«Балалы үй - базар, баласыз үй - қу мазар» шағын шығарма.
Қазақ халқы баланы ерекше жақсы көріп, бала десе барын беретін бауырмал халық саналған. «Бала адамның бауыр еті, көз нұры» деген мақал осының айғағы іспеттес. Бала – өмірдің жалғасы, ата – ананың перзенті, отбасының қызығы мен шыжығы. Балалы болып, перзенр сүю – Жаратушының берген сыйы.
Үйге іңгалап сәби келген күннен бастап, отбасының үйреншікті тәртібі мен түгел өмірі толықтай өзгереді. Бір отбасының тұрмыс – тіршілігі осы бір кішкентай періштенің айналасында болады. «Не пайда» атты термеде тіпті «Бұл жалғаннан не пайда, бұзығың шулап жатпаса» демекші, балалы үй қызыққа, қуанышқа, шаттыққа толы екендігі баршаға мәлім. Кішкене сәбидің күлкісінің өзі дүниедегі бар байлықты алмастыра алады десем, артық айтпаспын. Оның әр қылығы шаршағаныңды басып, көңіліңе жылылық ұялатады. Дегенмен, мұндай қуаныштың барлық отбасында бола бермейтіні өкінішті - ақ, әрине. Өмірде баласыз өтіп, сәби иісін аңсау ең үлкен бақытсыздық сияқты. Сондықтан да халық баласыз үйді қу мазарға теңеген болар.
Бала жоқ отбасылар Құдайдан жалбарынып бала тілеп, ар бұл тілектері орындалғанда тіпті қуаныштан жүректері жарылып кетердей күй кешетін болған. «Баламның табанына кірген шөңге менің маңдайыма кірсін» деп, әлпештеп өсірген.
Чока́н (Шока́н) Чинги́сович Валиха́нов (каз. Шоқан Шыңғысұлы Уәлихан, настоящее имя — Мухамме́д-Хана́фия (каз. Мұхаммед Қанафия); ноябрь 1835, орда-зимовка Кунтимес, Аман-Карагайский округ, Область Сибирских Киргизов, Российская империя — 10 апреля1865, урочище Кочен-Тоган, Семиречье) — казахский учёный, а также историк, этнограф, фольклорист, путешественник и просветитель,офицер Генерального штаба Российской армии, разведчик[1][2]. Исследования Валиханова печатались в трудах Русского Географического общества, также выходили в Берлине (1862 год)Чокан Чингисович Валиханов — чингизид, правнук знаменитого Абылай хана[3][4]. Дед Чокана Уали-хан — один из 30 сыновей Абылай хана. Псевдоним «Чокан» он получил в детстве, так как бабушка называла его ласково Чоканчик. Впоследствии, он так привык к этому имени, что взял его как псевдоним.
«Балалы үй - базар, баласыз үй - қу мазар» шағын шығарма.
Қазақ халқы баланы ерекше жақсы көріп, бала десе барын беретін бауырмал халық саналған. «Бала адамның бауыр еті, көз нұры» деген мақал осының айғағы іспеттес. Бала – өмірдің жалғасы, ата – ананың перзенті, отбасының қызығы мен шыжығы. Балалы болып, перзенр сүю – Жаратушының берген сыйы.
Үйге іңгалап сәби келген күннен бастап, отбасының үйреншікті тәртібі мен түгел өмірі толықтай өзгереді. Бір отбасының тұрмыс – тіршілігі осы бір кішкентай періштенің айналасында болады. «Не пайда» атты термеде тіпті «Бұл жалғаннан не пайда, бұзығың шулап жатпаса» демекші, балалы үй қызыққа, қуанышқа, шаттыққа толы екендігі баршаға мәлім. Кішкене сәбидің күлкісінің өзі дүниедегі бар байлықты алмастыра алады десем, артық айтпаспын. Оның әр қылығы шаршағаныңды басып, көңіліңе жылылық ұялатады. Дегенмен, мұндай қуаныштың барлық отбасында бола бермейтіні өкінішті - ақ, әрине. Өмірде баласыз өтіп, сәби иісін аңсау ең үлкен бақытсыздық сияқты. Сондықтан да халық баласыз үйді қу мазарға теңеген болар.
Бала жоқ отбасылар Құдайдан жалбарынып бала тілеп, ар бұл тілектері орындалғанда тіпті қуаныштан жүректері жарылып кетердей күй кешетін болған. «Баламның табанына кірген шөңге менің маңдайыма кірсін» деп, әлпештеп өсірген.
Чока́н (Шока́н) Чинги́сович Валиха́нов (каз. Шоқан Шыңғысұлы Уәлихан, настоящее имя — Мухамме́д-Хана́фия (каз. Мұхаммед Қанафия); ноябрь 1835, орда-зимовка Кунтимес, Аман-Карагайский округ, Область Сибирских Киргизов, Российская империя — 10 апреля1865, урочище Кочен-Тоган, Семиречье) — казахский учёный, а также историк, этнограф, фольклорист, путешественник и просветитель,офицер Генерального штаба Российской армии, разведчик[1][2]. Исследования Валиханова печатались в трудах Русского Географического общества, также выходили в Берлине (1862 год)Чокан Чингисович Валиханов — чингизид, правнук знаменитого Абылай хана[3][4]. Дед Чокана Уали-хан — один из 30 сыновей Абылай хана. Псевдоним «Чокан» он получил в детстве, так как бабушка называла его ласково Чоканчик. Впоследствии, он так привык к этому имени, что взял его как псевдоним.