8 -тапсырма. Мәтінді оқы. Мәтінге тақырып қой. Ертеде бір ханның жалғыз ұлы болады. Бір күні ханның ұлы аң аулауға шығып, жайы- лып жүрген бір топ құланға кезігеді. Ханның ұлы үйірді бастап жүрген құланды атады. Жараланған құлан ханның ұлын тұяғымен теуіп өлтіреді. Баласын бірнеше күн күтіп, аңшылықтан оралмаған соң бір сұмдықтың болғанын сезген хан: «Кімде-кім ұлым туралы жаман, қайғылы хабар жеткізсе, көмейіне қорғасын ерітіп құямын!» – деп, жар салады.
1)"Қырық мысал"еңбегі 1909 жылы Санкт-Петербургте жарық көрді.
Енген өлеңдері:
__
1)Қарға мен түлкі.
2)Қартайған арыстан
3)Қарашекпен қой.
4)Қайыршы мен Қыдыр
5)Шымшық пен көгершін.
6)Шал мен жұмыскер.
7)Шал мен ажал
8)Сары шымшық
9)Үлес
10)Малшы мен маса
11)Маймыл мен көзілдірік
12)Маймыл
13)Кісі мен көлеңке
14)Кісі мен аю
15)Иттің достығы
16)Жүргіншілер мен иттер
17)Жас ағаш
18)Жарлы бай
19)Еменнің түбіндегі шошқа
20)Емен мен қамыс
21)Екі шыбын
22)Екі бөшке
23)Егіннің бастары
24)Бұлбұл мен есек
25)Аңдарға келген індет
26)Аққу, шортан һәм шаян
27)Ат пен есек
28)Ала қойлар
29)Арыстан, киік һәм түлкі
30)Айна мен маймыл
және т. б
2)"Маса" кітабы:1911 жылы Орынборда жарық көрді, бұл кітапта надандық, қараңғылық секілді кемшіліктер сыналды. Негізгі идеясы:саяси бағыт, қазақ халқын орыс отарға қарсы ояту, халықты рухани көтерілуге, оқуға, білімге, ел қылуға және еңбекке үндейді.
Кірме сөзді көрсетіңіз:
1. С) сандықша;
2. Тұрақты сөз тіркесін көрсетіңіз:
С) талағы тарс айрылу
3. Жай септеу үлгісіндегі сөздерді белгілеңіз:
Д) балалықтың
4. Етістіктен жасалған сын есімді табыңыз:
Д) тершең;
5. Қашанғы? Қайдағы? – қай сөйлем мүшесінің сұрақтары?
Е) пысықтауыш
6. Синонимдік қатарды табыңыз.
Д) Уәде, серт, ант;
7. Антонимдік жұпты табыңыз.
Е) Күйлі-көтерем
8. Термин сөзді табыңыз.
А) Толықтауыш;
9. Қазақ тілінің үндестік заңына бағынбайтын сөздерді көрсетіңіз.
С) Құрмет, қызметке
10. Ілгерінді ықпалды табыңыз.
Е) Тұзсыз
11. Сөз тудырушы жұрнақты табыңыз.
Е) Тыңайтқыш
12. Сапалық күрделі сын есімді табыңыз.
В) Сап- сары;
13. Болжалдық сан есімді табыңыз.
Д) Жиырмадай
14. Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөзді табыңыз.
Е) Мұсаның атасы ұста болған.
15. Тек тұрлаулы мүшелерден құралған сөйлем түрі.
А) Жақсыз В) Атаулы С) Толымды Д) Жалаң Е) Жайылма
16.Бірыңғай еріндік дауысты дыбысы бар сөзді табыңыз.
Д) тоғай
17.Болжалдық сан есімді анықтаңыз:
Д) қырық шақты
18.Сілтеу есімдігін табыңыз:
Е) Осыны ұғып алғын.
Осыны
19.Тұйық етістікті табыңыз:
Е) Тілегің орындалсын.
20.Түбір сөзді көрсетіңіз:
А) жүз
21.Зат есімді табыңыз:
Д) жиын
22.Қосарлама қос сөзді белгілеңіз:
Е) алыс-жақын
23.Сапалық сын есімді көрсетіңіз:
В) жасанды
24.Күшейткіш буын арқылы жасалған күшейтпелі шырайды табыңыз:
Е) тым көк
25.Неологизм дегеніміз не?
В) қолданысқа жаңадан енген сөздер
26.Барыс жалғаулы сөзді көрсетіңіз:
Е) әкесіне
27.Атаулы сөйлемді көрсетіңіз:
А) кең зал В
28.Қосымша арқылы жасалған сөзді табыңыз.
Д) шөлейт
29.Жедел өткен шақты белгілеңіз:
В) жиған
30.Жақсыз сөйлемді табыңыз:
А) Оның жақсы оқығысы келеді.
Жауаптары:
1)"Қырық мысал"еңбегі 1909 жылы Санкт-Петербургте жарық көрді.
Енген өлеңдері:
__
1)Қарға мен түлкі.
2)Қартайған арыстан
3)Қарашекпен қой.
4)Қайыршы мен Қыдыр
5)Шымшық пен көгершін.
6)Шал мен жұмыскер.
7)Шал мен ажал
8)Сары шымшық
9)Үлес
10)Малшы мен маса
11)Маймыл мен көзілдірік
12)Маймыл
13)Кісі мен көлеңке
14)Кісі мен аю
15)Иттің достығы
16)Жүргіншілер мен иттер
17)Жас ағаш
18)Жарлы бай
19)Еменнің түбіндегі шошқа
20)Емен мен қамыс
21)Екі шыбын
22)Екі бөшке
23)Егіннің бастары
24)Бұлбұл мен есек
25)Аңдарға келген індет
26)Аққу, шортан һәм шаян
27)Ат пен есек
28)Ала қойлар
29)Арыстан, киік һәм түлкі
30)Айна мен маймыл
және т. б
2)"Маса" кітабы:1911 жылы Орынборда жарық көрді, бұл кітапта надандық, қараңғылық секілді кемшіліктер сыналды. Негізгі идеясы:саяси бағыт, қазақ халқын орыс отарға қарсы ояту, халықты рухани көтерілуге, оқуға, білімге, ел қылуға және еңбекке үндейді.