жер мен ел намысын қорғау. Негізгі кейіпкер оқиғаға арала бұрын Әзімбайдың қисапсыз мол байлығы, оның алты ұлы және сұлу қызы – Назымның сән-салтанаты марапатталады. Назым сұлудың келбетін мадақтаған тұста ұлғайту (гипербола) мен әсірелеу (гротеск) де мол орын алады. Назым қыздың сұлулығы, ба鬬лығы тойға жиналғандарды айтар¬лықтай тәнті етеді. Жырда Назым¬ның ажар-көркі он төртінші айдай, ашылған гүлдей, кірсіз қағаздай деген теңеулермен сипатталады.
Назым тұлғасының ерекше болмысына көп назар аударылады.
Назым қыздың образы жырдағы батыр тұлғасын көмескілемейді, қайта батырдың образын ашуда өзгеше көркемдік мән атқарады. Жырдың бастамасынан-ақ ерекше болмысты сұлудың бейнесі танылып, жыр соңына дейін алуан түрлі қасиет белгілерімен сомдала түседі. Қыз бен оның әкесі, ағаларының тұтас бейнесін танытатын «Қамбар батырдағы» Назым бейнесі өз тегінен бөлек мінез бен іс-әрекет иесі екендігімен оқшауланады. Ол жөнінде жыр: «Алты ағасын, әкесін ақылымен Назым биледі» – деп баян етеді. Яғни, көпке сәулесі түскен, кірсіз ажары ақ қағаздай арудың ішкі-сыртқы болмысын қатар көрсету басым. Сұлу сипаты, ерке мінезімен қатар өзіне жар таңдаудағы батыл қадамдары Назым тұлғасын өзге жырлардағы әйелдер образынан ерекшелейді. Батырлық сынау мақсатындағы шарт қойып, күйеу таңдау «Қобыланды батыр» жырында да бар. Ел ішінде ғана емес, жат жұртқа дақпырты жеткен сұлудың таңдауының кімге түскендігіне салмақ арту арқылы кейіпкерлердің мінез-құлықтарын ашып көрсету – «Қамбар батыр» жырының өзіндік ерекшелігі.
Халық батыры И.Тайманұлы 1791 жылы қазіргі Атырау облысы, Қызылқоға ауданы, Тайсойған құмындағы "Тайман жалы" деген жерде дүниеге келген. Исатайдың анасы Есентемір руының Тағашы бөлімінен. И.Тайманұлының төртінші атасы Ағатайдың (Тайман-Бегәлінің -Боқай-Ағатай) есімі қалмақтарға қарсы соғыста көрсеткен ерлігі үшін Беріш руының ұранына айналған Исатайдың жастық шағында оған ықпал жасап, қамқорлық еткен әкесі, Тайманның інісі - Жабал Бегәліұлы. 1808 жылы Жабал бастаған Бегәлі ауылы Бақсай бекінісі тұсынан Жайықтан өтіп, Бөкей ханның қарауына кіреді. Хан орысша сауатты, саясаттан хабары бар, халық алдында беделді Жабалды Беріш аулына старшина етіп қояды. Жабал қайтыс болғаннан кейін, оның орнына старшина етіп И.Тайманұлын қоюды сұрап, хан Бөкей 1812 жылы 12 наурызда Орынбордағы Шекара коммссиясына ұсыныс жасайды. Шекара комиссиясы 1813 жылғы қараша айында Бөкей ханның ұсынысын қуаттап, құжаттарды әскери губернаторға жібереді. Генерал губернатор Г.С.Волконский 1814 жылы 12-қарашада Исатайды старшиналыққа бекіту туралы құжатқа қол қояды.
Қамбар батыр жырындағы Назым бейнесі.
«Қамбар батыр» – қазақ халқының қаһармандық жыры. Жырдың басты тақырыбы – жер мен ел намысын қорғау. Негізгі кейіпкер оқиғаға арала бұрын Әзімбайдың қисапсыз мол байлығы, оның алты ұлы және сұлу қызы – Назымның сән-салтанаты марапатталады. Назым сұлудың келбетін мадақтаған тұста ұлғайту (гипербола) мен әсірелеу (гротеск) де мол орын алады. Назым қыздың сұлулығы, ба鬬лығы тойға жиналғандарды айтар¬лықтай тәнті етеді. Жырда Назым¬ның ажар-көркі он төртінші айдай, ашылған гүлдей, кірсіз қағаздай деген теңеулермен сипатталады.
Назым тұлғасының ерекше болмысына көп назар аударылады.
Назым қыздың образы жырдағы батыр тұлғасын көмескілемейді, қайта батырдың образын ашуда өзгеше көркемдік мән атқарады. Жырдың бастамасынан-ақ ерекше болмысты сұлудың бейнесі танылып, жыр соңына дейін алуан түрлі қасиет белгілерімен сомдала түседі. Қыз бен оның әкесі, ағаларының тұтас бейнесін танытатын «Қамбар батырдағы» Назым бейнесі өз тегінен бөлек мінез бен іс-әрекет иесі екендігімен оқшауланады. Ол жөнінде жыр: «Алты ағасын, әкесін ақылымен Назым биледі» – деп баян етеді. Яғни, көпке сәулесі түскен, кірсіз ажары ақ қағаздай арудың ішкі-сыртқы болмысын қатар көрсету басым. Сұлу сипаты, ерке мінезімен қатар өзіне жар таңдаудағы батыл қадамдары Назым тұлғасын өзге жырлардағы әйелдер образынан ерекшелейді. Батырлық сынау мақсатындағы шарт қойып, күйеу таңдау «Қобыланды батыр» жырында да бар. Ел ішінде ғана емес, жат жұртқа дақпырты жеткен сұлудың таңдауының кімге түскендігіне салмақ арту арқылы кейіпкерлердің мінез-құлықтарын ашып көрсету – «Қамбар батыр» жырының өзіндік ерекшелігі.