ахмет байтұрсынұлы (5 қыркүйек 1872 жыл, қазіргі қостанай облысы, жангелді ауданы сарытүбек ауылы – 8 желтоқсан 1937, алматы қаласы) — қазақтың ақыны, әдебиет зерттеуші ғалым, түркітанушы, публицист, педагог, аудармашы, қоғам қайраткері.қазақ халқының 20 ғасырдың басындағы ұлт-азаттық қозғалысы жетекшілерінің бірі, мемлекет қайраткері, қазақ тіл білімі мен әдебиеттану ғылымдарының негізін салушы ғалым, ұлттық жазудың реформаторы, ағартушы, алаш-орда өкіметінің мүшесі.атасы шошақ немересі ахмет өмірге келгенде ауыл ақсақалдарынан бата алып, азан шақырып атын қойған. әкесінің інісі ерғазы ахметті торғайдағы 2 сыныптық орыс-қазақ мектебіне береді. оны 1891 жылы бітіріп, орынбордағы 4 жылдық мектепке оқуға түседі. 1895-1909 жылы ақтөбе, қостанай,қарқаралы уездеріндегі орыс-қазақ мектептерінде оқытушы, қарқаралы қалалық училищесінде меңгеруші қызметін атқарады. ол өте кемеңгер, білімді тұлғаның бірі болған. байтұрсынұлының саяси қызмет жолына түсуі 1905 жылға тұс келеді. 1905 жылы қоянды жәрмеңкесінде жазылып, 14500 қол қойған қарқаралы петициясы (арыз-тілегі) авторларының бірі байтұрсынұлы болды. қарқаралы петициясында жергілікті басқару, сот, халыққа білім беру істеріне қазақ елінің мүддесіне сәйкес өзгерістер енгізу, ар-ождан бостандығы, дін ұстану еркіндігі, цензурасыз газет шығару және баспахана ашуға рұқсат беру, күні өткен дала ережесін қазақ елінің мүддесіне сай заңмен ауыстыру мәселелері көтерілді. онда қазақ даласына орыс шаруаларын қоныс аударуды үзілді-кесілді тоқтату талап етілген болатын. сол кезеңнен бастап жандармдық бақылауға алынған байтұрсынұлы 1909 жылы 1 шілдеде губернатор тройницкийдің бұйрығымен тұтқындалып, семей түрмесіне жабылды.
Менің кіндік қаным тамып, алғаш тәй-тәй басқан, алғаш «ана» деп күлім қаққан, киелі жерім, атамекенім бар, ол – тәуелсіз Қазақстан. Халық даналығы «Әркімге өз туған жері Мысыр шаһары» деп бекерге айтпаған.
Төбесі көкке тірелген таулары бар, көк-жасыл орман-тоғайлары бар, асу-асу белдері бар, қойнауы алтын астық пен малға толған кең жазира даласы бар Қазақстан әлемге әйгілі өте бай ел. Ұлан - байтақ далада төсін кеңге жайған, табиғаты әр алуан жан -жануарларға толы, аққулы көлдері бар, тулаған толқынды теңіздері бар, әсем қалалары бар достығы жарасқан көпұлтты мемлекет. Әнұранымен әйгілі, Туымен тұғырлы, Елтаңбасымен еңселі егемен елімізге қызыға қарамайтын ел жоқ шығар.
Осынау ұлан байтақ даламызды сыртқы жаудан қорғап, елінің тұтастығы үшін жанын пида еткен батырлар қаншама десеңізші.
«Мәңгілік ел» идеясы осы батырлар заманынан бастау алып, бүгінгі күні Елбасының бастамасымен енгізілген тұңғыш мемлекеттік ресми идеология. Бұл туралы 2014 жылдың 17 қаңтарында Қазақстан Республикасының президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың кезекті халыққа жолдауында: «Бір жыл бұрын мен еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси бағдарын жария еттім. Басты мақсат — Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы. Ол — «Мәңгілік Қазақстан» жобасы, ел тарихындағы біз аяқ басатын жаңа дәуірдің кемел келбеті«,- деген болатын.
Менің ойымша, еліміз «Мәңгілік ел» болуы үшін еліміздің әрбір азаматы осы бағытта жұмыс істеп, білімді болып, ортақ Отанымыз Қазақстанды әлемдегі барынша дамыған елдер қатарына қосылуына өз септігін тигізуі керек.
ахмет байтұрсынұлы (5 қыркүйек 1872 жыл, қазіргі қостанай облысы, жангелді ауданы сарытүбек ауылы – 8 желтоқсан 1937, алматы қаласы) — қазақтың ақыны, әдебиет зерттеуші ғалым, түркітанушы, публицист, педагог, аудармашы, қоғам қайраткері.қазақ халқының 20 ғасырдың басындағы ұлт-азаттық қозғалысы жетекшілерінің бірі, мемлекет қайраткері, қазақ тіл білімі мен әдебиеттану ғылымдарының негізін салушы ғалым, ұлттық жазудың реформаторы, ағартушы, алаш-орда өкіметінің мүшесі.атасы шошақ немересі ахмет өмірге келгенде ауыл ақсақалдарынан бата алып, азан шақырып атын қойған. әкесінің інісі ерғазы ахметті торғайдағы 2 сыныптық орыс-қазақ мектебіне береді. оны 1891 жылы бітіріп, орынбордағы 4 жылдық мектепке оқуға түседі. 1895-1909 жылы ақтөбе, қостанай,қарқаралы уездеріндегі орыс-қазақ мектептерінде оқытушы, қарқаралы қалалық училищесінде меңгеруші қызметін атқарады. ол өте кемеңгер, білімді тұлғаның бірі болған. байтұрсынұлының саяси қызмет жолына түсуі 1905 жылға тұс келеді. 1905 жылы қоянды жәрмеңкесінде жазылып, 14500 қол қойған қарқаралы петициясы (арыз-тілегі) авторларының бірі байтұрсынұлы болды. қарқаралы петициясында жергілікті басқару, сот, халыққа білім беру істеріне қазақ елінің мүддесіне сәйкес өзгерістер енгізу, ар-ождан бостандығы, дін ұстану еркіндігі, цензурасыз газет шығару және баспахана ашуға рұқсат беру, күні өткен дала ережесін қазақ елінің мүддесіне сай заңмен ауыстыру мәселелері көтерілді. онда қазақ даласына орыс шаруаларын қоныс аударуды үзілді-кесілді тоқтату талап етілген болатын. сол кезеңнен бастап жандармдық бақылауға алынған байтұрсынұлы 1909 жылы 1 шілдеде губернатор тройницкийдің бұйрығымен тұтқындалып, семей түрмесіне жабылды.
Мәңгілік ел.
Менің кіндік қаным тамып, алғаш тәй-тәй басқан, алғаш «ана» деп күлім қаққан, киелі жерім, атамекенім бар, ол – тәуелсіз Қазақстан. Халық даналығы «Әркімге өз туған жері Мысыр шаһары» деп бекерге айтпаған.
Төбесі көкке тірелген таулары бар, көк-жасыл орман-тоғайлары бар, асу-асу белдері бар, қойнауы алтын астық пен малға толған кең жазира даласы бар Қазақстан әлемге әйгілі өте бай ел. Ұлан - байтақ далада төсін кеңге жайған, табиғаты әр алуан жан -жануарларға толы, аққулы көлдері бар, тулаған толқынды теңіздері бар, әсем қалалары бар достығы жарасқан көпұлтты мемлекет. Әнұранымен әйгілі, Туымен тұғырлы, Елтаңбасымен еңселі егемен елімізге қызыға қарамайтын ел жоқ шығар.
Осынау ұлан байтақ даламызды сыртқы жаудан қорғап, елінің тұтастығы үшін жанын пида еткен батырлар қаншама десеңізші.
«Мәңгілік ел» идеясы осы батырлар заманынан бастау алып, бүгінгі күні Елбасының бастамасымен енгізілген тұңғыш мемлекеттік ресми идеология. Бұл туралы 2014 жылдың 17 қаңтарында Қазақстан Республикасының президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың кезекті халыққа жолдауында: «Бір жыл бұрын мен еліміздің 2050 жылға дейінгі дамуының жаңа саяси бағдарын жария еттім. Басты мақсат — Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы. Ол — «Мәңгілік Қазақстан» жобасы, ел тарихындағы біз аяқ басатын жаңа дәуірдің кемел келбеті«,- деген болатын.
Менің ойымша, еліміз «Мәңгілік ел» болуы үшін еліміздің әрбір азаматы осы бағытта жұмыс істеп, білімді болып, ортақ Отанымыз Қазақстанды әлемдегі барынша дамыған елдер қатарына қосылуына өз септігін тигізуі керек.