DashaZhur1752

28.12.2021 15:03 •  Қазақ тiлi

Адамзат құндылықтары 1-мәтінді қайдан кездестіре аламыз?

1-мәтін

Құндылық — объектінің жағымды немесе жағымсыз жақтарын білдіретін философиялық әлеуметтік ұғым. Философия тарихында құндылық көрінісінің заңдылықтары туралы жалпы түсінік 19-ғасырдың ортасында пайда болды.

Құндылық — мәдениеттің құрамдас бөлігі. Мәдениеттің құрамдас бөлігі болуы себепті құндылық адамдардың өзін ұстауын реттейді, олардың шынайы тәртібін айқындайды. Мәдениет құндылықтары, тиісінше, материалдық және рухани болып бөлінеді. Адамның тұлға болып қалыптасуында шешуші рөл атқаратын сала – рухани құндылық болып табылады.

Адамзат өз дамуының белгілі бір кезеңдерінде «құндылықтар әлемін» түзей бастады және оған үлкен құрметпен карап, өзінің дүниетанымын, іс-әрекетін саралай түсті. Тәрбиеленді, шығармашылықпен айналысты, жетіле түсті. Рухани құндылықтар мәдениеттің сақталуына, өрбуіне себепкер болды. Материалдық байлықты жасау күнделікті тіршілікке іргетас бола алады. Ал халықтың, өркениеттің болашағы және оның өміршеңдігі рухани құндылықтарды қадірлеумен, оларды дамытумен байланысты екендігін түсіне бастады.

Ұлттық мәдени құндылықтар дегеніміз не? Қарапайым тілмен айтқанда ұлттық мәдени құндылықтар – белгілі бір ұлтқа, ұлт азаматына тән зат, адами қадір-қасиет, яғни халық ғасырлар бойы жинақтаған ұлттық рухани және материалдық құндылықтар. Адамдардың бойында қалыптасқан имандылық қадір-қасиеттер рухани құндылықтарға, ал адамдардың қолымен жасалған тұтыну заттары мен кәсібі материалды құндылықтарға жатады.

2-мәтін

Әдетте, «құндылық» деген сөзді естігенде ойыңызға не келеді? Құнды заттар, құнды ақпарат, басқа адамның құнды қасиеттері. Әр нәрсенің өз құндылығын білгенмен, біз өз құндылықтарымызға назар аудара бермейміз. Ойланып көріңізші, сіздің қандай құндылықтарыңыз бар?

Сіз өзіңізді ақылды, инабатты, тәрбиелі, парасатты, адамгершілігі, түсінігі мол және т.б. керемет қасиеттерге ие адаммын деп ойлауыңыз мүмкін. Бұның бәрі құнды қасиеттерге жатады. Сіз ата-анаңызды, туыстарыңызды, достарыңызды, туған жеріңізді, еліңізді, ұлтыңызды шексіз сүюіңіз мүмкін. Бұл да адамның ерекше жақсы көретін құндылықтарына жатады. Сіздің үйіңіз, материалдық жағдайыңыз, жұмысыңыз, айналысатын ісіңіз, хоббиіңіз, шығармашылығыңыз да құндылықтар қатарында.Аналар үшін баласы – үлкен құндылық. Сол себепті баласы жайлы жаман сөз естісе, ескерту алса, анасының жүрегі жараланады, көңіліне қаяу түсіреді. Айтқан адамға өмір бойы ренжіп, өзін қоярға жер таппайды. Ал енді сол реніш пен ашу біздің құндылықтарымызға тіл тигізгенінен болады екен. Мұны біз ешқашан ойланбаймыз.

Адам бойында мыңдаған құндылық бар. Бірақ біреу менің құндылығыма тиісті деп ренжіп жүре беруге болмайды. Құндылығыңыздың кем-кетік тұстарын анықтаңыз, ол әлі де жөндеуді талап ететін шығар немесе құндылығыңыздың кішкене бағасын түсіріп, адамды кешіріңіз. Солай, достар...

Кеңсе құжаттарынан

Балалар журналынан

Көркем шығармалардан

Ғылыми еңбектерден​