Ақпарат Акикат
Метал өндірісі қоленердің дамуына әсерін тигізді.
Метал ендірісі мал шаруашылығының дамуына әсерін
тигізді
Метал өндірісі егін шаруашылығының дамуына үлкен
әсерін тигізді
3
[3]
2.Тапсырма:
Мәтіндегі бос орындарға тиісті сөздерді қойыңыз.
Б.з.б. VII-III ғасырларда Сырдарияның орта ағысы мен Жетісу жерінде «шошақ
тебелі баскиім киетін» сақ бірлестігі қалыптасты. Xayoмa сусынын дайындайтын
сақтар, сақ тайпасының отырықшы-егіншілік кәсіппен айналысатын бір
белiгi, алайда олар ешқашан ірі тайпалық бірлестік қурмаған. Кейінірек оларды
«Соғдылар», «Хорезмдіктер» деп атаған Арал теңізінің жағалауы мен
Сырдарияның төменгі сақтарды 1 (
деп атаған. Сақ қоғамы үш топқа:
2
) құралған, екінші топ
және қатардағы 3(
малшылар болып бөлінеді. Әр
топтың киімі түсіне қарай ерекшеленеді. Тайпа көсемдері мен әскер
басшыларықызыл, 4(
ак, қатардағы қарапайым
5(
сары мен көк түсті киім киген.Көсемдер —
тайпаның әміршісі кудайлар әлемі мен халықтың арасын байланыстырушы тұлға,
бас абыз саналды.[5]
3.Тапсырма:
«Алтын сақа» - бұл мұражай-қорықтың Балалар көркем-ойын кешенінде ұйымдастырған экспозициясы. Экспозицияда бала қиялының әлемі, әртүрлі елдер мен халықтардың ертегілерінен бізге жеткен кейіпкерлердің әлемі назарға ұсынылған. Экспозиция қаланың жасөспірім көрермендеріне, сондай-ақ ересек тұрғындары мен қонақтарына авторлық қуыршақтар мен ойыншықтардың ерекше және әртүрлі әлемін қызықтауға, өнердің осы түрінің адамға беретін өзіндік бір ғажайып та жағымды әсерін сезінуге мүмкіндік береді.
Экспозицияда қуыршақтар – аңыздар мен ертегілердің кейіпкерлері, түрлі ертегілік жанрлардың: жануарлар туралы ертегілердің, тұрмыстық, сиқырлық, сатиралық ертегілердің қаһармандары назарға ұсынылған.Алтын сақаның бас қаһарманы, идеялық нысанасы - халықтың арман-мұраты. Мұнда да халықтың аңсары ертегінің басты арқауы. Қазақ ертегілерінің бас қаһармандары аңшы-мерген, жауынгер-батыр, кенже бала, тазша бала, жалғыз бала және басқа әлеуметтік теңсіздіктегі бұқара өкілі. Бұлардың бәрі - халық арманынан әр кезде туған идеал кейіпкерлер. «Алтын сақадағы» бала сондай кейіпкер. Онда классикалық батырлық ертегіге тән белгілердің бәрі бар. Бала жұртта қалып қойған алтын сақасын алып келуге барып, жалмауыз кемпірге кез болған бала кемпірдің алдағанына сенбей, сақасын ат үстінен іліп алып, қаша жөнеледі. Мыстан кемпір тұра қуады. Осымен оқиға шиеленісе түседі. Бұл ертегіде де сайыста кейіпкер өз күшімен емес, керемет достарының арқасында жеңуі - батырлықтан гөрі қиял-ғажайып ертегінің заңдылықтарына жақындау.
Қазақ балалар ертегілерінің басты ерекшелігі есте жоқ ерте заманда туып, ежелгі дәуір құбылыстарын сақтап келсе де, олардың бәрі біріншіден, халқымыздың тұрмысын, салтын бейнелейді, күнделікті өмірін көрсетеді. Әрине, өмір шындығын қиял-ғажайып ертегілер тікелей, сол қалпында емес, эстетикалық тұрғыда бейнелейді. Өмірдегі тартыстар, болмыс-көріністер, әдет-ғұрып бәрі де халықтың эстетикалық рухына сай түзіледі. Екіншіден, ертегілердің бәрі дерлік бас кейіпкерлерін қиын да күрделі, азапты да аянышты кешулерге сала отырып, балаларды ерлікке, отансүйгіштікке баулиды. Мәселен, «Алтын сақада» сол сақасын алуға барған баланың ерлігінің арқасында оның ата-анасы ғана емес, тұтас туған елі жалмауыз кемпірдің қорлық-зорлығынан азат болады.
Қазақ өнерінде музыкалық аспаптармен өнер көрсетіп жүрген өнерпаз.
Қазақ өнерінде музыкалық аспаптармен өнер көрсетіп жүрген өнерпаздар аз емес. Бірақ солардың ішінде өнерімен, қазақи тәрбиесімен, әдемі даусымен көрерменнің ықыласына бөленіп, тыңдаушының жүрегіне жол таба білген ақ жарқын бірегей әнші Қарақат Әбілдина ерекшеленеді.
Әбілдина Қарақат - қазақ дәстүрлі әнін насихаттаушы, халық және эстрада әндерін орындаушы. Нартай Бекежанов мұрасын насихаттаушы және орындаушы, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері. Қарақат Әбілдина он саусағынан да бал тамған, бес аспап өнерпаз деуге де болады. Себебі ол домбырада шебер ойнаумен қатар, жетіген аспабын да бес саусақтай меңгерген, дәстүрлі әндермен қатар эстрадалық әндерді нақышына келтіріп орындайды.