Айтыс – халық ауыз әдебиетінің ерекше бір түрі. Айтыс – топ алдында, табан астында суырыпсалып айтылатын сөз сайысы, жыр жарысы. Айтыстың бәдік айтыс, жануар мен адамның айтысы, жұмбақ айтыс, салт айтыс деген түрлері бар.
Бәдік айтыс – айтыстың ең көне түрі, адамның табиғаттың сырын түсінбеген кезінде, діни нанымға байланысты туған. Адам бәрінің өз иесі, тәңірі бар деп түсінген.
Салт айтысының ескі түрі – қыз бен жігіт айтысы. Айтыс – өнер бәйгесі, сөз сынағында әр ақын өз ортасын дәріптеп, елінің туын көтереді. Осы күнгі айтыстың ерекшелігі:
– бүгінгі күн талабы, уақыт тынысы тұрғысынан ортақ әлеуметтік мәселелерді көтереді;
– алдын ала белгіленген тақырып пен уақытқа сай арнайы жиналған елдің алдында сайысқа түседі.
Қазіргі айтыс ақындарының ең танымалдары – А. Әлтаев, А. Қалиев, А. Тұрсынбаева, Б. Имашев, С. Тоқтамыс, М. Қосымбай, С. Құсанбаев, Б. Қалиолла, А. Ғафуров және т.б.
Тапсырмалар:
«Нәтижелі қадамдар» әдісі. Сұрақтарға жауап бер.*
Мәтін не туралы?
Айтыстың қандай түрлерін білдің
Қазіргі айтыс ақындары кімдер?
Бәдік айтыстың пайда болуын қалай түсіндіресің?
Айтыстың қандай пайдасы бар?
Айтыскер қандай қасиетке ие болу керек?
спспаьтмь сптаарпачрарапт
Объяснение:
иьс ьипь ппп