Аты-жөні (ілік септігінде) негізгі орта білім беру деңгейіндегі оқу курсы үшін жазған
қазақ тілі мен әдебиетінен жазбаша емтихан жұмысы
2-НҰСҚА
1-тапсырма
Төменде берілген мәтінді оқыңыз.
Болашақ энергия көздері
Энергия – бұл адамзат тіршілігінің дамуына жағдай жасаушы және ынтала
бірден-бір табиғи қайнар көзі. Энергия бүкіл әлем мен адамзатқа тікелей қатысты
сауалдарды туындатады. Қоғамның энергия көздеріне қол жеткізуі олардың әлеу
экономикалық және экологиялық тұрақты дамуының нақты жағдайларын тікеле
анықтайды.
Болашақ энергиясы – бұл қазіргі заманның келелі мәселелеріне және бола
шешімдерді болжауға қатысты міндеттерді шешуге бағытталған, ойлануға нәр
ауқымы кең тақырып болып отыр. «Болашақ энергиясы» жобасының түпкі ой
көздерін басқаруды қамтамасыз ететін шешімдер мен әдістерге қоғамдастық
болып табылады. Бұл әдістер ауа-райы өзгеруімен және көмірқышқыл газын
шығарылуымен күресуге, балама қуат көздерін пайдалануға, ынталандыруға
Оның ішінде қалпына келтірілетін қуат көздерін пайдалану және энерготиім
бағдарламаларды енгізу көзделген. Бұған қоса, энергиямен қамту сенімділі
от: Энергияны өндіру, сақтау және пайдалануды басқару және тұрақты қуа
Адамзат ежелгі уақыттардан бері экологиялық шараларды аңғармай жүзеге асырды. Өсімдіктерді сақтап қалу мақсатында бір аумақтан екіншісіне мал айдап көшті; балық аулайтын орындарда балықтарды жемге үйретті; аумақты дауыл құлатқан ағаштан және арамшөптерден тазартты; құстарды ұя салу кезінде, кәсіптік жануарлардың төлдеуі немесе кәсіптік балықтардың уылдырық шашқан кезінде аулауға тыйым салды.
Ғылыми-техникалық төңкеріс адамның табиғатқа ықпал ету қарқынын шұғыл күшейтті. Сондықтан адамның іс-әрекетін табиғатпен өзара әсер кезінде қатаң реттеу қажеттігі туды. Барлық елдерде адамның табиғи ортаны реттеу бойынша және табиғатты қорғау мен табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану бойынша сансыз көп заңнамалық актілер қабылданды. Әр түрлі экологиялық шараларды жүзеге асыру үшін ең алдымен белгілі уақыт кезеңінде литосфера, гидросфера және атмосфераның терең де жан-жақты экологиялық зерттеулерін жүргізу қажет. Мұндай зерттеулер мониторинг (бақылау) деп аталады. Белгілі уақыт аралықтары арқылы бақылау, зерттеулерін салыстыру қоршаған ортадағы экологиялық өзгерістер қозғалыстарының зерзаттық көрінісін береді.
Объяснение:
Мен Еңбекпін,менімен әр елге саяхаттауға дайын болыңдар балалар.Бірінші Австралия еліне барамыз.Ол елде кенгуру мен коала аңдары тіршілік етеді.Міне Австралия елінеде ұшып келдік.Австралия құрлықтардың ең кішісі.Бұл елдің елтаңбасында кенгуру белгіленген.Кенгурулар-сүт қөректі жануарлар.Олардың кішкентайлары өте әлсіз туыладыда,бірден анасының қалтасына кіріп емшек сүтімен көректенетін көрінеді.Өскесінде анасының қасында жайылып,қауіп төнсе анасының қалтасына жасырынады екен.Ал коалар ағаш басында өмір сүреді.Олар тек эквалип ағашының жапырағымен көректенеді.Коала -ешқашан су ішпейтін-деген мағына береді екен.Олар жапырақтағы сумен көректенеді.Қызық иа?!Австралияның жылуымен жылынып болсаңдар,енді Арктикаға ұшамыз.Онда ақ аюлар мекендейді.Міне қатты суық,мұз бен қар басқан солтүстіккеде жеттік.Ақ аюлар суға сүңгіп,итбалықтарды аулап жейді.Олардың терісі қалың жүн және майдан тұрады.Суыққа шыдамды.Апандарда жатады және күніне 25кг.ет жейді.Арктика қысы қатты,үсіп кетпей тұрып,тездетіп Африкаға ұшайық.Міне Африкағада келдік.Африка Евразиядан кейінгі құрлық.Бұл жақта күн ыстық.Маймылдар мекені.Маймылдар 1ұрпақ қана әкеледі екен.Олар ағаш басындағы жемістермен қоректенеді.Біз көрген аңдардың бәрі өз тіршіліктері үшін еңбек етеді.Кенгуру мен коалар өсімдіктерді іздеп,бірі ағашқа мініп,ақ аюлар судан итбалық аулап,маймылдар жеміс теріп жеп,еңбектің арқасында өз тіршіліктерін жалғастырады. Ыстық Африкадан соң өз еліміз Қазақстанға ұшып келдік.Қазақстанда біз көрген бұл аңдар зоопаркте тұрады.Еңбек етудің пайдасы көп,аңдар өз еңбектерімен астарын тауып жейді.Еңбектеніңдер,еңбектің зейнетін көресіңдер.Сіздермен әр елге саяхаттаған Еңбек бауырларың.