Қазақстан – мәдениет пен тарихқа бай мемлекет, сол себептен де туризмнің бір бағыты – экотуризм деуге болады. Қазақ тұрмыс-тіршілігіне, мәдениетіне, тарихына қызыққан туристер Қазақстанның барлық аумағынан өзіне қажетті мағлұматтарды ала алады. Ең маңызды көрікті, тарихи мекендердің бірі – Жамбыл облысында орналасқан Берқара мемлекеттік қорықшасынан орын тепкен Берқара тау шатқалы. Шатқалда 504 қорған бар, оның 4-еуі тарихшылардың айтуынша, сақ кезеңінен сақталып қалған. Осы Берқара жерінде Шыңғысхан тұрақтаған делінеді. Алматы облысының маңында Жамбыл Жабаевқа арналған мұражайлар бар. Ол жерде ақынның тұрған үйі, бақтар мен ұйымдастырушы бөлімшелері бар. Мұнда Ж.Жабаевтың мавзолейі де орналасқан. Мұражай қызметкерлерінің жанашырлықпен қызмет етуінің арқасында, үйді бәз баяғы қалпында сақтай алған, бұйымдардың көпшілігі ақынның өзіне тиесілі. Бұл мұражай Жамбылдың өмірін ғана бейнелеп қоймай, ақын өмір сүрген дәуірдің бет-пердесіндей. Қазақ халқының тұрмысын бейнелейтін тарихи ескерткіштерден өзге этнографиялық саябақтар жұмыс істейді. Солардың бірі – Астана қаласындағы «Қазақстан картасы – «Атамекен». «Атамекен» - ашық аспан астындағы ерекше мұражай. Картада 14 облыс және екі қала – Алматы мен Астана орналасқан. Туристердің назарына Қазақстанның табиғи-климаттық зоналары мен мемлекет ландшафттар, тарихи ескерткіштер мен қалалардың назар аударарлық орындарының макеттері қойылған. Этномемориалды комплекстің жалпы жер аумағы 1,7 гектар жерді алып жатыр. Тапсырма
1. Мәтінді мұқият оқыңыз.
Мәтіннің мақсатты аудиториясы кімдер? Автор олар үшін қандай тілдік құрылымдар мен терминдерді қолданады? Талдау жасаңыз. Өз көзқарасыңызды жан-жақты тұжырымдап, мысалдар арқылы дамытып, дәлелдеңіз
1..Жасы үлкеннің сөзін бөлме – в разговоре не перебивай старших.
2. Жасы үлкеннің жолын кеспе – не пересекай дорогу старшему.
3.Ата-анаңа қайда барасыз деп сұрама – не спрашивай родителей, куда они идут.
4.Үлкенге сыртыңды беріп отырма – не садись спиной к старшему.
.5Кісі жолын кеспе – не переходи дорогу перед старшим.
6.Қонаққа берер затты сол қолмен берме – то, что даешь гостю, не протягивай левой рукой.
7.Кісіге қару кезенбе – не направляй оружие на человека.
8.Жалғыз ағашты кеспе – не руби одинокое дерево.
9.Жыңғылмен атты қамшылама – не погоняй лошадь гребенщиком.
10.Көгалды таптама – не топчи поляну.
Грек тілінен бастау алатын үш түбір: ГЕО/ЭКО/ЛОГ/ия сөзіне бірікті.
Сөздің түбірін түсінік білдіретін иероглиеф ретінде қарастыруға болады.
Ортасында гректің «ойкос» яғни үй деген мағынаны білдіретін түбір сөз
орналасқан. Бұл әр түрлі деңгейдегі тірі организмдердің мекені болып
табылады: экожүйенің, ірі кеңістіктік биологиялық жүйе ретінде биомалар
және Жердің биосферасын құрайтын тірі жиынтығы туындайтын түрлері,
олардың комбинациялары болып табылады. Бұл жағдайда қарым-қатынас
және «үйдің» іші аясында және «үй» және қоршаған әлем арасында өзара
байланыс жатады. Осыдан Геоэкологияға негіз болып табылатын: сөзсіз
табиғи және әлеуметтік ғылымдар бағыттарын араласып орналасқан
ғаламдық (әлемдік) мәселелері бойынша нақты қызығушылықпен Жерді
жүйе ретінде зерттеу.
Бұл адамзат қоғамының пайда болуынан бастап «үй» болып табылады.
Алайда, соңғы жылдары, әсіресе, соңғы онжылдықта, адамзат, бұл жай ғана
өз үйлерінде өмір сүріп емес, осындай қуатты, табиғи, жалпы дүниежүзілік
күшті қоғамға айналып, өз іс-әрекеттерімен оның жекелеген құрамдас
бөліктерін жоюға дейін өзгертті. «OIKOS» түбірінде тұрған түсініктер
маңыздылығы және адамзатпен байланысты уақыттың тарихи масштабында
экспоненциалды түрде шкаласы артады. Антропогендік әсер барған сайын
қайтымсыз болып, тіпті апатты күйге ұшырап отыр. «Экология» сөзі,
негізінен, адам мен табиғат арасындағы қарым-қатынас кешенін айқындауы
арта түсті. Эрнст Геккель1866 жылдан бастап пайдаланып жүрген бұл сөздің
тағы бір мағынасы, тірі заттар мен қоршаған орта арасындағы өзара
тәуелділікті зерттейтін, биология бөлімі болып табылады.
"Геоэкология" сөзіндегі «гео» түбірі Гео Жерінің грек құдайының есіміне
байланысты. Ол дәстүрлі түрде Жер туралы ғылымдарды баурап, олардың
біртұтастығы мен өзара тәуелділігін нақтылай түседі. «Гео» түбірі атап
айтқанда, өңірлер мен елді мекендерді немесе процестерге байланысты төмен
иерархиялық деңгейде, құбылыстар, ортақ жер үсті, жаһандық процестерді
негізге ала отырып, тұтастай алғанда, бірінші кезекте Жерді қояды.
«Эко» түбірі табиғаттың тірі бөлігіне жатса, ал қарапайым жағдайда,
«эко» түбірі жансыз табиғат болып табылады. Осы мағынада, "геоэко"
комбинациясы шын мәнінде тірі және өлі табиғат бірлігін көрсетеді.
"Геоэко" комбинациясы, сондай-ақ біздің «үйдің», яғни Жердің жағдайы
адам әрекетіне тәуелді екенін еске түсіреді
«Логос» түбірі ғылымды немесе белгілі бір затты табиғи және әлеуметтік