Қазақ халқының көшпелі өмір салты сан ғасырлар бойы табиғатпен етене танысуына мүмкіндік берді. Осының нәтижесінде жабайы жануарлардың
тыныс-тіршілігін, олардың бір-бірінен айырмашылығын, мекен-орнын, пай-
дасы мен зиянын ажырата білді. «Түз тағысы табиғатпен тілдес» екендігін
аңғарып, олардың аталығын, аналығын және ұрпақтарын жеке атаумен атап,
әрқайсысына ерекше мән берген. Кейбір жануарларды киелі, қасиетті деп
санаған немесе «кесірі тиеді», «киесі ұрады» деп есептеген. Мысалы, жыланды
«қыбыр», «ұзынқұрт» деп, ал қасқырды «ит-құс», «бөрі», «ұлыма» деп атаған.
Ежелден қазақ аңшылары мен саяткерлері арасында аңдар балалаған кезде,
құстар жұмыртқалап жатқанда, балықтар уылдырық шашқанда оларды аула"
майтын салт-дәстүр қалыптасқан. Мұның өзі түз тағыларына деген үлкен қам-
қорлықты көрсетеді.
Міне оның мәтіні
Менің мектебім жаңа, оған больше жиырма бес жастың. Тіктөртбұрыштың пішінінің сол трехэтажное боз ғимараты. Кіші сыныптар бірінші және екі қабатта оқиды, ал старшеклассники арада негізгі екі және үште. Класс бөлмелер менің мектебімде кең ақшыл, кесек-кесек терезе және ыңғайлы парталармен. Оның қабырғалары түспен, суреттермен, кестелермен және үздік ғалымның суреттерімен жез.
Басты кіре беріске биік кіре беріс қатар-қатар вело және множеством тепкішектердің. Осы кіре берістен бас-басы жылды күздігүні және жазғытұры және бірінші соңғы қоңыраумен бізді директор, завучи және бөлек-бөлек қонақтар құттықтайды. Ша осы желеуге кіре берісті түс және әуе шарлармен безендіреді.
Бірінші қабатта үлкен кәсіптің кестесінің ілулі тұр- кең холл болатын, қарамастан
Адам табиғаттың төл перзенті, жара¬тылысында ұқсастықтары көп. Оларды бір-бірінен бөліп жаруға болмайды. Осы бір қарапайым қағидатты бойына сіңірген орманның туған жерге, атамекенге деген перзенттік махаббаты қалыптасады, сүйіспен¬шілігі артады. Аудан аумағында Семиозер және Басаман орман шаруашылығы бар.
Біздің бағытымыз Бағаналы ауылы. Жол бойы жан-жағымызға қарап, орманның сұлу табиғатына көз тастап келеміз. Сүмбіл ақ қайыңдар, қарағай, мәңгі жасыл шырша жарыса аспанмен таласа өсіп, жасыл желекке оранған алқапқа өзгеше көрік беріп тұр. Табиғаты сұлу жер кімді болсын өзіне ынтықтырып, еліктіретіні анық. Осылайша тамашалап келе жатып ауылға жеткенімізді де білмей қалдық.
Мемлекеттік мекеме орманды қамқорлыққа алып, ұқыпты қарап, қорғау және дайындаумен, қарағай бүрлерін өңдеумен айналысады. Негізгі өндіріс көзіне Бағаналыдан төрт шақырым жерде орналасқан питомник кіреді. Сондықтан бұл байлықты сақтау мен одан әрі жайқалту үшін кешенді жұмыстар ұдайы жүргізіледі. Орманның ең қауіпті қасіреті – өрт, сондықтан оның алдын алу және оған тойтарыс беру, заңсыз ағаш кесу мен ұрлыққа жол бермеу жұмыстары ұйымдастырылады.
“Басаман орман шаруашылығы мекемесі” коммуналдық мемлекеттік мекемесі 1954 жылы құрылды. Жалпы көлемі 44246 га жер, оның ішінде орманды алқап - 13146 гектар. Үш елді мекені, екі кордоны бар.
Ауылға кіре бергенде алдымен екіқабатты мектеп ғимараты көзге түседі. Орман шаруашылығы мекемесінің кеңсесі, 150 орындық клуб, медпункт, пошта торабы бәрі бір жерде шоғырланған. Ұялы және радио байланысы бар. Елді мекенде 425 тұрғын - он бір ұлттың өкілі тұрады, соның 128-і еңбекпен қамтылған.
Мекеменің бірінші директоры В.П.Мац, ол кісі орман шаруашылығының қалыптасуына елеулі үлес қосты. Ал А.С.Жирицкийді ауылдың негізін қалаушы деп атайды. Әр жылдары орман шаруашылығына біраз адамдар басшылық жасады. Шаруашылық жарты ғасырдан астам түрлі кезеңді бастан өткерсе де өз ісін жалғастырып келеді.