«Қазақ әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары Болім: Көнеден жеткен жәдігерлер
Шығармалар: «Қыз Жібек» жыры. Орхон-Енисей ескерткіштері, «Күлтегін» жыры.
Жиембет жырау «Еңсегей бойлы Ер Есім», Қазтуған жырау «Қазтуғанның қонысымен
қоштасуы»
1-БӨЛІМ
1. «Қыз Жібек» жырынан берілген үзінділер бойынша оқиғаның кімге қатысты екенін
анықтаңыз.
Үзінді
Кімге катысты (кім айтты?)
1. Телеrен енді келер деп,
Қособаның колінде
жолын тосып жүр екен...
2. Елімнің ақын, кесемі
Батыр Шеге дер еді,
Сансызбайға басшы боп
Еліңізге жетіп келеді...
3. Ау. жеңеше-ау, жеңеше-ау.
Телеген мінген Көкжорға ат
Ер тоқымсыз бос көрдім...
Кейіпкерлер:
Базарбай, Шеге, Төлеген, Жібек, Бекежан, Сансызбай, Жібектің жеңешесі
[3]
2. «Күлтегін» жырындағы батырдың (Күлтегіннің) бейнесін берудегі ерекшеліктерді
көрсетіңіз.
А. «Соғыстық, кырдык, айқастық, талқанадық, шайқастық» қимыл атауларының
әсірелеп берілуі
В. Күлтегіннің өлімін жеткізудегі ерекше оқиғаның суреттелуі
с. Күлтегіннің жеті жасынан бастап, кырық жеті жасына дейінгі ерлігінің
сипатталуы
D. Елінің қамын ойлаған батырдың өмір сүрген жылдарының көрсетілуі
Е. Батырдың өмірге келуі мен айналасындағыларға қамқор болуы, жәрдемдесуінің
суреттелуі
[2]
2-БӨЛІМ
3. «Қазтуғанның қонысымен қоштасу» жырындағы автор бейнесін талдаңыз.
Бейнесі (сипаты)
Көңіл-күйі
Мысал
Талдау
4. «Еңсегей бойлы Ер Есім» жырындағы көркемдегіш құралдардың қолданысына талдау
жасаңыз,
Көркемдегіш құрал
Мысалдар
Жырдағы қолданысына талдау
3-БӨЛІМ
5. Жыраулар поэзиясындағы кейіпкерлер мен автордың бейнесін талдап, көнеден қалған жәдігерлердің тарихи және көркемдік құндылығына баға беріп, эссе жазыңыз
Адамның өз Отаны жөніндегі ыстық ұғымы әрдайым оның кіндік кескен, ананың ақ сүтін емген, өскен жеріне байланысты. Отан, міне, осылардан басталады. Бала күнінен етене таныс туған жер көріністері адамның есінен ешуақытта кетпейді, көз алдында тұрады. Кеудеңде жаның тұрғанда оны ешкімге беруге болмайды. Туған табиғаттың сұлулығын, адам ісінің адалдығын сезінбейінше, азаматтық сезім бола бермейді.
Отанды сүю ұғымы туған табиғатқа, отбасына, мектепке, достарына, кітапқа, суретшілер шығармаларына, өз ісіне, біздің халықтың мүддесін өтеп отырған тамаша және ұлы игіліктің бәріне деген сүйіспеншілікті қамтиды. Отанды сүюге тәрбиелеу деген сөз бұл балалардың патриоттық сезімін тәрбиелеу дегенге саяды. Патриотизмді тәрбиелеу ісінде ұсақ-түйек болмайды. Біздер ағаштарға, гүлдерге, үй-ішінің тыныштығына деген талпынысымызды балаға дарытпай тұрып, Отанға деген сүйіспеншілікті тәрбиелей алмаймыз. Айналасындағы адамдарды - құрбы-құрдастарын, үлкендерді құрметтеуді тәрбиелемес бұрын, халыққа деген сүйіспеншілікті тәрбиелеу мүмкін емес.
іне, Ұлы Отан соғысының жеңіспен аяқталғанына да 60 жыл өтті. Бұл сол кездегі кеңес халқының ержүректілігі мен төзімділіктерін паш ететін, тарихта мәңгілік қалатын күн. Бұл күнді соғыстың алғы шептерінде қайсарлықпен шайқас жүргізіп, ерліктің сан үлгісін көрсеткен ардагерлер тойлайды. Бұл мейрамды өздерінің тылдағы қажырлы еңбегімен жеңісті шыңдаған, станоктың қасынан, егін даласында, күні-түні мал бағып, тынымсыз жұмыс істеген жұмысшылар, ауыл адамдары тойлайды. Бұл мейрамды біздің аяулы да даңқты әйелдеріміз - өздерінің әкелерін, ерлерін, ұлдарын және сүйіктілерін көзінен жасы сорғалай жүріп төзімділікпен күткен, олардың орнын жоқтатпаған аналар мен жұбайлар, қалыңдықтар мен қыздар тойлайды. Бұл мейрамды өздерінің әкелері мен ағалары қанын төгіп, жанын қиып бақытты өмірін қамтамасыз еткен Ұлы жеңістің құрдастары тойлайды. Ұлы Жеңіс күні елі мен жері үшін жанын пида еткен, туған-туысқандарына, жақын-жарандарына, туған жеріне, ауылына оралмай қалған қаһарман ерлерді бүкіл елі болып еске түсіреді.
Бұл мейрамды бұрынғы кеңес одағына кірген 15 одақтас республика халқымен бірге, кеңес халқы неміс басқыншыларынан азат еткен Еуропа елдерінің Варшава мен Прага, Будапешт пен Бухарестің, София мен Белградтың, Париж бен Венаның, жер шарының басқа да көптеген қалаларының тұрғындары тойлайды.
Ұлы Отан соғысы халқымызға төнген ең ауыр күндер болды. Төрт жыл, 1418 күн мен түн бойы өз жері мен отаны үшін, келешек ұрпақ үшін жан қилы соғыс жүріп жатты.
Бір күшке жиналған орыс пен тәжік, грузин мен белорус, қазақ пен украин қарсы алдындағы жауға алмас қамал болып жұмылды...