Қозы көрпеш - баян сұлу i "қозы көрпеш - баян сұлу" дастаны - қазақтың ғашықтық жырлары ішіндегі ертеректен келе жатқан және қазақ арасына өте көп жайылған түрі. бұл жыр "қыз жібек" хикаясы сияқты тек қазақтың өз тумасы ғана емес, мұның әңгімесі қазақтан басқа елдерде де бар. "қозы көрпеш - баян сұлу" әңгімесінің бір түрі орыс тілінде 1812 жылы қазанда басылып шыққан. барабин татарларының және қазақ арасында айтылатын нұсқасын радлов жазып алып, бастырған. ойрат тілінде "қозын еркеш" дейтін жыр бар. солардың бәрі де "қозы көрпеш - баян сұлу" жырын өзіне меншіктейді. қазақ арасында бұл жырдың 16 түрлі нұсқасы бар. көп заман бойында көп ақындар жырлағандықтан осындай әлденеше варианттар пайда болуы фольклор көлемінде заңды саналады. бізге мәлім болған "қозы көрпеш - баян сұлу" жырларының кейбір варианты ертедегі заманның өзіне байланысты айтылса, енді біреулері бергі xviii-xix ғасырда өңделіп жаңғырған. және кейде "ноғайлы" деген ескі атаулары жойылып, оның орнына кіші жүздің шеркеш руы, не орта жүздің бағаналы (найман) руларының аттары аталады. бірақ, бұл нұсқалардың қай-қайсысын алсаңыз да, алғашқы сюжет асылы - біреу. әр дәуірдің, әр жердің ақындары өз ортасындағы тыңдаушыларының ыңғайына тартқанымен, оның негізгі мазмұны, оқиға желісі бір арнаға саяды. "қозы көрпеш - баян сұлу" жырын 1870 жылы қазақ арасынан жазып алып, орыстың атақты ғалымы, академик радлов немісше және қазақша бастырған (шығармалар жинағы, iii том). екінші түрлі бір көркем нұсқасын қазақтың тұңғыш ғалымы шоқан уәлиханов атақты жанақ ақынның өз айтуынан жазып алдым дейді. бірақ бұл қымбат вариантты кезінде шоқан бастыра алмағандықтан, зерттеушілерге әлі күнге шейін мәлім емес болып келе жатыр.
қазақстан - кең байтақ әсем жер. жасыл шөптері мен қызыл-жасылды гүлдері табиғатты көрікті ететініні сөзсіз. іле алатауы, жоңғар алатауы, хан тәңірі шыңы секілді биік таулар оңтүстігінде бойлай орналасқан. іле алатауының етегінде алматы қаласы жатыр. одан әрі қарай өзен-көлдері ағып жатыр. қыста іле алатауының шыңында қар жатады. табиғаты кең, әсем бұл тау өзінің көрікті де суық ауа райымен көз тартады. қырғыз алатауы, тарбағатай секілді жоталар, батыста орал тауы созыла орналасып жатыр.
қазақстан - кең байтақ әсем жер. жасыл шөптері мен қызыл-жасылды гүлдері табиғатты көрікті ететініні сөзсіз. іле алатауы, жоңғар алатауы, хан тәңірі шыңы секілді биік таулар оңтүстігінде бойлай орналасқан. іле алатауының етегінде алматы қаласы жатыр. одан әрі қарай өзен-көлдері ағып жатыр. қыста іле алатауының шыңында қар жатады. табиғаты кең, әсем бұл тау өзінің көрікті де суық ауа райымен көз тартады. қырғыз алатауы, тарбағатай секілді жоталар, батыста орал тауы созыла орналасып жатыр.
подробнее - на -