Ясауи кесенесі — Түркістан қаласында XIV ғасырдың соңында тұрғызылған архитектуралық ғимарат. Қожа Ахмет Ясауи дүние салғаннан кейін халықтың көп жиылуымен өзіне арнап соғылған кішкене мазарға жерленеді. Кейін бұл кесене мұсылмандардың жаппай тәуеп ету орнына айналды.
Flag of UNESCO.svg Қожа Ахмет Ясауи кесенесі
(ағылш.) Mausoleum of Khoja Ahmed Yasawi*
UNESCO World Heritage Site logo.png ЮНЕСКО-ның Әлемдік мұрасы
Turkestan.jpg
Қожа Ахмет Ясауи кесенесі
Ел
Қазақстан
Түрі
мәдени
Критериялар
i, iii, iv
Сілтеме
1103
Аймақ**
Координаттар
43°17′51″ с. е. 68°16′15″ ш. б.43.29750° с. е. 68.27083° ш. б. (G) (O) (Я)
Қосылуы
2003 (27-сессия)
Картадағы Қожа Ахмет Ясауи кесенесі
* Атауы ағыл. ресми тізімінде
** ЮНЕСКО-ның классификациясы бойынша аймақ
Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Ясауи ғимараты – орта ғасырлық сәулет өнерінің көрнекті ескерткіші. Ол XII ғасырда өмір сүрген бүкіл Шығысқа аты әйгілі көне түркі ақыны, сопылықты уағыздаушы Ахмет Ясауидің (Яссы-дан шыққан деген мағынада) бейітінің басына орнатылған.
Оңтүстік Қазақстанда Сайрам деген жерде туған Ахмет Ясауи сол кездегі ғылым мен ағартудың орталығы ретінде белгілі болған Отырар қаласында білім алады да, кейіннен Бұхарадағы Юсуп Хамадани басқарған сопылар қауымына кіріп, дәруіштік мектептен өтеді.
1140 жылы Юсуп Хамадани, кейіннен оның екі мүриті дүние салған соң, қауымды Ахмет Ясауи басқарады. Бірақ көп ұзамай-ақ «мәртебелі» қызметін тастап, өзінің туған өлкесіне біржола қайтып оралады. Сопылық идеяларын уағыздап, өзі де оны берік ұстана отырып, жоқшылықта өмір сүреді. Сондықтан да, оны жергілікті халық Әзірет Сұлтан деп атап кетеді.
Ахмет Ясауидің уағыздаушы және ақын ретінде атағы кең жайылып, оның «Диуан-и Хикмет» («Даналық жайындағы кітап») атты діни өлеңдер жинағы көне түркі тілінде жазылғандықтан, жергілікті халыққа түсініктілігі арқасында талай мәрте қайта көшіріліп, бірнеше рет басылған.
Бұл сияқты уағыздық өлеңдерінің философиялық және діни-мистикалық мазмұны, ондағы жақсылыққа, әділеттілікке шақырған үнмен ұласады, халықтың қайырымдылық сезімін ояту, оны басқа діндегілермен жауласудан сақтандырумен қатар дін иелерінің ашкөздігін, зұлымдығын әшкерелеумен жалғасып жатады.
Welterbe.svg UNESCO logo.svg
Ахмет Ясауидің өлеңдері құнды әдеби ескерткіш, кейіннен қазақ халқының құрамына енген қыпшақ, оғыз, қарлұқ сияқты көне түркі тайпаларын зерттеудің көзі болып табылады.
Халық аңыздарында Түркістандағы әулиенің аруағын атақты қолбасшы, бүкіл Шығысты тітіренткен Әмір Темірдің айрықша сыйлап өткені айтылады. Оның әмірімен Ахмет Ясауи қайтыс болғаннан екі жүз жылдан кейін қирап бітуге таянған кішкене ғана мазардың орнына, дүниежүзілік сәулет өнерінің белгілі ескерткіші орнатылды.
Темірдің өмірін Зафарнама, «Жеңіс кітабы» авторы Шараф-ад Дин Әли Мазди растайды. Ескерткіштің салынуын оның Ахмет Ясауидің қабіріне зиярат етіп қайтқан 1397 жылдың аяғындағы оқиғалармен байланыстырады. «Жеңістер кітабында» Темір, сол жылы Яссыда болған кезінде, мұнда өзіне қарайтын елдердің тегінде Ахмет Ясауидің атына лайық зәулім ғимарат салу жайлы жарлық берген еді делінеді. Ол ислам дінінің даңқын асыруда, оның кең таралуына, аса үлкен өлкені басқаруды жеңілдетуге тиіс болған.
ХІV ғасырдың аяғында бұл күмбез біткен соң Әмір Темір көреген Әзірет Сұлтанның қорын ұйымдастырып, өзі арнайы қол қойып бекіткен. Дегенмен, Қазандықтың ішкі есіктерінің біріндегі халькаға жазылған «1394-1395 жылдар» Темірдің өзі белгілеп берген. Бұл – ғимараттың басқа бөліктерінің
Менің ойымша бұл Кенесары-Наурызбай жыры өте әсерлі оқиғаларға, тарихи шындыққа толы дастан.
Себебі поэмада қазақ-қырғыз арасындағы шайқас пен ұлт басшысы Кенесары өмірінің соңғы жылдары туралы айтылады.
Мысалы: Рүстем, Сыпатай – дулат руынан шыққан, еліне сатқындық жасаған батырлар болатын. Кейбір мәселелер мен қазақтардың жеңілуіде осылардың кесірінен еді.Мен оны мына өлең шумақтары арқылы.
«Рүстем менен Сыпатай –
Төренің нағыз баласы.
Үндес болған қырғызбен,
Міне, ауыздың аласы!» – дәлелдей аламын.
Қорытындылай келе қаншама сатқындықтар мен мәселелерге қарамастан Кенесары мен Наурызбайдың елі үшін күрескен ерең еңбектері шындыққа негізделген.
Ясауи кесенесі — Түркістан қаласында XIV ғасырдың соңында тұрғызылған архитектуралық ғимарат. Қожа Ахмет Ясауи дүние салғаннан кейін халықтың көп жиылуымен өзіне арнап соғылған кішкене мазарға жерленеді. Кейін бұл кесене мұсылмандардың жаппай тәуеп ету орнына айналды.
Flag of UNESCO.svg Қожа Ахмет Ясауи кесенесі
(ағылш.) Mausoleum of Khoja Ahmed Yasawi*
UNESCO World Heritage Site logo.png ЮНЕСКО-ның Әлемдік мұрасы
Turkestan.jpg
Қожа Ахмет Ясауи кесенесі
Ел
Қазақстан
Түрі
мәдени
Критериялар
i, iii, iv
Сілтеме
1103
Аймақ**
Координаттар
43°17′51″ с. е. 68°16′15″ ш. б.43.29750° с. е. 68.27083° ш. б. (G) (O) (Я)
Қосылуы
2003 (27-сессия)
Картадағы Қожа Ахмет Ясауи кесенесі
* Атауы ағыл. ресми тізімінде
** ЮНЕСКО-ның классификациясы бойынша аймақ
Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Ясауи ғимараты – орта ғасырлық сәулет өнерінің көрнекті ескерткіші. Ол XII ғасырда өмір сүрген бүкіл Шығысқа аты әйгілі көне түркі ақыны, сопылықты уағыздаушы Ахмет Ясауидің (Яссы-дан шыққан деген мағынада) бейітінің басына орнатылған.
Оңтүстік Қазақстанда Сайрам деген жерде туған Ахмет Ясауи сол кездегі ғылым мен ағартудың орталығы ретінде белгілі болған Отырар қаласында білім алады да, кейіннен Бұхарадағы Юсуп Хамадани басқарған сопылар қауымына кіріп, дәруіштік мектептен өтеді.
1140 жылы Юсуп Хамадани, кейіннен оның екі мүриті дүние салған соң, қауымды Ахмет Ясауи басқарады. Бірақ көп ұзамай-ақ «мәртебелі» қызметін тастап, өзінің туған өлкесіне біржола қайтып оралады. Сопылық идеяларын уағыздап, өзі де оны берік ұстана отырып, жоқшылықта өмір сүреді. Сондықтан да, оны жергілікті халық Әзірет Сұлтан деп атап кетеді.
Ахмет Ясауидің уағыздаушы және ақын ретінде атағы кең жайылып, оның «Диуан-и Хикмет» («Даналық жайындағы кітап») атты діни өлеңдер жинағы көне түркі тілінде жазылғандықтан, жергілікті халыққа түсініктілігі арқасында талай мәрте қайта көшіріліп, бірнеше рет басылған.
Бұл сияқты уағыздық өлеңдерінің философиялық және діни-мистикалық мазмұны, ондағы жақсылыққа, әділеттілікке шақырған үнмен ұласады, халықтың қайырымдылық сезімін ояту, оны басқа діндегілермен жауласудан сақтандырумен қатар дін иелерінің ашкөздігін, зұлымдығын әшкерелеумен жалғасып жатады.
Welterbe.svg UNESCO logo.svg
Ахмет Ясауидің өлеңдері құнды әдеби ескерткіш, кейіннен қазақ халқының құрамына енген қыпшақ, оғыз, қарлұқ сияқты көне түркі тайпаларын зерттеудің көзі болып табылады.
Халық аңыздарында Түркістандағы әулиенің аруағын атақты қолбасшы, бүкіл Шығысты тітіренткен Әмір Темірдің айрықша сыйлап өткені айтылады. Оның әмірімен Ахмет Ясауи қайтыс болғаннан екі жүз жылдан кейін қирап бітуге таянған кішкене ғана мазардың орнына, дүниежүзілік сәулет өнерінің белгілі ескерткіші орнатылды.
Темірдің өмірін Зафарнама, «Жеңіс кітабы» авторы Шараф-ад Дин Әли Мазди растайды. Ескерткіштің салынуын оның Ахмет Ясауидің қабіріне зиярат етіп қайтқан 1397 жылдың аяғындағы оқиғалармен байланыстырады. «Жеңістер кітабында» Темір, сол жылы Яссыда болған кезінде, мұнда өзіне қарайтын елдердің тегінде Ахмет Ясауидің атына лайық зәулім ғимарат салу жайлы жарлық берген еді делінеді. Ол ислам дінінің даңқын асыруда, оның кең таралуына, аса үлкен өлкені басқаруды жеңілдетуге тиіс болған.
ХІV ғасырдың аяғында бұл күмбез біткен соң Әмір Темір көреген Әзірет Сұлтанның қорын ұйымдастырып, өзі арнайы қол қойып бекіткен. Дегенмен, Қазандықтың ішкі есіктерінің біріндегі халькаға жазылған «1394-1395 жылдар» Темірдің өзі белгілеп берген. Бұл – ғимараттың басқа бөліктерінің
Менің ойымша бұл Кенесары-Наурызбай жыры өте әсерлі оқиғаларға, тарихи шындыққа толы дастан.
Себебі поэмада қазақ-қырғыз арасындағы шайқас пен ұлт басшысы Кенесары өмірінің соңғы жылдары туралы айтылады.
Мысалы: Рүстем, Сыпатай – дулат руынан шыққан, еліне сатқындық жасаған батырлар болатын. Кейбір мәселелер мен қазақтардың жеңілуіде осылардың кесірінен еді.Мен оны мына өлең шумақтары арқылы.
«Рүстем менен Сыпатай –
Төренің нағыз баласы.
Үндес болған қырғызбен,
Міне, ауыздың аласы!» – дәлелдей аламын.
Қорытындылай келе қаншама сатқындықтар мен мәселелерге қарамастан Кенесары мен Наурызбайдың елі үшін күрескен ерең еңбектері шындыққа негізделген.
Объяснение:
Я так написала