АЙТЫЛЫМ 7-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша жоспар құру
Жоспарға сүйеніп, әр бөліктегі тірек сөздерді анықта. Сол бойын
мазмұнын баянда. Тірек сөз құрамында зат есімнің қандай мағ
түрлері жиі кездесті?​

Электр қуаты В. И. Лениннің 20 ғасырда пайда болды. Ол бізді барлық жерде бірге жүреді. Мысалы, жүн кофтын алыңыз: егер оны алып тастасаңыз, статистикалық ток пайда болады. Электр қуаты барлық жерде: көшеде, үйде және бізде адамдар. Егер электр қуаты болмаса, онда біз пісіру, үтіктеу, шай ішу, компьютерге ойнау, теледидарды көру, тек түнде үйде жүру мүмкін емес еді.

           Электр қуатымен күресуге болмайды. Бұл өлімге әкелуі мүмкін.

           Біздің өміріміз электр қуатымен байланысты. Біз зауыттарды, станцияларды құрудамыз.  Біздің ауылдың жанында МАЭС бар. Онда біздің ауыл үшін электр қуатын өндіреді.

           Жарық-біздің өмірлік досымыз!

Эссе

Өлеңде даналық болса,сөзде сиқырлық болады.

Сөз...Үш-ақ әріп.Бірақ ұлылығы қаншама?"Сөзден тәтті нәрсе жоқ.Сөзден ащы нәрсе тағы жоқ.Сөзден жеңіл нәрсе жоқ.Сөзден ауыр нәрсе де жоқ" деп Бөлтірік шешен бекер айтпаған еді.Бір сөздің күшімен дауды шешіп,соғыста жеңуге болады ғой.

Сөзде сиқырлық болатынын қанда тулап жатқан төре өнердің төбесінде тұрған Сүйінбай мен Қатаған айтысынан көре аламыз.Бір ретте Қырғыз жерінде ас беріліп,қырғыз бен қазақ халқының басы қосылады.Қазақ ақыны Сүйінбай Қырғыз ақыны Қатаған да осы жиында кездеседі.Сүйінбай халыққа амандасып,бауырлас еліне келгендігін айтып болған соң,оған Қатаған:

Керегің жоқ Қырғызға,

Керегің Қазақ жиынға-ай!

Келіп қапсың ордама,

Қатағанды тұйынбай!-деп тиіседі.Сонда Сүйінбай қазақ халқының жүздері мен руларын,батырлары мен хандарына тоқталып:

Шығарма Қатаған үніңді!

Есіңе сақта бүгінгі,

Қанатың сынған күніңді!

...Қырғыз, Қазақ қосылып,

Жалтылдатпа мұныңды!-деп жеңіпті.Сүйінбай айтысының басты мақсаты - елімізді, жұртымызды бірлікке шақыру.Ол осы мақсаты сөздің сиқырлығымен жеткен еді.