АЙТЫЛЫМ ЖАЗЫЛЫМ 3-тапсырма. Суреттегі жол белгілерінің қа- лай аталатынын анықта. Оларды төмендегі кестеге бөліп жаз. Тыйым салу белгісі. Ескерту белгісі.
Туған жер адам өмірінде киелі орын алады. Осы жер оны өткенімен және болашағымен байланыстырады. Ата-баларымыз найзаның ұшымен, білектің күшімен сақтап бізге аманат етіп қалдырған асыл қазынаны көзіміздің қарашығындай сақтауымыз қажет. Жыраулар жырлаған, ақындар өлең арнаған, суретшілер сурет арқылы туған жердің әсемдігін, олар үшін аса қымбат екендігін көрсетуге тырысқан. Туған жеріміздің топырағы, асқар таулары мен өзен-көлдері, даласы өте қажет екенін, сол үшін туған жерімізді құрметтеу, қорғау біз үшін міндет екенін естен шығармауымыз қажет. Бір сәт көзімізді жұмып туған жерімізді ойға алатын болсақ, ең алдымен ата-ана, бауырларымыз және достарымыз еске түседі. Себебі туған жер ол адамның шағын Отаны. Самал желімен, балалық шақтағы естеліктерімен, ата-апаларының қызықты әңгімелерімен байланыстырады. Халықта «Туған жердің жусаны жұпар», – деп бекерден айтылмаған. Әрбір тас, әрбір гүлі, бәрі-бәрі адам үшін ыстық болып тұрады. Сонымен қатар бабаларымыз қалдырған туған жерге байланысты керемет мақалдар көп. Халық даналығының ұрпақты тәрбиелеуде берер мәні өте зор. Сол мақалдардың барлығы тек Туған жерді құрметтеуге, қастерлеуге, қорғауға, Отанды сүюге арналған. Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні туған жерге деген ыстық махаббат «Мен – Қазақпын», «Туған жерімді сүйемін» дейтін әрбір адамның санасында, ойында болуы керек.
Сондықтан «Адырна» ұлттық-этнографиялық бірлестігі ұйымдастырып жатқан «Туған жер» жобасына қатысуға шақырамыз. Жоба аясындағы барлық іс-шаралар Азаматтық бастамаларды қолдау орталығының қолдауымен өтеді.
Мың жеті жүз отыз бір сәнасында,
Біз кірдік Руссияның фанасына.
һүнерсіз бостығымыз көрінген соң,
Қызықбас кім қазақтың баласына?
Жылында мың сегіз жүз алпыс сегіз
Қазналық, деді, жердің һәммәсін да.
Таралып жылдан жылға жер-суымыз
Мұжықтың кетті бәрі қаласына.
Қадірдан халық билеген ақсақалдар,
Бұл іске фәһім назар саласың ба?
Темірді қызуында соқпай қалып,
Нәсіліңнің көз жасына қаласың ба?
Кір жуып, кіндік кескен хайран жерлер,
Мұжыққа, хош аман бол, барасың да.
Қасиетті бабамыздың зияраты,
Қалдың ғой көшесінің арасында.
Моншаға зияраттың тасын алып,
Ағашын отқа мұжық жағасың да:
Таба алмай бір барғанда еш белгісін,
Көзден жас көлдей болып ағасың да.
Шалқар көл, аққан бұлақ, жайлы қоныс
Орман-тоғай кетті ғой ағашың да.
Ойласам мұның бәрін хиялы боп,
Хафадан ішім оттай жанасың да.
Әуелде жерімізбен кіріп едік,
Тұрмақта ғаділдіктің саясында.
Айрылсаң қалған жерден осы күнгі
Топыраққа малды қазақ бағасың да.
Адасты ғақылынан қара халық
Білгіштер өзің хайлә табасың да.
Қазағым, жерің қайда ата мекен,
Қазақ қазақ болғалы мекен еткен.
Хазірде бәріңізді қуып
Туған жер адам өмірінде киелі орын алады. Осы жер оны өткенімен және болашағымен байланыстырады. Ата-баларымыз найзаның ұшымен, білектің күшімен сақтап бізге аманат етіп қалдырған асыл қазынаны көзіміздің қарашығындай сақтауымыз қажет. Жыраулар жырлаған, ақындар өлең арнаған, суретшілер сурет арқылы туған жердің әсемдігін, олар үшін аса қымбат екендігін көрсетуге тырысқан. Туған жеріміздің топырағы, асқар таулары мен өзен-көлдері, даласы өте қажет екенін, сол үшін туған жерімізді құрметтеу, қорғау біз үшін міндет екенін естен шығармауымыз қажет. Бір сәт көзімізді жұмып туған жерімізді ойға алатын болсақ, ең алдымен ата-ана, бауырларымыз және достарымыз еске түседі. Себебі туған жер ол адамның шағын Отаны. Самал желімен, балалық шақтағы естеліктерімен, ата-апаларының қызықты әңгімелерімен байланыстырады. Халықта «Туған жердің жусаны жұпар», – деп бекерден айтылмаған. Әрбір тас, әрбір гүлі, бәрі-бәрі адам үшін ыстық болып тұрады. Сонымен қатар бабаларымыз қалдырған туған жерге байланысты керемет мақалдар көп. Халық даналығының ұрпақты тәрбиелеуде берер мәні өте зор. Сол мақалдардың барлығы тек Туған жерді құрметтеуге, қастерлеуге, қорғауға, Отанды сүюге арналған. Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні туған жерге деген ыстық махаббат «Мен – Қазақпын», «Туған жерімді сүйемін» дейтін әрбір адамның санасында, ойында болуы керек.
Сондықтан «Адырна» ұлттық-этнографиялық бірлестігі ұйымдастырып жатқан «Туған жер» жобасына қатысуға шақырамыз. Жоба аясындағы барлық іс-шаралар Азаматтық бастамаларды қолдау орталығының қолдауымен өтеді.