9-тапсырма. Сөйлемдерді оқып, үстеулердің мағыналық түрлерін ажырат. Ертеректе Э.С. Вульсон деген саяхатшы қазақ балалары жөнінде былай деп жазады: «Қазақ балалары кең-байтақ дала төсінде емі еркін өседі. Атқа мінуге жастайынан үйренеді. Емшектегі бала көш кезінде түйе үстінде тербелсе, аяғымен нық тұруға жараған соң-ак атқа мінеді. Қазақтарда жас бала құламайтындай етіп жасалған арнайы ер-тоқым (ашамай) болады. Олар қалған өмірінің көбін ат үстінде өткізеді». ( «Қазақтың салт-дәстүрлері» кітабынан. хелп
Мұражайда- мұ ашық буын -ра ашық буын -жай тұйық буын -да ашық буын
м - дауыссыз,үнді ұ - дауысты,жуан,қысан,еріндік р - дауыссыз,үнді а - дауысты,жуан , ашық,езулік ж - дауыссыз,ұян а - дауысты,жуан , ашық,езулік й - дауыссыз,үнді д - дауыссыз,ұян а - дауысты,жуан , ашық,езулік
буйымдар - буй - б1теу буын -ым туйык буын дар б1теу буын
б - дауссыз.уян у-дауысты жуан ериндик кысан й - дауыссыз унди ы - дауысты жуан кысан езулик м - дауыссыз унди д - дауыссыз уян а - дауысты жуан ашык езулик р - дауыссыз унди
куттыктады - кут - битеу буын тык - битеу буын та - ашык буын ды - ашык буын
1.Синоним- мағынасы жағынан бір-біріне жақын сөздер. Мысалы: Қысқа-келте-шолақ; мықты - берік-күшті; сыйлау-қадірлеу-құрметтеу. 2.Антоним-тіліміздегі кейбір сөздердің мағыналары бір-біріне қарама-қарсы сөздер. М: ұзын-қысқа, жеңіл-қиын, қара-ақ, ыстық-жылы. 3.Омоним-тіліміздегі кейбір сөздердің дыбысталуы бірдей болғанымен, мағыналары бөлек сөздер. М: Ай- түнде жарық сәуле беріп тұратын планета. Ай- жылдың 12-ден бір бөлігін қамтитын мезгіл. Ара-жәндік, ара-құрал. 4.Мұражайда экспонаттар, суреттер, скульптуралар, қару-жарақтар және т.б көне заттар.
-ра ашық буын
-жай тұйық буын
-да ашық буын
м - дауыссыз,үнді
ұ - дауысты,жуан,қысан,еріндік
р - дауыссыз,үнді
а - дауысты,жуан , ашық,езулік
ж - дауыссыз,ұян
а - дауысты,жуан , ашық,езулік
й - дауыссыз,үнді
д - дауыссыз,ұян
а - дауысты,жуан , ашық,езулік
буйымдар - буй - б1теу буын
-ым туйык буын
дар б1теу буын
б - дауссыз.уян
у-дауысты жуан ериндик кысан
й - дауыссыз унди
ы - дауысты жуан кысан езулик
м - дауыссыз унди
д - дауыссыз уян
а - дауысты жуан ашык езулик
р - дауыссыз унди
куттыктады - кут - битеу буын
тык - битеу буын
та - ашык буын
ды - ашык буын
к- дауссыз катан
у - дауысты жуан ериндик кысае
т - дауыссыз катан
ы - дауысты жуан кысан езулик
к- дауыссыз катан
т- дауыссыз катан
а - дауысты жуан ашык езулик
д - дауыссыз уян
ы - дауысты жуан кысан езулик
2.Антоним-тіліміздегі кейбір сөздердің мағыналары бір-біріне қарама-қарсы сөздер. М: ұзын-қысқа, жеңіл-қиын, қара-ақ, ыстық-жылы.
3.Омоним-тіліміздегі кейбір сөздердің дыбысталуы бірдей болғанымен, мағыналары бөлек сөздер. М: Ай- түнде жарық сәуле беріп тұратын планета. Ай- жылдың 12-ден бір бөлігін қамтитын мезгіл. Ара-жәндік, ара-құрал.
4.Мұражайда экспонаттар, суреттер, скульптуралар, қару-жарақтар және т.б көне заттар.