Адамдардың қоныстануына қолайлы жерлерді тауып, себебін түсіндіріп жаз Шөлді жерлер. Жазық жерлер. Таулы жерлер. Өзен жағалауы ФАЙЛДАРДЫ ЖҮКТЕУ Файлды қосу . пус 11:34 Отображать скрытые значки 20
Мен әскери қызметкерлер отбасында дүниеге келдім. Сондықтан әруақытта, әр қалаға көшіп жүреміз. Мына, жаңа оқу жылын тағыда басқа мектепте бастап отырмын Сонда сендер қай қаладан келдіңдер? Менің әкем Атырауда әскери қызмет атқарды. Мен әскери адамдарға, олардың жан ұясына қатты қызығамын. Мен болсам, әкем әскери қызметтен қашан босайды екен деп жүрмін, себебі, біз оны өте сирек көреміз және бір жерде ешқашан тұрақтап тұрмаймыз. Сен олай ойлама, әскери қызмет ардақты іс. Ия, дегенмен мен әкемді, оның әскери адам болғанын мақтаныш етемін.
Бір жылда төрт маусым болса, көшпенді қазақ халқы малдың қамын ойлап, осы төрт мезгілдің түрлі ауа райын ескере отырып, қоныстарын ауыстырып, оларды көктеу, жайлау, күзеу, қыстау деп атаған.
Әдетте жаз айларын (маусым, шілде тамыз) жайлауда өткізетін болған. Жайлау дегеніміз - жазғы қоныс. Көбінесе жайлау ретінде жайылымы жақсы, шөбі шүйгін, суы әрі мол, әрі тұнық, салқын ауалы жерлер таңдалған, ал олар тау баурайларында болған, сол себепті жазда тауға қарай қоныс аударатын болған.
Жайлауда тек жаз айларын өткізетіндіктен, ол жер басқа уақытта бос тұрады. Қыста қары қалың болып, ал көктем келісімен жердің беті кілемге ұқсап, құлпыра түседі. Шөбі де жақсы, қалың өседі. Суық қыстан шыққан мал жайлауда тойып секіреді, сонымен қатар адамдар біраз тынығып, демалады. Қысқа арнап сүт тағамдарын дайындайды. Қазақстанда қазірдің өзінде атақты жайлаулар бар: мысалы, Қарқара, Шалкөде, Сырт, ЦІүбартал, Асы т.б. Қарқара жайлауының үстімен бұрын "Ұлы жібек жолы" өткен. Осы жерде жыл сайын жәрмеңке өткізілген. Қазір Қарқарада малшылардың тойы өтеді. Ат шабысы, қыз қуу болады. Жайлауда балалар гүл тереді, көбелек қуады, суға шомылады. Бірақ бұл қызықты мезгіл де тез өте шығады. Жайлаудан кейін ел күзеуге кешіп қонады.
Сонда сендер қай қаладан келдіңдер?
Менің әкем Атырауда әскери қызмет атқарды.
Мен әскери адамдарға, олардың жан ұясына қатты қызығамын.
Мен болсам, әкем әскери қызметтен қашан босайды екен деп жүрмін, себебі, біз оны өте сирек көреміз және бір жерде ешқашан тұрақтап тұрмаймыз.
Сен олай ойлама, әскери қызмет ардақты іс.
Ия, дегенмен мен әкемді, оның әскери адам болғанын мақтаныш етемін.
Жайлау туралы.
Бір жылда төрт маусым болса, көшпенді қазақ халқы малдың қамын ойлап, осы төрт мезгілдің түрлі ауа райын ескере отырып, қоныстарын ауыстырып, оларды көктеу, жайлау, күзеу, қыстау деп атаған.
Әдетте жаз айларын (маусым, шілде тамыз) жайлауда өткізетін болған. Жайлау дегеніміз - жазғы қоныс. Көбінесе жайлау ретінде жайылымы жақсы, шөбі шүйгін, суы әрі мол, әрі тұнық, салқын ауалы жерлер таңдалған, ал олар тау баурайларында болған, сол себепті жазда тауға қарай қоныс аударатын болған.
Жайлауда тек жаз айларын өткізетіндіктен, ол жер басқа уақытта бос тұрады. Қыста қары қалың болып, ал көктем келісімен жердің беті кілемге ұқсап, құлпыра түседі. Шөбі де жақсы, қалың өседі. Суық қыстан шыққан мал жайлауда тойып секіреді, сонымен қатар адамдар біраз тынығып, демалады. Қысқа арнап сүт тағамдарын дайындайды. Қазақстанда қазірдің өзінде атақты жайлаулар бар: мысалы, Қарқара, Шалкөде, Сырт, ЦІүбартал, Асы т.б. Қарқара жайлауының үстімен бұрын "Ұлы жібек жолы" өткен. Осы жерде жыл сайын жәрмеңке өткізілген. Қазір Қарқарада малшылардың тойы өтеді. Ат шабысы, қыз қуу болады. Жайлауда балалар гүл тереді, көбелек қуады, суға шомылады. Бірақ бұл қызықты мезгіл де тез өте шығады. Жайлаудан кейін ел күзеуге кешіп қонады.