Айтыста алдына жан салмаған Сүйінбай Аронұлы 1815 жылы қазіргі Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Сүйінбай атындағы ауылда дүниеге келген. Анасынан ерте айырылып, жетімдіктің азабын бастан кешкен ақын өлеңдерінің тақырыбы - бұл дүниенің қадірін түсініп өмір сүру, дүние - байлықтың өткінші екенін, шын қазына - адамдық екендігі. Ақын ел басқару, халық тағдыры мен адам батылдығы, жақсы мен жаман қасиеттерді саралайды. Өмірдің құндылығымен өткіншілігі туралы ақыл - өсиет, нақылдар қалдырды. Ақын ер тұлғасы, ел қорғанының бейнесін жырлады. Ол он төрт – он бес жасынан бастап ақындық өнерін машық ете бастаған. Алғашқы кезде ел аузынан естіген аңыз – ертегілерді, қисса – жырларды жаттап алып, жиын – тойларда айтып жүрген. Кейінірек, өзінің замандас ақындары ішінен озық ойы, өткір тілімен қазақ пен қырғыз елдеріне аты тарап, әйгілі болған.
Сүйінбай ең алдымен айтыстың асқан шебері, ешкімге жүлде бермеген ерен ақын. Сонымен бірге ол халық мұңын мұңдап, үстем тап өкілдерінің әділетсіздігін бетіне басып әшкерелеп отырған батыл да әділ сыншы. Өтеген, Қарасай, Саурық батырларды дастанының басты кейіпкерлері етті. Қатаған ақынмен, Тезек төремен айтыстары Сүйінбайдың тапқырлығын, турашылдығын, азаматтық қайсарлығын айқындай түседі. Сондықтан да, заманымыздың заңғар жазушысы Мұхтар Әуезов Сүйінбайға баға бергенде оны « он тоғызыншы ғасырдағы Жетісу ақындарының алтын діңгегі деп атаған. Сүйінбайдың өлеңдері 1935 жылы Ілияс Жансүгіровтің әзірлеуімен алғаш жинақ боп басылды. Халқының бостандығы мен азаттығы ақын шығармаларының басты тақырыбына айналған.
Астана қаласы Білім басқармасы «№ 66 мектеп-лицей» мемллекеттік мекемесі
Сабақтың мақсаты:
1.Білімділік: Оқушыларды оқыған повесть бойынша мазмұнын меңгере отыра, кейіпкерге мінездеме беруге, салыстыруға, олардың бейнесін аша білуге алған білімін қолдана білуге үйрету.
2.Дамытушылық: Әр баланың сезіміне ерік бере отырып, іздену, хат жазу, түрлі жағдаяттарды шешу арқылы шығармашылық қабілетін арттыру.
3.Тәрбиелік: Оқушыларды өзінің және өзгенің бойындағы жағымды –жағымсыз жақтарын көре отырып, ажырата отырып, ұстаз еңбегін бағалап, айналасындағылармен жақсы қарым-қатынаста бола білуге, адамгершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: талдау, шығармашылық сабақ.
Сабақтың әдісі: іздену, сұрақ-жауап, ой шақыру, салыстыру, шығармашылық жұмыс.
Қолданылатын көрінекіліктер: Интерактивті псевдоголографиялық тақта, Б.Соқпақбаевтың “Менің атым Қожа” кітабы, Абдолла Қарсақбаевтың “Менің атым Қожа және Еркін Рахышевтің “Менің де атым Қожа” фильмінен үзінді, слайд арқылы кесте, тірек сызба.
Сабақтың барысы
І.Қызығушылықты ояту: Сергіту сәті «Сезмді ояту»
ІІ.Мағынаны тану:
1. Бұл қай сәт?
2. Ой тастау
3. Іздену
4. Салыстыру
ІІІ.Ой толғаныс:
1. Тест
2. Ой толғау. Шығармашылық жұмыс
І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушыларды сабаққа ынталандыру, кітап, дәптер, қажетті құрал-жабдықтарын дайындату, бағалау парағын тарату.
Кіріспе сөз: Өткен сабағымызда Бердібек Соқпақбаевтың балалардың мектеп өмірімен тығыз байланысты «Менің атым-Қожа» атты повесін оқыған болатынбыз. Негізінен автор 8 жасынан шешесінен айырылып жетім қалады. Балалық шағы колхоздастырудың алғашқы қиын жолдарында өткенін біз білеміз. Кейін шығармашылықпен айналысып, көптеген еңбектерін бізге мұра етті. Соның бірі-«Менің атым- Қожа» повесі. 1963 жылы бұл шығарма желісімен түсірілген «Менің атым Қожа» Абдолла Қарсақбаевтың алғашқы көркем фильмі еді. Бұл туынды сол кезде 37 жаста болған режиссерді әлемге танытты. 1967 жылы Францияның атақты Канн халықаралық фестивалінде режиссерлік шеберлігі үшін бас жүлдені жеңіп алды. Бұл қазақ киносының сол кездегі үлкен жетістігі болды.
Сүйінбай ең алдымен айтыстың асқан шебері, ешкімге жүлде бермеген ерен ақын. Сонымен бірге ол халық мұңын мұңдап, үстем тап өкілдерінің әділетсіздігін бетіне басып әшкерелеп отырған батыл да әділ сыншы. Өтеген, Қарасай, Саурық батырларды дастанының басты кейіпкерлері етті. Қатаған ақынмен, Тезек төремен айтыстары Сүйінбайдың тапқырлығын, турашылдығын, азаматтық қайсарлығын айқындай түседі. Сондықтан да, заманымыздың заңғар жазушысы Мұхтар Әуезов Сүйінбайға баға бергенде оны « он тоғызыншы ғасырдағы Жетісу ақындарының алтын діңгегі деп атаған. Сүйінбайдың өлеңдері 1935 жылы Ілияс Жансүгіровтің әзірлеуімен алғаш жинақ боп басылды. Халқының бостандығы мен азаттығы ақын шығармаларының басты тақырыбына айналған.
Мұғалім: Толеубаева Самал Жақсылыққызы
Астана қаласы Білім басқармасы «№ 66 мектеп-лицей» мемллекеттік мекемесі
Сабақтың мақсаты:
1.Білімділік: Оқушыларды оқыған повесть бойынша мазмұнын меңгере отыра, кейіпкерге мінездеме беруге, салыстыруға, олардың бейнесін аша білуге алған білімін қолдана білуге үйрету.
2.Дамытушылық: Әр баланың сезіміне ерік бере отырып, іздену, хат жазу, түрлі жағдаяттарды шешу арқылы шығармашылық қабілетін арттыру.
3.Тәрбиелік: Оқушыларды өзінің және өзгенің бойындағы жағымды –жағымсыз жақтарын көре отырып, ажырата отырып, ұстаз еңбегін бағалап, айналасындағылармен жақсы қарым-қатынаста бола білуге, адамгершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: талдау, шығармашылық сабақ.
Сабақтың әдісі: іздену, сұрақ-жауап, ой шақыру, салыстыру, шығармашылық жұмыс.
Қолданылатын көрінекіліктер: Интерактивті псевдоголографиялық тақта, Б.Соқпақбаевтың “Менің атым Қожа” кітабы, Абдолла Қарсақбаевтың “Менің атым Қожа және Еркін Рахышевтің “Менің де атым Қожа” фильмінен үзінді, слайд арқылы кесте, тірек сызба.
Сабақтың барысы
І.Қызығушылықты ояту: Сергіту сәті «Сезмді ояту»
ІІ.Мағынаны тану:
1. Бұл қай сәт?
2. Ой тастау
3. Іздену
4. Салыстыру
ІІІ.Ой толғаныс:
1. Тест
2. Ой толғау. Шығармашылық жұмыс
І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушыларды сабаққа ынталандыру, кітап, дәптер, қажетті құрал-жабдықтарын дайындату, бағалау парағын тарату.
Кіріспе сөз: Өткен сабағымызда Бердібек Соқпақбаевтың балалардың мектеп өмірімен тығыз байланысты «Менің атым-Қожа» атты повесін оқыған болатынбыз. Негізінен автор 8 жасынан шешесінен айырылып жетім қалады. Балалық шағы колхоздастырудың алғашқы қиын жолдарында өткенін біз білеміз. Кейін шығармашылықпен айналысып, көптеген еңбектерін бізге мұра етті. Соның бірі-«Менің атым- Қожа» повесі. 1963 жылы бұл шығарма желісімен түсірілген «Менің атым Қожа» Абдолла Қарсақбаевтың алғашқы көркем фильмі еді. Бұл туынды сол кезде 37 жаста болған режиссерді әлемге танытты. 1967 жылы Францияның атақты Канн халықаралық фестивалінде режиссерлік шеберлігі үшін бас жүлдені жеңіп алды. Бұл қазақ киносының сол кездегі үлкен жетістігі болды.
І.Қызығушылықты ояту: Сергіту сәті «Сезмді ояту»