9. Себеп- салдар жалғаулығы бар сөйлемді тап.
А. Абайдың әкесі білімді бағалаған, сондықтан өзінің балаларын қалада оқытқан.
Ә. Ол мұсылманша оқыған және Приходская школаға түскен.
Б. Оқу әрі білу Абайға оңай болған.
В.Ол барлық уақытты кітап оқуға жұмсаған
Мәтінде гимараттары мен әдеш аландарын жоспарлап берілген Астана қаласы жайлы аңызықты ақпарат беріледі. Материалда гимараттардың биіктігі, қалаға қарағандағы ішкі жағдайы, тұрғын үй кешенінің ерекшелігі көрсетіледі.
2. Тұрғын үй кешенінің ерекшелігі
Мәтіндегі турғын үй кешенінің ерекшелігіге тапсырыс берілген. Опыт сапарында құралмап отырған мекеменің аты жазылуы тапсырыс берілген. Сондықтан берілген аңызықты Мекеме DINART, «Меруертті мекен», ойын-сауық орталығы, «Қазақстан темір жолы», турғын үй кешені деп жазу керек.
3. Мәтінге ат көру
Мәтінде ат коятын терминдер мен орындар белгіленген. Қала, сәуле, зәулім үйлер, жас мала, бас мала, Есіл өзені сөздері мәтінде көрсетілген. Керіп, кез тоймайды гимараттар, елман жүрегі сөздері де жеткізілген.
3-тапсырма (3)
Берілген тірек сөздерді пайдалану арқылы, Астана қаласы туралы әңгіме немесе олен растырып жазу қажет. Тақырыпта мерзімі жарымды, бутанам, туған күні белгіленген. Тұрғын үй кешенінің өнімі, қызығушылықтары, еділетін өнімдерінің саны айқындайды.
Материалға негізделген жүйеше шешу располагает, қала ішіндегі гимараттардың өзара салыстырмалы сипаты мен эстетикалық көркемдері көрсетіледі. Тапсырма арқылы школьник гимараттар туралы ақпараттарды оқиу, түсіну, анықтау және олар туралы маңызды дереккөздерді айтып болуы кез келуде.
Белгіленген тапсырмаларды орындай отырып, школьник сондай-ақ гимараттардың өзара салыстырмалы сипатын, қалалық көркемдерін түсіну, айту қабілетін жетілдіруге мүмкіндік беріледі.
Жалпы мағынасын білу үшін, тілжүй бойынша жасалатын синонимдер және тән түсіндіруіне көмек көрсету мүмкін. Сізге дайындауға көмек көрсету үшін, определениямен, мисалдармен және анықтамалармен айтып берейіміз:
1. Ұрынбау: тамар. Мысалы, «Төрт тамар» дегенші поэма ұрынбауды анықтайды.
2. Қылмыс: алтын. Мысалы, «Туттамын кеңес» деген асама, көк шымды тарағандай қылмыстарды қамтиды.
3. Құқық: заң. Мысалы, «Азаматты қанун» деген шығарма кешенің ҚҰҚыҚ кездеседі.
4. Қатер: аралықтап. Мысалы, «Жоқты қатерге» деген тілмән өту жүйесіне сырттайтын азаматты таңбалайды.
5. Саппа тыйылу: жалпыдай тәуекел.
6. Нән: тектик. Мысалы, «Нән – азаматтың сапасы» деген аталанатын шығарма агрессивті нән сияқты кейіпсіз болу мәтінді сүйретеді.
7. Қылп етпеу: сендіру.
8. Өз ықырарыммен: заманауи.
Сондықтан, «Ұрынбау, қылмыс, құқық, қатер, саппа тыйылу, нән, қылп етпеу, өз ықырарыммен» сөздерінің синонимдерінің мағынасы мен үлгілері мүмкіндікті шеңбердеу арқылы түсіндіруге болады. Қазір сіз оларды айтуға жататын суретке ие болдыңыз.