9-тапсырма. Жұптық жұмыс. Мәтінді мұқият оқыңдар. Өздерің қалаған бөліктегі жол ережесіне ат қойыңдар
да, оның мазмұны бойынша сурет салыңдар. Сынып алдында суреттеріңді
көрсетіп, ережені түсіндіріңдер. Өз мәтіндеріңде сын есім сөздердің
мағыналық түрлерін кеңінен қолданыңдар.
1. Жаяу жүргіншілер тротуармен немесе жаяу жүргіншілерге
арналған жолдармен, ал олар болмаған жағдайда, жолды жа-
ғалай жүруі тиіс. Жаяу жүргіншілер көлік жүретін жол бойы-
мен қозғалған кезде көлік құралдарының қозғалысына қарсы
бағытта жүруі тиіс.
2. Жаяу жүргіншілер көлік жүретін бөлікті жаяу жүр-
гіншілерге арналған, оның ішінде жерасты және жерүсті өтпе-
лерінен, ал олар болмаса, көше қиылыстарынан тротуарлар мен
жол жағалауы сызығы бойымен кесіп өтуі тиіс.
3. Қозғалыс реттеліп тұратын жерлерде, жаяу жүргінші
реттеушінің сигналын, ал ол болмағанда көлік бағдаршамын
басшылыққа алады.
4. Көлік жүретін бөлікке шыққаннан кейін жаяу жүргінші
жол үстінде кідірмеуі немесе аялдамауы тиіс. Жолды кесіп өтуге
үлгермеген жаяу жүргінші қарама-қарсы бағыттағы көлік легін
бөлетін сызықта аялдауы керек. Әрі қарай қозғалыстың қауіпсіз
екендігіне көз жеткізгеннен кейін реттеушінің сигналын ескеріп,
жолдан өтуіне болады.
Аудармасы:
1. Дүние жүзі—мир, вселенная;
2. Пайдалану— использовать;
3. Қолжетімді— доступный;
4. Мүмкіндік— возможность;
Синонимі:
1. Дүние жүзі—әлем, жер беті;
2. Пайдалану— қолдану;
3. Қолжетімді—қарапайым, арзан;
4. Мүмкіндік—мұрша.
Сөз тіркестері:
1. Дүние жүзі тарихы;
2. Дәмдеуіштерді пайдалану;
3. Қолжетімді баға;
4. Мол мүмкіндік.
Сөйлемдер:
1. Бүгін дүние жүзі тарихынан жақсы баға алдым.
2. Сурет салу үшін түрлі-түсті бояуларды пайданамын.
3. Киім дүкендерінде көктемгі жеңілдіктер қолжетімді бағада сатылымда.
4. Биыл інімнің оқуға түсуіне мол мүмкіндігі бар.
Өсімдікке су керек. Себебі өсімдік сусыз өспейді. Біз оны күнде көріп байқаймыз. Егер топырақ кеуіп қалса, оны жұмсартып су құю керек. Сонда ол әдемі болып жақсы өседі. Су адамға көмекші. Сумен бау бақшаны, егінді суарады. Олар бізге жеміс – жидек береді. Нан өмір, су тірішілік көзі.
Су пайдалы нәрсе. Онымен кемелер, қайықтар жүзеді. Су қатынас жолы. Су тасқыны болса, адамдар оны өз күшімен, ақыл ойымен тоқтатады.
Су өте таза, мөлдір болады. Суды адамдар ауыз суға ішеді, шөлін қандырады, тамаққа пайдаланады. Су тазалық кепілі. Сумен ыдыс аяқ, киім яғни барлық ласты сумен тазалап кетіреміз. Суға шомыламыз. Әр адам судай таза, жақсы болса дені сау, ұзақ өмір сүреді