"Қыз Жібек" жыры – асыл махаббаттың айшықты ескерткіші.
Махаббат - әлемдегі бар сезімдердің ұлысы.Махаббатсыз өмір жұпыны болар еді.Бұл - тек адамдар арасында ғана емес,адамның Отанына,туған жеріне,еліне,табиғатқа,белгілі бір кәсіпке,затқа деген сезімін де қамтиды.Мұхтар Шаханов:
Ғашық жүрек сүйгені үшін бола алмайды жазалы,
Адам азса махаббаттың жоқтығынан азады,-деп бекер айтпаған деп ойлаймын.Әрине,махаббат тек сүйеніш қана емес,күйінішті де әкеледі.Бірақ махаббат арқылы адамдар жалғыздықтан арылып,бақытты атанады,өзін қолдайтын,корғайтын жанды табады ғой.
Қазақ тарихында қаншама ғашықтар өтті десеңізші.Солардың бірі – Қыз Жібек пен Төлеген.Бұл екі жастың асқақ махаббаты туралы біз "Қыз Жібек" жырынан оқып,білдік."Қыз жібек" лиро-эпостық дастаны – қазақ халқының ең көне,асыл мұраларының бірі.«Қыз Жібек» жыры – аңыз емес, тарихи оқиға,кейіпкерлері өмірде болған адамдар. Жырдың негізгі кейіпкерлері – Төлеген мен Жібек бірін-бірі шын сүйген ғашықтар,бірақ әке батасынан аттап кеткен Төлегеннің өлімі мен Жібектің қайғылы тағдыры талай жанарларға жас үйірілтпей қоймайды.Төлеген – нағыз лирикалық кейіпкер болса,Жібек – сұлулық пен әсемдіктің нышаны,қазақ халқының мақтанышы болды.Бұл екеуі бір-бірін құлай сүйгенмен,олардың бақытына Бекежан қастандықпен балта шапқан еді.Кейін Жібек қайсарлықпен сүйгенінің кегін алып, әмеңгерлік салт бойынша Төлегеннің інісі Сансызбайға қосылады.Бірақ,Төлегеннің де, Жібектің де өзіне лайық жар іздеуі,сүйіспеншілікпен үйленуді көздеуі – сол кезеңдегі жастардың ойында, көкірегінде жүрген арманын, мұңын, тілегін аңғартады.Автордың өзі: "Батырлық, байлық кімде жоқ,ғашықтық жөні бір басқа..." дей отырып Жібек пен Төлегеннің арасындағы махаббаттың адал екенін дәлелдей түседі деп білемін.
1. Шебердің қолы ортақ, Шешеннің сөзі ортақ. Руки умельца и язык оратора – народа достояние. 2. Ақынның тілі қылыштан өткір, қылдан нәзік. Слово акына острее клинка и нежнее волоска. 3. Ділмардың сөзі ұстаның бізінен өткір. Слово оратора острее шила сапожника. 4. Аз сөйлесең де саз сөйле. Говори редко, но метко. 5. Тілге шешен – іске мешел. Кто на слово щедр, тот на дело скуп. 6. Тілде тиек жоқ, Ауызда жиек жоқ. Язык – без запора, рот без ограды. 7. Қысыр сөзде қырсық көп. Языком зря молоть – беду накликать. 8. Тіл қылыштан өткір. Язык – острее сабли. 9. Ауызбен орақ орғанның белі ауырмайды. Языком хлеб молотить – спина не заболит. 10. Тілменен тікен тартып болмайды. Языком занозу не вытащишь. 11. Жақсы адам тауып айтады, Жаман адам итше қауып айтады. Умный уместно говорит, дурень как собака рычит. 12. Ұялмас бетке талмас жақ береді. У бесстыжей рожи язык не знает удержу. 13. Айтуға оңай, істеуге қиын. Языком все легко, только рукам трудно. 14. Үндемеген үйдей пәледен құтылады. Молчание от самой большой беды избавляет. 15. Байлауы жоқ шешеннен, үндемеген есті артық
Шығарма.
"Қыз Жібек" жыры – асыл махаббаттың айшықты ескерткіші.
Махаббат - әлемдегі бар сезімдердің ұлысы.Махаббатсыз өмір жұпыны болар еді.Бұл - тек адамдар арасында ғана емес,адамның Отанына,туған жеріне,еліне,табиғатқа,белгілі бір кәсіпке,затқа деген сезімін де қамтиды.Мұхтар Шаханов:
Ғашық жүрек сүйгені үшін бола алмайды жазалы,
Адам азса махаббаттың жоқтығынан азады,-деп бекер айтпаған деп ойлаймын.Әрине,махаббат тек сүйеніш қана емес,күйінішті де әкеледі.Бірақ махаббат арқылы адамдар жалғыздықтан арылып,бақытты атанады,өзін қолдайтын,корғайтын жанды табады ғой.
Қазақ тарихында қаншама ғашықтар өтті десеңізші.Солардың бірі – Қыз Жібек пен Төлеген.Бұл екі жастың асқақ махаббаты туралы біз "Қыз Жібек" жырынан оқып,білдік."Қыз жібек" лиро-эпостық дастаны – қазақ халқының ең көне,асыл мұраларының бірі.«Қыз Жібек» жыры – аңыз емес, тарихи оқиға,кейіпкерлері өмірде болған адамдар. Жырдың негізгі кейіпкерлері – Төлеген мен Жібек бірін-бірі шын сүйген ғашықтар,бірақ әке батасынан аттап кеткен Төлегеннің өлімі мен Жібектің қайғылы тағдыры талай жанарларға жас үйірілтпей қоймайды.Төлеген – нағыз лирикалық кейіпкер болса,Жібек – сұлулық пен әсемдіктің нышаны,қазақ халқының мақтанышы болды.Бұл екеуі бір-бірін құлай сүйгенмен,олардың бақытына Бекежан қастандықпен балта шапқан еді.Кейін Жібек қайсарлықпен сүйгенінің кегін алып, әмеңгерлік салт бойынша Төлегеннің інісі Сансызбайға қосылады.Бірақ,Төлегеннің де, Жібектің де өзіне лайық жар іздеуі,сүйіспеншілікпен үйленуді көздеуі – сол кезеңдегі жастардың ойында, көкірегінде жүрген арманын, мұңын, тілегін аңғартады.Автордың өзі: "Батырлық, байлық кімде жоқ,ғашықтық жөні бір басқа..." дей отырып Жібек пен Төлегеннің арасындағы махаббаттың адал екенін дәлелдей түседі деп білемін.
Шешеннің сөзі ортақ.
Руки умельца и язык оратора – народа достояние.
2. Ақынның тілі қылыштан өткір, қылдан нәзік.
Слово акына острее клинка и нежнее волоска.
3. Ділмардың сөзі ұстаның бізінен өткір.
Слово оратора острее шила сапожника.
4. Аз сөйлесең де саз сөйле.
Говори редко, но метко.
5. Тілге шешен – іске мешел.
Кто на слово щедр, тот на дело скуп.
6. Тілде тиек жоқ,
Ауызда жиек жоқ.
Язык – без запора, рот без ограды.
7. Қысыр сөзде қырсық көп.
Языком зря молоть – беду накликать.
8. Тіл қылыштан өткір.
Язык – острее сабли.
9. Ауызбен орақ орғанның белі ауырмайды.
Языком хлеб молотить – спина не заболит.
10. Тілменен тікен тартып болмайды.
Языком занозу не вытащишь.
11. Жақсы адам тауып айтады,
Жаман адам итше қауып айтады.
Умный уместно говорит, дурень как собака рычит.
12. Ұялмас бетке талмас жақ береді.
У бесстыжей рожи язык не знает удержу.
13. Айтуға оңай, істеуге қиын.
Языком все легко, только рукам трудно.
14. Үндемеген үйдей пәледен құтылады.
Молчание от самой большой беды избавляет.
15. Байлауы жоқ шешеннен, үндемеген есті артық