9. Құрылғыларды сатып алып қана қоймай, Қазақстандық мамандарды окыту үшін біз сол елден кәсіби шеберлерді шақыртпақпыз. Біз 10. Кәсібінен бакыт тапқан, ырысымен бөлісіп отырған бұл кәсіпорынға халық та риза. Халық 3-тапсырма. Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз. Мүмкіндігінше, өз сөзіңізбен жауапберуге тырысыңыз. 1.Неге қазақ халқы «Жер – өмірдің бесігі, Еңбек – ердің несібі» дейді? 2 Компаниянын жеткен жетістіктері мен пайдасына қандай істерін жатқызуға болады? Кем дегенде 2 дәлелді көрсетіңіз. 3. Компанияның алға қойған мақсатыньоң елімізге тигізер әсері қандай? 2 әсерін жазыңыз ответте

Қосымшаның түрлері.

Қазақ тілінде қосымша жалғау, жұрнақ болып екіге бөлінеді. Сөз мағынасын өзгертетін қосымшаны жұрнақ дейміз: жұмыс – жұмысшы, ойын – ойыншық, оқу - шы, бала - лы, орын - дық, сыр - мақ т.б.

Ал сөз бен сөзді байланыстыратын қосымшаны жалғау дейміз: жұмыс – жұмыста, ойын – ойынға, дәптер – дәптерді, көше – көшеде.

Қазақ тілінде жалғаудың 4 түрі бар:

1. Септік жалғау;

2. Көптік жалғау;

3. Тәуелдiк жалғау;

4. Жіктік жалғау.

Қазақ тіліндегі жұрнақ мағынасы мен қызметіне қарай екіге бөлінеді:

1. сөз тудыратын жұрнақтар өзі жалғанған сөзінен жаңа сөз тудырады. Мысалы, “жылқы - шы”, “біл - ім”, “жасы - қ”, “таға - ла”;

2. сөз түрлендіретін жұрнақтар өзі жалғанған сөзіне үстеме мағына қосып, сөздің тұлғасын өзгертеді. Мысалы, “көк-шіл”, “көк(г) - ірек”, “сары - лау”, “сары - рақ”, “жаз - ып”, “жаз - ғалы”. Жұрнақтар сөзге белгілі бір жүйеде рет - ретімен жалғанады.

Түбірге тете сөз тудыратын жұрнақтар, одан кейін сөз түрлендіретін жұрнақтар, бұлардан соң жалғаулар орналасады. Жұрнақтар түбірге де, туынды сөзге де жалғанады (“бас - шы”, “басшы - лық”, “ұйы - м”, “ұйым – дас – тыр – у – шы”).

Достық (жұрнақ) Адамдардың достығы әдетте жыл өткен сайын беки түседі.

Досым (жалғау) Менің досымның есімі - Арнұр.

1. Оқушы міндеті мектепте сабаққа көңіл бөліп, терең білім алу.

2. Ол жеңіске жетсе жеңімпаз атанады.

3. Мектеп- білім ордасы.

4. Үйім мектептен алыс.

5.  Кітапты партаның үстіне қой.

6.  Ол есіктің қасында тұр.

7.  Ата-анам маған жаңа сөмке әперді.

8. Үйге жаңа есік орнаттық.

9.  Бассейннің суы салқын екен.

10. Терезенің шаңын сүрт.

11.  Үйдің ішін тазала.

12. Дүкенні қасында мені күт.

13. Мен дүкеннен дәптер сатып аламын.

14. Мектептің маңында оқушылар көрінбейді, сабақта отырған болар.

15. Оның жанында әкесі бар.

Объяснение: