Бір қарлығаш жардың қуысына ұя салып, өмір сүріпті. қанаты қатпаған анасы азық әкелуге кеткенде, күтумен болады екен.бір күні жемекке қарлығаштың ұясына жауыз жылан өрмелеп шығып бара жатады. мұны көрген қарлығаш аспан мен жерді шарлап, шыр-шыр етіп, арашашы іздейді. көкектен көмек сұрай барса: — бүркіт қонаққа шақырып еді, соған барғалы жатырмын, уақытым жоқ, – дейді көкек.одан шығып, қарғаға барса: — үйленгелі жатқанымда, мазамды алма, – дейді. қарлығаштың амалы таусылып, шырылдап ұшып келе жатады. бір кезде дәуітті көреді. дәуіт қарлығаштың шыр-шыр еткен дауысын естіп: — достым, неге зарлайсың? – деп сұрайды.қарлығаш сонда: — жауыз жылан жұтпақшы болып, ұяма өрмелеп жетіп қалды. соған не істерімді білмеймін, – деп, қарлығаш көзінің жасын төгіп-төгіп жібереді.— олай болса, мені жеткіз тезірек, – дейді дәуіт. қарлығаш қанатын тосады. дәуіт жотасына шығып алады.көзді ашып-жұмғанша ұясына жетеді. жылан ұяға тақап қалған екен. дәуіт пен қарлығаш енді бір сәт кешіксе, қылғып сап, жұмсақ ұяда масайрап ұйқтамақшы екен.дәуіт аяғымен шаба тырнап, жыланның екі көзін ағызып жібереді. жауыз жылан сылқ етіп жерге құлап түседі де мерт болады.дәуіттің ерлігіне сүйсінген қарлығаш онымен айнымас дос болыпты. содан бері талай заман өтсе де екеуі бір ұяда тұрып, бірге өмір сүреді екен.
1. Зат есім дегеніміз не? (Заттың атын білдіретін сөздер зат есім деп аталады. Сұрақтары: Кім? Не? Кімдер? Нелер?. мысалы: кітап, үй, ағаш, көлік т.б) 2. Зат есімнің түрлері қандай? (Зат есім жекеше және көпше болып екіге бөлінеді. Кім? Не? сұрақтарына жауап беретін сөздер зат есімнің жекеше түрі. мысалы: құс, киім, түйе және т.б Ал Кімдер? Нелер? сұрағына жауап беретін сөздер зат есімнің көпше түрі. мысалы: құстар, киімдер, түйелер жане т.б) 3. Сын есім деген не? (Заттың сынын, сапасын, түрін, түсін білдіретін сөздер сын есім деп аталады. Сұрақтары: қандай? қай? мысалы: Қызыл, үлкен, биік, көк және т.б) 4. Сан есім деген не? (сан есім дегеніміз - заттың санын білдіретін сөздер. сұрақтары: Қанша? Неше? Қаншаншы? Нешінші? мысалы: бес, үшінші, жүз жиырма, қырық төрт, алтыншы және т.б) 5. Етістік деген не? (Етістік деген- заттың қимылын білдіретін сөздер. сурактары: Не істеді, не кылды, қайтты? мысалы: отырды, барды, келді, жүрді жане т.б)
(Заттың атын білдіретін сөздер зат есім деп аталады. Сұрақтары: Кім? Не? Кімдер? Нелер?. мысалы: кітап, үй, ағаш, көлік т.б)
2. Зат есімнің түрлері қандай?
(Зат есім жекеше және көпше болып екіге бөлінеді.
Кім? Не? сұрақтарына жауап беретін сөздер зат есімнің жекеше түрі. мысалы: құс, киім, түйе және т.б
Ал Кімдер? Нелер? сұрағына жауап беретін сөздер зат есімнің көпше түрі. мысалы: құстар, киімдер, түйелер жане т.б)
3. Сын есім деген не?
(Заттың сынын, сапасын, түрін, түсін білдіретін сөздер сын есім деп аталады. Сұрақтары: қандай? қай? мысалы: Қызыл, үлкен, биік, көк және т.б)
4. Сан есім деген не?
(сан есім дегеніміз - заттың санын білдіретін сөздер. сұрақтары: Қанша? Неше? Қаншаншы? Нешінші? мысалы: бес, үшінші, жүз жиырма, қырық төрт, алтыншы және т.б)
5. Етістік деген не?
(Етістік деген- заттың қимылын білдіретін сөздер. сурактары: Не істеді, не кылды, қайтты? мысалы: отырды, барды, келді, жүрді жане т.б)