Ауа райы амалдары с
Қазақ халқының ауа райын жан-жануарлардың әрекетіне қарап бол-
аязын «Ақырап айы» деп атаған. Ақыран айының бірінші күні қазан
жауы «амал» деп аталады. Алты ай қыстың қаһарлы бораны мен қатты
айының 14-жұлдызына сәйкес келеді. Сол күні таңсәріден бастап табиғат
тамыршылары әр сағатты қатты бақылауға алған. Сағат сайын күні бұрын
дайындалған күлді ұшырып көріп, желдің бағыты, жылдамдығы, күннің
күнде алты айлық қыраулы қыстың қас-қабағын анықтаған. «Ақыраптың
Жылы жақтан құстардың ұшып келуіне байланысты наурыз айының
оқып, берілген м
алты күні» осы екен.
- қалыпты жағдай. Ертеден бұл күнді «Қыдыр
суытуы не жылынуы, жауын-шашын болуы есепке алынған. Бұл болжамды
Алты күн бойы кезек-кезек күн-түнді күзеткен есепшілер жүргізген. Алтан
соңына қарай жауған қар «құс қанаты» деп аталады.
Келесі ай сәуір «отамалы» деп те аталады. Осы айдың 14-19-ы аралығында
күннің суытуы, жаңбырлатуы
қамшысы» деп атаған екен. Сәуір айының 8-9-ы күндері «Қызыл жұмыртқа,
салқыны, мамырдың 20-25-і арасында «Құралай салқыны» өтеді.
Қыргүйек айында «Сүмбіленің сууы» жүреді. Сүмбіле жаңбыры өткен жер-
дің көдесі қалың болады. Халқымыз: «Сүмбіле туса – су суыр», — деп те айтқан.
Байқасаңдар, ауа райын жануарлар мен өсімдіктердің тіршілігімен байла
ныстыра отырып болжауда қазақ халқынан асқан білгір ұлт жоқ.
3 тапсырма
Оқылым мәтінінен шылауларды табыңдар.Қой әріппен жазылған сөйлемдерге шылау қосып,қайта түрлендіріп жазыңдар.
Үлгі:Осы айдың 14-19-ы аралығында күннің суытуы жаңбырлатуы қалыпты жағдай.
Көмектесіңдерші берем
1.шешендік сөздер дегеніміз-қоғам өміріне,терең ой,тапқырлық сөздер мен тұжырымдар ,қазақ ауыз әдебиетіндегі шағын көлемдегі дидактикалық жанр.
2-Ерекшелігі:Сұлу,өрнекті әр шешендік сөздің өзіне тән терең мағыналы және астарлы жүктемесі бар.
3-Өмір құбылыстарына байламды шешендік сөздер орны-орнына қойылса шебер.Түсінік сөзде айтылмаш шешендік сөздің немен байланысты,қандай жағдайда туғандығы.
5-Бұқар,Мұрат ,Шернияз ,Қазтуған,Дулат , және т.б.