80-тапсырма. Ауызекі сөйлеу тіліне тән фразеология
на vғымымен байланыстырып мағыналык
оған тілдік жүйе, тілдік норма ұғымымен байланысты
түсінік беріңіз.
ОҚарамен жазылған сөздерге орфоэпиялық талдау жасаныз
1. Әй, Ырғызбай, мынау елді көрдің ғой... өліспей беріс-
пейді. Мен солай ет дедім. Тек соқтығып көр, арындаған
Ырғызбай, артың ашылады. Басыңа қызыл тақия киіп,
бөксеңе шақпақ таңба соқтырып қайтасың. Солай етуді мен
бұйырамын, мынау айыпсыз жылаулар болған жұртыма...
Тек қазір кейін қайтпа, үш кісі жіберіп, сөзге кел.
2. Мысы құрыған Жиренше де жақындап кетті. Ит
көрген текедей боп иегі мен сақалын омырауына тыға
түседі. Екі көзін ежірейте қарап тыңдап қапты.
3. Біз қу жанды шүберекке түйіп кеп тұрмыз, білдің бе?
Сен де шараңнан аса берме
1)Қазақстанның Қызыл кітабына не енген? Сүтқоректілер мен қосмекенділер
2)Сүтқоректілерге не жатады? Елік, бұлан, құлан, сілеусін, жолбарыс.
3)Бұлан қандай жануар? Бұғылардың ең ірі түрі
4)Бұғының биіктігі мен салмағы неше? 2метр 600 кг дай
5)Бұғының түсі ауысама? Қыста қара қоңыр, жазда қоңырқай болады.
6)Бұғылар қайда бар? Қазақстанның Жайық пен Ертіс маңында, Алтайдада кездеседі.
7)Ол немен қоректенеді? Жазда шөпен, қыста бұтақ, ағаш қабықтары, бұталарымен қоректенеді.
8)Олар неден туады? 2төлден туады
9)Бұланның мүйізі қандай? Бағалы
10)Құлан қайдай? ЖАБАЙЫ ЖЫЛҚЫ
Сәлем, Ажар! Қалың калай т
-Сәлем, Айару! -Неге, сен бүгін мектепке келмедің? Мұғалім сені сұрады? -Мен ауырып калдым.
-Біз сенбі күні сыныппен бірге хайуанаттар бағына барамыз. Кеттік, бізбен
бірге бар.
-Жок, рахмет, мен әлі ауырып жүрмін.
-Тез сауыгып кет
-Сенбі күні де жетті. Біз мұғалім сағат 9-00 де мектеп касына жиналатын
болып келіскенбіз. Барлығымыз кешікпей жиналдык. Бір мезетте автобус
келді. Барлығымыз автобуска міндік.
-Мұғалім, хайуанаттар бағында кандай жануарлар бар?
-Қазір барған соң көресіңдер. Қазір айтсам, кызыксыз боп калады. -Жақсы, ұстаз келістік.
Автобус жылдам хайуанаттар бағына да жетті. Біз автобустан түсіп,
хайуанаттар бағына беттедік,
-Ал балалар шетінен бастап екі - екіден хайуанаттар бағын аралаңдар.
-Ұстаз мен Ажармен бірге аралаймын.
-Біз Ажар екеуміз жануарлар бағынын бір шетінен бастап аралай бастадык
Бір кезде жолда жатқан зебраға кездестік. Үстіне жабайы, кабандар мініп
алыпты.
-Ұстаздың құлағы бір айқайды естіді.
-Апай мында келініз, мына жерде зебраны жабайы қабандар құлатып, үстіне
мініп алыпты.
-Не болды Ажар, Айару?
-Апай, караныз мына зебра неге кұлӑп жатыр? -Қазір, балалар, мен бағбанды
-Сөйтіп Ажар екеуміз бір кызыкка тап болдык Әрі карай жүре бергенімізде кашып бара жаткан керік пен арыстанды көрдік.
-ұстаз «Баладар, үйге кайтатын уакыт болды» -деп айтты.
-Хайуанатты кызыктап жургенде уакыттын етіп кеткенін байкамаптыз Міне біздің саяхат осылай аякталды.