Қазақ әдебиеті 6-сынып
Сабақтың нөмірі: 4
Мұғалімнің аты-жөні: Абуталипова Б.Б.
Оқулық: 6-сыныпқа арналған қазақ әдебиеті оқулығы
5-бөлім: Тәуелсіздік- қасиет тұнған ұлы ұғым
Сабақтың тақырыбы: Асқар Алтай «Прописка» әңгімесі
Оқу мақсаты:
- 6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау
Мұғалімнің түсіндірмесі:
Асқар Алтай - (12.02.1963 Шығыс Қазақстан облысы Зайсан қаласы) - қазақ жазушысы, Қазақстан жазушылар одағының мүшесі. Абай атындағы Алматы мемлекеттік университетінің филология факульте-ін бітірген (1984).
Алматы облысы Күрті аудандық «Шұғыла» газетінде тілші, С. Мұқанов мұражай-үйінде кіші ғылыми қызметкер, Қазақ теледидары «Алатау» бағдарламасында жауапты редактор, « Жұлдыз » журналының әдеби сын бөлімінде редактор, бөлім меңгерушісі, «Ер-Дәулет» ақпараттық агенттігінде Бас редактордың орынбасары, Қаржы министрлігінің «Қаржы-қаражат» журналында Бас редактордың орынбасары, Бас редактор, «Білім» ба жетекші редактор, «Атамұра» ба редактор қызметін атқарған. 2004 жылдан бастап «Арда» ба директоры.
Шығармалары:
«Қыр мен қала хикаялары» атты повестер мен әңгімелер жинағы (1998),«Алтай новелласы» атты прозалық жинағы (2001),«Нарық нақыштары» (2003) және «Қызыл бөлтірік» (2006) атты ұжымдық жинақтарда прозалық шығармалары,«Казино» әңгімелер жинағы (2008) жарық көрген.«Қызыл бөлтірік» кітабы (повестер мен әңгімелер, 1997) Халықаралық Сорос қорының бас жүлдесі — грантын жеңіп алған.
Марапаттары:
Қазақстан жазушылар одағының Жастар арасындағы прозашылар форумының (1989, 1990), Т.Айбергенов атындағы сыйлықтың, Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты.
Оқушылар, біз жазушы А.Алтайдың «Прописка» әңгімесінің үзіндісін оқып танысамыз. Бүгін 132-134 беттердегі бірінші үзіндіні оқып, тапсырмаларды орындайтын боламыз.
Оқушыларға арналған тапсырмалар:
1-тапсырма. Берілген сұрақтарға толық жауап жазыңыздар.
1. Әңгіме кейіпкері кім?
2. Ол не үшін жолға шыққан еді?
3. Оқиға қай мезгілде, қай жерде өтеді?
1) Асқар Алтай
2)
3) желтоқсан Урбанизация қаласы
2-тапсырма. Осы үзіндіге ат қойып, шығарма сюжетін 5-6 сөйлеммен түйіндеп жазыңыздар.
берем
Жылқылар топтасып, жүйткіп, кісініп ойнақтаса, шапқыласа, кешікпей күн суытып, ызғар соғып, боранды жауын қарлы борасын болады деп біледі. Жылқылардың жүні үрпиіп, жайылуға зауқы жоқ болса, онда біраздан кейін күн суытып ауа райы бұзылады. Ат әлсін – әлсін пысқырса, жазда жел күшейіп жауын жауардың, ал қыста қар жауып, қарлы борасын болады. Жылқы ыққа жайылса, жел, жауын, қарлы борасындар, ызғар суық жел болады. Айғыр үйірін, мойынын жерге сала, жиса ауа райы кешікпей бұзылады. Жылқы малы қыста, көктемде жайылғанда, қай жаққа қарап жайыла берсе, жайлы жылы күндер болады, ал желге қарсы жайылса, жайсыз күндер болатының белгісі. Бие кенет суалса, кешікпей жауын жауатын болады.
Берілген сөздердің синонимдерін жазу.
Баласы – ұлы, перзенті, сәбиі;
Қашқан аңды құтқармайтын – зытқан/безген жануарды босатпайтын;
Саятшы – саяткер;
Тазысы – иті;
Желмен жарысқан – жылдам, тез;
Аты – есімі немесе тұлпары (мағынасына қарай);
Қайтыс болды – дүниеден озды/өтті, қайтты, түйе айдап кетті, о дүниелік болды, бақилық болды;
Жерленгеннен кейін – көмгеннен кейін;
Жұрт – халық, халайық, ел;
Баласынан қалған сөз – перзентінен/ұлынан қалған сөз;
Ұшты-күйлі жоқ болып шығады – із – түзсіз жоқ болып шығады;
Аңырайды – азынайды, жылайды, өкіреді;
Күңіренеді – езіледі, егіледі, қайғырады;
Оқиға – уақиға;
Тебіреніп – толғанып;
Сай - сүйекті сырқырыта – қайғыға салып, уайымдата, тербелте, қайғыландыра;
Аспанға – көкке, әуеге.