Қазақ халқының екі жүзге жуық салт – дәстүрі, сенім – ырымдары, ұлттық ойындары бар, олардың әрқайсысының тәрбиелік те, танымдық та маңызы зор. Осы ретте айтыстың алар орны ерекше.
Айтыс – қазақ халқының ертеден қалыптасқан жыр жарысының бір түрі. Айтысқа суырып салма ақындар мен көркем сөз шеберлері қатысады. Айтыста ел басқарып отырған басшылардың кемшіліктері, сондай – ақ өмірдегі келеңсіздіктер ашық айтылады. Айта кететін бір жайт, айтыс бүгінгі күнге дейін жетіп, тәрбиелік мәнін жоғалтпаған жыр жарысы. «Атамұра – асыл қазына» демекші, осындай салт – дәстүрімізді дәріптеп, одан әрі жалғастыру керек.
Өткен ғасырдың 80-ші жылдары ұмыт болып бара жатқан өнер халыққа қайта қызмет көрсете бастады. Жалпы, Тәуелсіздікті дайындаған айтыс өнері болды деп айтсақ артық емес. Сонау советтік дәуірде халықты оятып, рухын көтерді. Сөйтіп, 80-ші жылдары алысқа бармайды деген өнер ХХ ғасырда өз дамуын тапты. Сосын осыншама жылдар аралығында қайта жаңғырып, өнер ретінде өсті. Салыстырмалы түрде қарасақ, 80-жылдардағы айтыс пен қазіргі айтысты салыстыруға келмейді. Өйткені, қазір айтыстың көркемдік, интеллектуалдық деңгейі өсті. Айтыс өнерінің дәрежесі жазба поэзиямен бақталаса бастады. Айтысты көтеріп берген жекелеген азаматтар бар. Кешегі 80-ші жылдары біз бастаған кезде Манап Көкенов, Қалихан Алтыбаев, Көкен Шәкиев, Тәушен Әбуова, Шынболат Ділдебаев деген сияқты ескінің көзін көрген ақындар болды. Енді солардың ізіне жастар ерді.
Ата дәстүрі бойынша әрбір ұрпақ қазақтың тарихын, салт-дәстүрін, әдет-ғұрыптарын, өсиет-өнегелерін өзіне үлгі-өнеге тұтуға тиіс. Бұл болашақ ұрпағынан зор үміт күтіп отырған халқымыз үшін маңызды. Біз өз ұрпағымызды білімді де тәрбиелі, өнегелі де ізетті, мейірімді әрі қайырымды, қонақжай етіп тәрбиелегіміз келсе, халықтық салт-дәстүрге ерекше мән беруіміз керек.
Настоящий батыр, сын степей, защитник Родины. Тот, кто готов отдать жизнь за свой народ. Их имена навечно останутся в памяти казахстанцев. В честь Дня защитника Отечества и наступающего Дня Победы предлагаем еще раз вспомнить о нескольких великих воинах казахской земли. Это только малая часть тех, кто достойно сражался за мир.
Народный герой, ставший легендой, происходит из рода кипчак, племени кара-кипчак. В сохранившихся преданиях и народных летописях его называют "Кара-кипчак Кобыланды". Судя по летописям, Кобыланды жил во времена хана Абулхаира (XV век), внука Джучи-хана, и был его полководцем.
Жалантос происходил из рода торткара Младшего жуза. Полководец, эмир Самарканда. В 1646 году происходит конфликт между бухарским ханом Абдул-Азизом и иранским шахом. На стратегические города Хорасан и Балх претендовали как бухарское ханство, так и монгольская династия, правящая в то время в Иране. В результате разгорелась война. Согласно сведениям из исторического источника "Тарихи Кыпчакхани" Хаджамкули Балхи, Жалантос-батыр собрал 100-тысячное войско, состоящее из бухарских воинов и казахских ополченцев, и разгромил иранцев.
Айтыс туралы.
Қазақ халқының екі жүзге жуық салт – дәстүрі, сенім – ырымдары, ұлттық ойындары бар, олардың әрқайсысының тәрбиелік те, танымдық та маңызы зор. Осы ретте айтыстың алар орны ерекше.
Айтыс – қазақ халқының ертеден қалыптасқан жыр жарысының бір түрі. Айтысқа суырып салма ақындар мен көркем сөз шеберлері қатысады. Айтыста ел басқарып отырған басшылардың кемшіліктері, сондай – ақ өмірдегі келеңсіздіктер ашық айтылады. Айта кететін бір жайт, айтыс бүгінгі күнге дейін жетіп, тәрбиелік мәнін жоғалтпаған жыр жарысы. «Атамұра – асыл қазына» демекші, осындай салт – дәстүрімізді дәріптеп, одан әрі жалғастыру керек.
Өткен ғасырдың 80-ші жылдары ұмыт болып бара жатқан өнер халыққа қайта қызмет көрсете бастады. Жалпы, Тәуелсіздікті дайындаған айтыс өнері болды деп айтсақ артық емес. Сонау советтік дәуірде халықты оятып, рухын көтерді. Сөйтіп, 80-ші жылдары алысқа бармайды деген өнер ХХ ғасырда өз дамуын тапты. Сосын осыншама жылдар аралығында қайта жаңғырып, өнер ретінде өсті. Салыстырмалы түрде қарасақ, 80-жылдардағы айтыс пен қазіргі айтысты салыстыруға келмейді. Өйткені, қазір айтыстың көркемдік, интеллектуалдық деңгейі өсті. Айтыс өнерінің дәрежесі жазба поэзиямен бақталаса бастады. Айтысты көтеріп берген жекелеген азаматтар бар. Кешегі 80-ші жылдары біз бастаған кезде Манап Көкенов, Қалихан Алтыбаев, Көкен Шәкиев, Тәушен Әбуова, Шынболат Ділдебаев деген сияқты ескінің көзін көрген ақындар болды. Енді солардың ізіне жастар ерді.
Ата дәстүрі бойынша әрбір ұрпақ қазақтың тарихын, салт-дәстүрін, әдет-ғұрыптарын, өсиет-өнегелерін өзіне үлгі-өнеге тұтуға тиіс. Бұл болашақ ұрпағынан зор үміт күтіп отырған халқымыз үшін маңызды. Біз өз ұрпағымызды білімді де тәрбиелі, өнегелі де ізетті, мейірімді әрі қайырымды, қонақжай етіп тәрбиелегіміз келсе, халықтық салт-дәстүрге ерекше мән беруіміз керек.
Настоящий батыр, сын степей, защитник Родины. Тот, кто готов отдать жизнь за свой народ. Их имена навечно останутся в памяти казахстанцев. В честь Дня защитника Отечества и наступающего Дня Победы предлагаем еще раз вспомнить о нескольких великих воинах казахской земли. Это только малая часть тех, кто достойно сражался за мир.
Народный герой, ставший легендой, происходит из рода кипчак, племени кара-кипчак. В сохранившихся преданиях и народных летописях его называют "Кара-кипчак Кобыланды". Судя по летописям, Кобыланды жил во времена хана Абулхаира (XV век), внука Джучи-хана, и был его полководцем.
Жалантос происходил из рода торткара Младшего жуза. Полководец, эмир Самарканда. В 1646 году происходит конфликт между бухарским ханом Абдул-Азизом и иранским шахом. На стратегические города Хорасан и Балх претендовали как бухарское ханство, так и монгольская династия, правящая в то время в Иране. В результате разгорелась война. Согласно сведениям из исторического источника "Тарихи Кыпчакхани" Хаджамкули Балхи, Жалантос-батыр собрал 100-тысячное войско, состоящее из бухарских воинов и казахских ополченцев, и разгромил иранцев.