«Қазақ әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары 7 «» сынып оқушысы
1. 1893 жылы «Орхон-Енисей» ескерткіштеріндегі «тәңірі» мен «түрік» деген жазуды алғашқы болып оқыған, құпия жазулардың сырын ашқан кім? [1]
А) Н.М. Ядринцев
В) В.Томсон
С) В.Радлов
Д) Д.Г. Мессершмидт
2. «Күлтегін» жырының тақырыбын анықтаңыз. [1]
А) әділдік
В) даналық
С) махаббат
Д) ел бірлігі
3. Түркі қағанаты дәуіріндегі әдебиет. (V-VIII ғ.ғ.) Орхон ескерткіштері: «Білге», «Күлтегін», «Тоңұқұқ» жырларын тасқа жаздырған кісіні белгілеңіз. [1]
А) Йоллығтегін.
В) М.Жолдасбеков
С) Күлтегін
Д) С.Е.Малов
4. Берілген эпизодтағы Төлегеннің жолға шығу себебін анықтаңыз. [1]
Базарбайдың Төлеген,
Ерте туған көбеген.
Сексен жігіт қосшы алып,
Он бес жігіт басшы алып,
Ақжайыққа жөнеген...
А) Жібекті алып келу
В) Ел шетіндегі жауды қайтару
С) Бекежаннан кек алу
Д) Жар іздеу, қыз таңдау
5. «Қыз Жібек» жырындағы кейіпкерлерді сәйкестендір. [3]
А) Базарбай 1) Қыз Жібектің әкесі
В) Сырлыбай 2) Ғашық батыр
С) Бекежан 3) Төлегеннің әкесі
6. Жыр үзінділерінен көркемдеуіш құралды табыңдар. [4]
р/с
Үзінділер
Көркемдеуіш құрал
1
Бұрылып кетіп барады,
Перінің қызы секілді.
2
Толған айдай толықсып,
Ақ сазандай бұлықсып
3
Ақ маңдайы жалтылдап,
Танадай көзі жарқылдап,
Алтын шашбау шашында.
7. Өлең шумағы кімнің сөзінен алынған? [1]
Адыра қалғыр көк Жайық,
Аңырап қалған қонысым!
Қонысымнан ауған соң,
Кетпегей еді ырысым.
А) Күлтегін
В) Жиембет
С) Қазтуған
Д) Төлеген
8. Өлең шумағында кімнің бейнесі сипатталған? [1]
Менің ерлігімді сұрасаң,
Жолбарыс пенен аюдай.
Өрлігімді сұрасаң,
Жылқыдағы асау тайыңдай.
А) Қазтуған
В) Есім хан
С) Жиембет
Д) Күлтегін
9. «Күлтегін» жырындағы «Осы бір түркі елі ел болсын деп, бастаған ісіміз еді...» деген пікірді қалай түсінесіз? Нені аңсады? Өмірмен байланыстырыңыз. Жырдан дәлелдер келтіре отырып, өз көзқарасыңызды білдіріп жазыңыз. (70-80 сөз) [6]
Барлығы
Қазақ халқы сиыр малының қылығын бақылап, сол арқылы ауа райының жағдайын алдын ала болжап айтатын болған. Таңертең ерте сиыр малын бақылағанда, олар желге қырыс қарап, бейғам күйсеп жатса, сол күні күн жылы, желсіз, жауынсыз, қарсыз болады. Егер күн бұзылатын болса, сиыр малы алдын ала біліп, уақыты болсада өрістен ауылға ерте қайтады. Сиыр малы өріске шығарда тынышсызданып жан – жағына қарап, басын шайқап мөңіресе, мазасызданса, қарлы борасын соғып, қар жауып, күн суытады. Жазда сауын сиырлары бұзауларына қарай мөңіресе, жауын жауардың ишарасы болмақ. Жауын жауып жатқанда бұқа мөңіреп, өкіре жүрсе, аспан ашылудың айғағы. Сиырлар жайылып жүргенде жүндері үрпейсе, ауа райы бұзылудың белгісі. Сиыр желге қарап жайылса, күн суытудың белгісі. Ал қыста, көктемде қай жаққа қарап жайылса да күн жылы жайлы болатынның белгісі болмақ. Сиыр кенеттен суалса, онда кешікпей ылғал жауын болады.
Ар адам, киши болсын улкен болсын оз туган кунин кутип, тойлайды. Туган кун деген 1 жаска улкейип, акылын кирип, соны ойлайсын. Туган кунин жакындай келгенде, оган не истеймин деп ойлайсын. Сол куни достарын шакырып тойлайсындар. Туган кунге коп сыйлыктар сыйлайды. Мен оз туган кунимди жаксы коремин.