Мен президент болсам барлық қалалармен ауылдарда кедейлер болмауына тырысатын едім. Мен зейнетақыны жоғарылатын едім, себебі зейнеткерлерге ақша жетпейді, ал ақша жеткізу үшін жұмыс істеуге жастары асқан. Олар жас кездерінде көп жұмыс істеді ғой.
Балалар алаңдарын көбейтер едім. Балаларға бір бірімен араласып, жүгіріп, ойнап таза ауамен демалуы керек қой. Сол сияқты көптеген ата-аналардың балаларына сұлу өмірді силауға мүмкіндіктері жоқ, ал балалардың бір жерде ойнағысы келеді. Кейбір балалар кездейсоқ жағдайларға ұшырап қалуы мүмкін, ойын алаңдары болмаса: ұлдар жұмыссыздықтан трансформатор дүңгіршектеріне шығады, немесе лифт шатырында сырғанайды.
Тегін өнер үйлерін көбірек салар едім. Балаларға өз таланттарын дамыту керек, себебі бала келешекте суретші немесе гимнаст болуы мүмкін ғой.
Мектептерге ақша қосар едім. Оқытушылар көбірек алатын, ал мектептерде көрсеткіш құралдардың көп болуы үшін.
Және жануарларды қыдыртқаннан кейін тазалық болу үшін оны қадағалайтын " Қадағалау қызметін" ұйымдастырар едім, жастар көшеде, саябақтарда, балалар алаңдарында өздерінен кейін жинамайтындықтан штраф салу үшін.
Қалдықтарды өңдейтін завод салатын едім. Бұл заводтар қалдықтарды қайта өңдеу үшін: біз тастаған заттардан көптеген пайдалы, қажетті заттар жасауға болады, және қоқыстар азаяды, олар кейде 300 км дейін тарайды. Қазір қоқыстар өртеледі, ауа бұдан ластанады, жерде өзіне шіріген қалдықтарды, шыны сынықтарын сіңіреді.
Барлық істерге әртүрлі жұмысшылар керек болар еді. Адамдар бос болмас еді, өз жұмысына ақша алып, соғыспайтын, соғыстың қажеті де болмас еді, және уақыты да болмайтын. Міне, мен президент болсам, не істейтін едім!
Ұлы ақын Қадыр Мырза Әли атамыз "Қызыл кітап - тірі жан тимесін деп, хайуанатқа берілген қызыл мандат", - деп жаырлап кеткендей, Қызыл кітап - Қазақстан Республикасы аумағында жойылып кету қаупі төнген және сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктердің сипаттамасы берілген арнайы басылым. Алғаш рет 1978 жылы жануарларға арналған, ал 1981 жылы өсімдіктерге арналған бөлігі жарық көрді. Қазақстанның «Қызыл кітабы» содан бері 1991 және 1996 жылдары өңделіп, қайта басылып, көпшілікке ұсынылды.
«Қызыл кітапты» ұйымдастыру үшін Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым академиясының бірнеше ғылыми - зерттеу институттарының ғалымдары ұзақ еңбек етіп, ғылыми – практикалық конференциялар ұйымдастырды. Қызыл кітапқа енетін әрбір түрге ғылыми түрде сипаттама беріліп, талқыға салынды.
Қызыл кітапқа белгілі бір түрде енгізу үшін ғалымдар әр жануардың немесе өсімдіктің бес санатын анықтаған:
I санат – жойылып бара жатқандар.
II санат – саны азайып бара жатқандар, жақын арада жойылып кетуі мүмкін.
III санат – сирек түрлер, қазір жойылып кету қаупі жоқ, бірақ өте сирек кездесетіндер.
IV санат – белгісіздер, толық зертелмеген түрлер.
V санат – қалпына келгендер, қорғау жұмыстары нәтижесінде қайта көбейген түрлер.
Балалар алаңдарын көбейтер едім. Балаларға бір бірімен араласып, жүгіріп, ойнап таза ауамен демалуы керек қой. Сол сияқты көптеген ата-аналардың балаларына сұлу өмірді силауға мүмкіндіктері жоқ, ал балалардың бір жерде ойнағысы келеді. Кейбір балалар кездейсоқ жағдайларға ұшырап қалуы мүмкін, ойын алаңдары болмаса: ұлдар жұмыссыздықтан трансформатор дүңгіршектеріне шығады, немесе лифт шатырында сырғанайды.
Тегін өнер үйлерін көбірек салар едім. Балаларға өз таланттарын дамыту керек, себебі бала келешекте суретші немесе гимнаст болуы мүмкін ғой.
Мектептерге ақша қосар едім. Оқытушылар көбірек алатын, ал мектептерде көрсеткіш құралдардың көп болуы үшін.
Және жануарларды қыдыртқаннан кейін тазалық болу үшін оны қадағалайтын " Қадағалау қызметін" ұйымдастырар едім, жастар көшеде, саябақтарда, балалар алаңдарында өздерінен кейін жинамайтындықтан штраф салу үшін.
Қалдықтарды өңдейтін завод салатын едім. Бұл заводтар қалдықтарды қайта өңдеу үшін: біз тастаған заттардан көптеген пайдалы, қажетті заттар жасауға болады, және қоқыстар азаяды, олар кейде 300 км дейін тарайды. Қазір қоқыстар өртеледі, ауа бұдан ластанады, жерде өзіне шіріген қалдықтарды, шыны сынықтарын сіңіреді.
Барлық істерге әртүрлі жұмысшылар керек болар еді. Адамдар бос болмас еді, өз жұмысына ақша алып, соғыспайтын, соғыстың қажеті де болмас еді, және уақыты да болмайтын. Міне, мен президент болсам, не істейтін едім!
Қазақстанның қызыл кітабы туралы.
Ұлы ақын Қадыр Мырза Әли атамыз "Қызыл кітап - тірі жан тимесін деп, хайуанатқа берілген қызыл мандат", - деп жаырлап кеткендей, Қызыл кітап - Қазақстан Республикасы аумағында жойылып кету қаупі төнген және сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктердің сипаттамасы берілген арнайы басылым. Алғаш рет 1978 жылы жануарларға арналған, ал 1981 жылы өсімдіктерге арналған бөлігі жарық көрді. Қазақстанның «Қызыл кітабы» содан бері 1991 және 1996 жылдары өңделіп, қайта басылып, көпшілікке ұсынылды.
«Қызыл кітапты» ұйымдастыру үшін Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым академиясының бірнеше ғылыми - зерттеу институттарының ғалымдары ұзақ еңбек етіп, ғылыми – практикалық конференциялар ұйымдастырды. Қызыл кітапқа енетін әрбір түрге ғылыми түрде сипаттама беріліп, талқыға салынды.
Қызыл кітапқа белгілі бір түрде енгізу үшін ғалымдар әр жануардың немесе өсімдіктің бес санатын анықтаған:
I санат – жойылып бара жатқандар.
II санат – саны азайып бара жатқандар, жақын арада жойылып кетуі мүмкін.
III санат – сирек түрлер, қазір жойылып кету қаупі жоқ, бірақ өте сирек кездесетіндер.
IV санат – белгісіздер, толық зертелмеген түрлер.
V санат – қалпына келгендер, қорғау жұмыстары нәтижесінде қайта көбейген түрлер.