8-тапсырма. Ойтаразы. <<ПОПС>> Формуласын пайдаланып, мәтiндегi ақпараттар бойынша өз пікірлерiндi бiлдiрiңдер. Бiрiншi сөйлем. Менің ойымша,
Екiншi сөйлем. Себебі мен оны деп түсіндіремін.
Үшiншi сөйлем. Оны мен ... деген фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын.
Соңғы сөйлем. Осыған байланысты мен ... деген түйiн жасадым.
Текст:Ертедегі түркілер VI гасырда өзіндік жазу емлесі бар руна жазуын дуниеге алып келді. Көне түркі жазуымен жазылған ескерткіштiн бiрi - Күлтегін жазба ескерт
кіші. Ескерткіштін биіктігі
енi 1,4 метр, қалындығы-3,5 метр,0,41 метр. Тас бағана бес бұрышты қалқан тәрізді, қырларында айдаһардың суреті мен каган
бейнеленген. Ескі құлпытастағы құпия жазуларды түркітанушылар кепке дейін оки алмай келді. 1893 жылы 25 қарашада Дания галымы В.Томсен Орхон жазуын окудың кілтін тапты. Ол жазудын көне
туркi тiлiнде жазылгандыгын жариялады. Ғалымның алдымен окыган сөздері «Тәңiрi» және «түрік» сөздері болды. Кейiн, академик В.Радлов мәтінді аударды. Осы зерттеулерден кейін құлпытастарға қашалып жазылган жазулар Култегін батырдың ерлік істері жайлы қаһармандық дастан екені белгiлi болды.
«Менің Отаным - Тәуелсіз Қазақстан» энциклопедиясынан
ЛЮДИИИ !
Ауа райының өзгеруі денсаулыққа әсер ете ме? тақырыбына диалог құрастыру.
Дәрігер: Сәлеметсіз бе, қандай шағымыңыз бар?
Емделуші: Қайырлы таң, дәрігер мырза! Кеше түстен бері өзімді жайсыз сезініп, басым ауырып, қан қысымым жоғарылап кетті. Түнде де дұрыс ұйықтай алмай, таң атысымен қабылдауыңызға келіп отырған жайым бар. Кеше ауа райы да бұзылып, жайсызданып кетті ғой. Осы ауа райының өзгеруі денсаулыққа әсер ете ме?
Дәрігер: Жеңіңізді түріп жіберіңізші. Қан қысымыңызды тексеріп көрейін. Жалпы ауа райы мен климат әрбір адамның денсаулығы мен өмір сүру жағдайына үздіксіз әсер етіп отыратын табиғи фактор болып табылады. Ауа райы мен климат жағдайларының адам денсаулығына әсері Гиппократ заманынан белгілі болған. Сол уақыттарда өзінде ақ, көптеген аурулардың пайда болуын, ағымы мен салдарын климат және ауа райымен байланыстырған. (...) Қан қысымыңыз бен жүрек қағысыңыз жоғарылап тұр.
Емделуші: Енді не істесем болады? Емдік шараларын қолдануым керек пе?
Дәрігер: Иә, қазір жас ерекшелігіңізге байланысты қабылдайтын әрі қан қысымын түсіретін дәрі жазып беремін. Ол дәріні әлеуметтік дәріханадан тегін алып, нұсқаулыққа сай пайдаланып, екі күннен кейін тағы да бір тексерілуге келіңіз. Үйде жағдайыңызды бақылап тұрыңыз, себебі қазіргі уақытта миокард инфарктісі, мида қан айналымының жедел бұзылыстары, гипертониялық криз секілді аурулардың дамуында, сонымен қатар, кейбір дені сау адамдардың денсаулығының нашарлауында, климат пен ауа райы жағдайларының рөлі жөнінде дауласуға жатпайтын көптеген ғылыми фактілер жиналған.
Объяснение: