. Ата - бабаларымыздан қалған құндылықтардың бірі – бір ананың баласындай , бірге туып өскен бауырдай болып үлкенге құрмет , кішіге ізет ету . Аналардың өсиеттерімен , қариялардың батасымен , тоғыз ай толғатып , өмір сыйлаған аяулы ананың ақ сүтімен , асқар таудай әкенің тәрбиесімен бойға сіңген игі қасиеттер өскелең ұрпақ болашағының жарқын болуына бірден - бір таптырмас кепілдік болар еді . Осы тұста мынадай сұрақ туындайды : Болашақ кімнің қолында ?! Ол сіз бен біздің қолымызға көшетін бір мемлекеттің тамыры тереңге кеткен тағдыры деп білемін . Ал тағдырды тағылымды да тарихи етіп жазу тағы да бізге байланысты . Біз деген кімдер ? Олар – кеудесінде « ұлтым » деп соғатын жұдырықтай жүрегі бар , жүрегінде отанға деген сүйіспеншілік сезімі бар , ұлттық болмысы сақталған Қазақстанның азаматтары мен азаматшалары . Ұлттық құндылықтар - ұлт қорғаны . Неліктен ? Себебі « Ел боламын десең , бесігіңді түзе » деп Мұхтар Әуезов айтқандай , ұлт қорғаны болу үшін де бесікте берілер тәлім - тәрбиенің нәрімен жас сәби сусындап өсуі қажет . Сәби кезде құлағына анасының әуелеген бесік жыры мен кимешек киген әкесінің айтқан ертегілері , аңыз - әңгімелері сіңірілуі тиіс : Ұлттың болмысы рухани құндылықтардың сақталуынан айқындалады . Ал осы тұста құндылық дегеніміз не ? » деген сұраққа жауап іздеп керелік құндылық , дегеніміз – ата - бабамыздан жалғасын тауып осы кезге дейін жеткен әдептіғұрыптарымыз , салт - дәстүрлеріміз , тәлім - тәрбиеміз , дініміз.
Эссе
Өлеңде даналық болса,сөзде сиқырлық болады.
Сөз...Үш-ақ әріп.Бірақ ұлылығы қаншама?"Сөзден тәтті нәрсе жоқ.Сөзден ащы нәрсе тағы жоқ.Сөзден жеңіл нәрсе жоқ.Сөзден ауыр нәрсе де жоқ" деп Бөлтірік шешен бекер айтпаған еді.Бір сөздің күшімен дауды шешіп,соғыста жеңуге болады ғой.
Сөзде сиқырлық болатынын қанда тулап жатқан төре өнердің төбесінде тұрған Сүйінбай мен Қатаған айтысынан көре аламыз.Бір ретте Қырғыз жерінде ас беріліп,қырғыз бен қазақ халқының басы қосылады.Қазақ ақыны Сүйінбай Қырғыз ақыны Қатаған да осы жиында кездеседі.Сүйінбай халыққа амандасып,бауырлас еліне келгендігін айтып болған соң,оған Қатаған:
Керегің жоқ Қырғызға,
Керегің Қазақ жиынға-ай!
Келіп қапсың ордама,
Қатағанды тұйынбай!-деп тиіседі.Сонда Сүйінбай қазақ халқының жүздері мен руларын,батырлары мен хандарына тоқталып:
Шығарма Қатаған үніңді!
Есіңе сақта бүгінгі,
Қанатың сынған күніңді!
...Қырғыз, Қазақ қосылып,
Жалтылдатпа мұныңды!-деп жеңіпті.Сүйінбай айтысының басты мақсаты - елімізді, жұртымызды бірлікке шақыру.Ол осы мақсаты сөздің сиқырлығымен жеткен еді.