9. Екі топқа бөлініп, өлең шумақтары бойынша сөзжасами нысандарына сәйкес зерттеу жүргізіндер сөне күмыстарынды баары алмасып, тексеріңдер. Жетісу, кеудең асқар, аяғың көл,
Қоңың құм, мықыныңда бар сексеуіл.
Тау жайлап, қоңыр күзеп, құмды қыстап,
Ол бір маң мал өсірген өлкедегі ел,
Көктемде құмнан әсем жер болсын ба, Жайқалып жауқазыны, раң гүлдер
Бойдағы бозбаладай асыр салса,
Қозысы қүйрықтанып дөңгеленер.
Құлпыртар құмда соққан қоңыр самал Мәсімнің масатысын желі желпіп,
Қар кетіп, қара жері жасанғанда,
Қонбасын қалай құсша елі келіп.
Көмектесіңізші өтініш!

Шоқан (Мұхаммедханафия) Шыңғысұлы Уәлиханов – XIX ғасырдың екінші жартысында қазақ даласында туған демократтық, ағартушылық мәдениеттің алғашқы және талантты өкілдерінің бірі. Қазақтың әр алуан ғылым көкжиегінде өшпес із қалдырған мәңгі жарық жұлдыздар шыңында қазақ ұлтының абзал перзенті Шоқан Уәлиханов бар. Оның философия, этнография, тарих, экономика, фольклор, әдебиет теориясы жайлы құнды-құнды еңбектері мен пікірлері ұлттың тұтас құндылығына бағалауға тұрарлық шығармалар. Шоқан 1835 жылдың қараша айында қазіргі Қостанай облысының Құсмұрын бекетінде туған. Жасында ауыл мектебінен мұсылманша хат таныған Шоқан кейін орыс мектебі тәрбиесінде өскен.

Еңбек туралы - дана қазақта нақыл сөздер мен мақал-мәтелдер көп. Еңбек туралы айтқандардың бәрі шын. Мысалы: " Еңбек етсең ерінбей ,тояды қарның тіленбей" .Айтып тұрғандай еңбектеніп оқып, білім алым, білікті маман болып жұмыс жасасаң ғана ,оның қызығын көріп, бар керегіңе жаратасың. Қазіргі таңда өз еңбегімен көтерілген бизнесмен кәсіпкерлерді көріп қызасың.Біреудің еңбегін пайдаланып жүргендерді де айтпай кетпеске болмас.Ондай қылық ешкімге таза пайда әкелмес. Өзіңді еңбекққор қылғың келсе, қазірден бастап телефонмен ойнап жата бергенше, үй ішінде болсын, сыртта болсын бір пайлады іс үйреніп,еңбектеніп жатсаң, еңбек-бәрін жеңері сөзсіз.