873. Көк аспан 1. Берілген тірек сөздер арқылы бүгінгі тақырыпты болжап, сұхбат құрыңдар.
Тірек сөздер: көк аспан, ауа қабаты, атмосфера,бұлтты аспан, ашық аспан.
2. Мәтінді бір-біріңе оқып беріп, түсіндіріңдер. Түсіндірмелерің мен мәтін арасындағы
айырмашылықты анықтаңдар.
Аспан неге көгілдір?
Жерді ауа қабаты – атмосфера қоршап тұр. Ол жерді суықтан, зиянды сәу-
лелерден және ғарыш тастары метеориттерден қорғайды. Атмосфераны «ауа
мұхиты» деп те атауға болады.
Aya Жерді қоршап тұрған көзге көрінбейтін газдардың қо . Ол түс-
сіз, оның иісі жоқ. Біз ауаның ағынын сеземіз. Қозғалатын ауаны «жел» деп
атайды. Жел ауа райына байланысты суық, жылы және ылғалды болады. Ауа
барлық тіршілік атаулыға тыныс алу үшін қажет.
Күн сәулесі ауа қабаты арқылы өткенде, өзінің жарықтығын жоғалтады.
Сөйтіп, аспан көгілдір болады. Ауада шаң бөліктері, түтін көп болса, аспан
ақшыл, кейде қызылдау болып көрінеді.
( «Менің алғашқы энциклопедиям» жинағынан)
Ең алдымен, спиртті ішімдіктер мен темекі шегудің зиянын білген дүрыс. Темекі түтінінің құрамында 30-дан астам зиянды заттар бар. Әсіресе жас балалар мен қарттарға темекі тартуға болмайды. Бұл заттар қатерлі ісіктің пайда болуына тікелей себептер. Ішімдікке салынып кетуге болмайды. Ішімдікті жақсы көретін адамнан бақытсыздықтан басқа ештеңе күтуге болмайды. Лев Толстой: "Спиртті ішімдік адамның денсаулығын құртады, ең қорқыныштысы — адамның рухы мен ұрпағын жояды", -деген болатын.
Денсаулық сақтаудың алдын алуға болады. Ол үшін дұрыс тамақтануға, уақытында демалуға, дене қимылымен айналысуға көп көңіл бөлу қажет. Әсіресе жасы ұлғайған адамдарға майлы тамақтарды көп жеуге болмайды. Оның орнына сүт, көкөніс тамақтарын пайдаланған дүрыс. Денсаулық сақтауда дұрыс тамақтаудың маңызы зор. Ал спортпен айналысу — денсаулықты жақсартады. Спорттың ең қарапайым түрі — жүгіру. Күн сайын таңертең үйдің маңайында, саябақта жарты сағатгай жүгіруе болады. Егер жүгіруге дәрігер рұқсат етпесе, таңғы таза ауада серуендеуге болады. Әр түрлі жаттығулар жасауға болады.