80-тапсырма. Ауызекі сөйлеу тіліне тән фразеология
на vғымымен байланыстырып мағыналык
оған тілдік жүйе, тілдік норма ұғымымен байланысты
түсінік беріңіз.
ОҚарамен жазылған сөздерге орфоэпиялық талдау жасаныз
1. Әй, Ырғызбай, мынау елді көрдің ғой... өліспей беріс-
пейді. Мен солай ет дедім. Тек соқтығып көр, арындаған
Ырғызбай, артың ашылады. Басыңа қызыл тақия киіп,
бөксеңе шақпақ таңба соқтырып қайтасың. Солай етуді мен
бұйырамын, мынау айыпсыз жылаулар болған жұртыма...
Тек қазір кейін қайтпа, үш кісі жіберіп, сөзге кел.
2. Мысы құрыған Жиренше де жақындап кетті. Ит
көрген текедей боп иегі мен сақалын омырауына тыға
түседі. Екі көзін ежірейте қарап тыңдап қапты.
3. Біз қу жанды шүберекке түйіп кеп тұрмыз, білдің бе?
Сен де шараңнан аса берме
2. Мәтіннен берілген сөздің синонимін табыңыз. Найдите в тексте
синоним данного слова
ыңғайлы (синоним) -
ТЕКСТ
Шымбұлақ – Қазақстанның ең танымал, саяхатшылар көп келетін тау-
шаңғылық курорты. Әсем қала Алматы орталығынан 25 шақырым жерде, Іле
Алатауы шатқалынан 2260 метр биіктікте орналасқан. Ауа райы келушілер
үшін қолайлы болып табылады. Жаз кезінде орташа температура +20С болса,
қыс мезгілінде -7С-қа дейін барады. Мұндағы қардың орташа деңгейі 150 см
болады. Шымбұлақ қоңыр салқын күздің қарашасынан бастап мамырға дейін
қар астында жатады.
«Медеуден» «Шымбұлаққа» дейін аспа жол бар. Оның ұзындығы – 4,5
шақырым. Бұл жерде түрлі сауықтыру орталықтары мен кешендер жұмыс
істейді. Мұнда демалушылардың қауіпсіздігі қатаң қадағаланады.
Денсаулық саяхат кезінде ерекше күтімді қажет етеді. Саяхатқа шықпас
бұрын барар жердің климаты, тамағы жайлы алдын ала ғаламтордан біліп
алыңыз. Жолға жиналғанда қажетті заттармен бірге дәрі-дәрмек салынған
қобдишаны алуды ұмытпаңыз. Ауа райына сай киінуді де ұмытпаған жөн.
1.В
2.Д
3.В
4.В
5.С
6.
Өйткені барлығы дастарханда қазақша
сөйлеп отырды бірақ шалдың баласы
орысша сөйлейді сондықтан орысша
сөйлеп отырғанына көңілі толмады
7.Шыныменде, батыр, батыл адамнан халық
ақыны шықпаған болар еді. Махамбет тек
от ауызды сөз шебері ретінде ғана ел
кұрметіне бөленген жоқ, сонымен бірге
өзінің батырлығы, даналығы мен
адамгершілігі арқасында да даңққа
бөленді. Ол халық арасында болып
жататын келеңсіз кұбылыстар мен келелі
істерді өлеңдеріне арқау еткен.
Бұған дәлел ретінде асқақ ақынды Жәңгір
хан өз еркіне көндіріп, билік басында
отырғандарға қарсы өлеңдер шығаруына
тыйым салғысы келеді. Алайда көзі ашық,
көкірегі ояу ақын оның бұйрығына мойын
ұсынбады.
8.Өйткені бұл әңгіме сырттан келген
қонақтарға байланысты айтылған, яғни
қарым-қатынас болып табылады. Ата-ана, ата-ана алдындағы
бала парызы, туған жер, қара шаңырақ.
Шығарманың түпкі идеясын ашуда бар
жүкті Ерғабыл шалдың ой-толғанысы, іс-
қимылы, сөзі мен өзгелермен қарым-
қатынасы көтеріп тұр десе болғандай