9 -Тапсырма. Мәтінді оқып, суретке айналдыр. бетегелі, құмайт жазық дала, жалпақ Жан-жаққа көз жіберсең дала созылып кете береді. Кең аспанда еркін самғаған Көк қаршығадай осы далаға көз түскенде, көңіл шіркін де самғап-самғап алады
- Арман, қалай ойлайсың, біздің тыныс алып отырғанымыз ауа таза ма? - Жоқ, ауаны тап-таза деп айта алмаймыз. - Неліктен? - Себебі қазіргі кезде машиналар, әртүрлі көліктер көп жүреді. Зауыттар ауаны ластайды. Адамдардың бірі далаға қоқыс тастап кетеді, бірі шылым шегеді. - Арман, мен далада сірінкемен ойнап, от жағып жатқан балаларды көрдім. Олар да ауаны ластайды ғой, иә? - Әрине, ластайды. Отпен ойнағанның салдары ауаны ластаудан басқа да дерттерге әкелуі мүмкін. Бұл балалардікі дұрыс емес. Отпен ойнауға болмайды! - Ал лас ауадан адам ауыруы мүмкін бе? - Иә, осы айтып кеткен ауаны ластайтын заттар адамға ауру әкеледі. Сондықтан ауаны ластамауға тырысу керек. - Ал ауаны қалай ластамауға болады? - Ол үшін біздің істей аларымыз қоқыс тастамау және өсімдіктер өсіру. - Ал өсімдіктің қандай пайдасы бар? - Олар көмірқышқыл газын жұтып, оттегін бөліп шығарады. - Оттегі деген не? - Оттегімен тірі ағзалар адамдар, жануарлар, т. б. тыныс алады. - Міне керемет! Бізге мұғалім өсімдік әкеліңдер дегені осы екен ғой. - Иә, осылай таза ауаны сақтау керек.
Менің отбасым шағын, біз өте тату, ауызбіршіліктеміз. Менің екі әжем, екі атам, әпке, ағаларым бар. Анамның аты Наташа. Ол өте мейрімді, сұлу, көңілді, және әрдайым маған көмектеседі. Біз анам екеуміз түрлі іс-шараларға бірге барамыз. Менің әкемнің аты Олег. Ол ақылды, күшті және маған көмектеседі. Менің әжемнің аты Юля. Ол күлкілі және қуатты. Ол Москвада тұрады, біз оған жиі барып тұрамыз. Менің атамның аты Сергей. Ол да өте күлкілі. Оның барлық өмірі ұшақпен байланысты. Менің әжемнің аты Надя. Ол қатал, бірақ түсінеді. Атамның аты Толя. Ол мейрімді, зейінді. Біз жиі табиғатқа шығамыз, уақытты бірге өткіземіз. Біздің отбасында мені мейрімділікке, көмек көрсетуге дайын тұруға және бәрін өздігімнен жасай алуға үйретеді. Мен өзімнің осындай отбасын барына қуанамын. Барлығын өте жақсы көремін.
- Жоқ, ауаны тап-таза деп айта алмаймыз.
- Неліктен?
- Себебі қазіргі кезде машиналар, әртүрлі көліктер көп жүреді. Зауыттар ауаны ластайды. Адамдардың бірі далаға қоқыс тастап кетеді, бірі шылым шегеді.
- Арман, мен далада сірінкемен ойнап, от жағып жатқан балаларды көрдім. Олар да ауаны ластайды ғой, иә?
- Әрине, ластайды. Отпен ойнағанның салдары ауаны ластаудан басқа да дерттерге әкелуі мүмкін. Бұл балалардікі дұрыс емес. Отпен ойнауға болмайды!
- Ал лас ауадан адам ауыруы мүмкін бе?
- Иә, осы айтып кеткен ауаны ластайтын заттар адамға ауру әкеледі. Сондықтан ауаны ластамауға тырысу керек.
- Ал ауаны қалай ластамауға болады?
- Ол үшін біздің істей аларымыз қоқыс тастамау және өсімдіктер өсіру.
- Ал өсімдіктің қандай пайдасы бар?
- Олар көмірқышқыл газын жұтып, оттегін бөліп шығарады.
- Оттегі деген не?
- Оттегімен тірі ағзалар адамдар, жануарлар, т. б. тыныс алады.
- Міне керемет! Бізге мұғалім өсімдік әкеліңдер дегені осы екен ғой.
- Иә, осылай таза ауаны сақтау керек.