Құсбегілер қолындағы құсын аңға салуға мамыр, маусым айларынан бастап баптайды. Алдымен қансоқты, қызыл сияқты маңызды жем беріп, түлету үшін семіртеді. Бұл кезді қызылға отырғызу немесе түлету деп атайды. Құс түлегі бапты болса, аз күнде-ақ бой жүні сүзіліп, салаланып сала береді. Ал түлек бапсыз болса, жемі қуатсыз немесе маңызсыз болса құстың бой жүні жымдаспай қобырап, қауырсындары бунақталып дұрыс жетілмейді. Қазақ құсбегілерінің қолындағы құсты тиісті бап, күйіне қарай ашықтыруы, қоялатуы (құстыру), шаятыны (ішін жүргізу) болады.
Қоялату үшін бармақтай ақ киізді әбден жуып тазартып, майға орап қылғыттырып жіберсе аздан соң құсып, ішіндегі бар қоясы құсықпен бірге түседі.
Ішін шайып ашықтыру үшін тырна жілігінен жасалған түтіктен бір-екі рет қызыл шай жұтқызады.
Ертеде Жалқаугүл мен Іскергүл деген екі қыз болыпты. Жалқаугүл (мулдем)шаруа істей алмайды екен. Іскергүл болса, шаруаны (оте) шапшаң істейді екен. Бір күні Іскергүл құдыққа суға барады. Су алып жатқанда шелек кұдықтың ішіне түсіп кетеді. Шелекті алуға құдыққа түссе, ішінде кәрі шал отыр екен. Шал қызға айтады: «Сен маған қызмет еткейін шелегіңді әкетесің». Іскергүл келісіп, тапсырманы үлкен (аса) ұкыттылықпен орындайды. Киімдерін жамайды, тамақ пісіреді. Нан пісіріп, қарияға (ен) тәтті тағам дайындап береді. Сөйтіп соңғы күн де жақындайды. Іскергүл қарияға бүгін үйіне кететіндігін айтады. Қария Іскергүлге ризашылығын білдіріп, шелегіне (нагыз) гауһар тас салып береді де, үйіне жібереді. Үйіне келгенде, алдынан жүгіріп Жалқаугүл шығады.
Құсбегілер қолындағы құсын аңға салуға мамыр, маусым айларынан бастап баптайды. Алдымен қансоқты, қызыл сияқты маңызды жем беріп, түлету үшін семіртеді. Бұл кезді қызылға отырғызу немесе түлету деп атайды. Құс түлегі бапты болса, аз күнде-ақ бой жүні сүзіліп, салаланып сала береді. Ал түлек бапсыз болса, жемі қуатсыз немесе маңызсыз болса құстың бой жүні жымдаспай қобырап, қауырсындары бунақталып дұрыс жетілмейді. Қазақ құсбегілерінің қолындағы құсты тиісті бап, күйіне қарай ашықтыруы, қоялатуы (құстыру), шаятыны (ішін жүргізу) болады.
Қоялату үшін бармақтай ақ киізді әбден жуып тазартып, майға орап қылғыттырып жіберсе аздан соң құсып, ішіндегі бар қоясы құсықпен бірге түседі.
Ішін шайып ашықтыру үшін тырна жілігінен жасалған түтіктен бір-екі рет қызыл шай жұтқызады.
Ертеде Жалқаугүл мен Іскергүл деген екі қыз болыпты. Жалқаугүл (мулдем)шаруа істей алмайды екен. Іскергүл болса, шаруаны (оте) шапшаң істейді екен. Бір күні Іскергүл құдыққа суға барады. Су алып жатқанда шелек кұдықтың ішіне түсіп кетеді. Шелекті алуға құдыққа түссе, ішінде кәрі шал отыр екен. Шал қызға айтады: «Сен маған қызмет еткейін шелегіңді әкетесің». Іскергүл келісіп, тапсырманы үлкен (аса) ұкыттылықпен орындайды. Киімдерін жамайды, тамақ пісіреді. Нан пісіріп, қарияға (ен) тәтті тағам дайындап береді. Сөйтіп соңғы күн де жақындайды. Іскергүл қарияға бүгін үйіне кететіндігін айтады. Қария Іскергүлге ризашылығын білдіріп, шелегіне (нагыз) гауһар тас салып береді де, үйіне жібереді. Үйіне келгенде, алдынан жүгіріп Жалқаугүл шығады.
Объяснение: