Қазақстанның Қызыл кітабы” – Қазақстан Республикасы аумағында жойылып кету қаупі төнген және сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктердің сипаттамасы берілген арнайы басылым. 1978 жылдан шығарыла бастады. Оның омыртқалы жануарларға арналған бірінші бөлімі жеке кітап болып 1978 жылы жарық көрді. “Қазақстанның Қызыл кітабының” екінші бөлімі 1981 жылы өсімдіктерге арналып шығарылды.Қазақстанның Қызыл кітабына жан­уарлар, өсімдіктер мен саңырау­құлақ­тар­дың сирек кездесетін және құрып кету ал­дындағы түрлерінің тізімі топтасты­рылған. Бұл кітапқа омыртқалылардың 128 түрі енгізілген, оларды іштей жіктейтін болсақ – балықтар мен дөңгелекауыз­ды­лардың 18 түрі, қосмекенділердің үш түрі, бауырымен жорғалаушылардың 10 түрі, құстардың – 57, сүтқоректілердің – 40 түрі. Жойылып кету қаупі бар деп сана­латын қос­мекен­ді­лердің ішінде Жетісу бақатісі, Дана­тин ба­қасы және Сібір бақасы бар. Ал бауы­рымен жорғалау­шы­ларға келсек, олар – ала батбат (кесірт­ке), Зайсан кесірткесі, сұр кесіртке, бақы­раш­көз кесірт­ке, қызыл жолақты жылан, сары жы­лан, сары бауыр жылан, төрт­жолақты жылан, шұбар жы­лан. негизги ой

Бұл поэмада баян батыр туралы айтылады. ол абылай ханның аламаны болған. аламандықта батыр баян бір сұлу қалмақ қызды тұтқынға алды. баян қалмақ қызына ғашық болады, бірақ қыз жақтан ондай сезім болған жоқ. бұл қалмақ қыздың есімі құралай болды. құралай батыр ноянды сүйген, сол себептен екеуі қыздың отанына қашады. батыр баян бұл істі туған жерді сату деп есептегендіктен, оларды артынан қуды. қуған кезде баян құралайды оқпен атып, ноян батырды өлтіреді. баянның оларға жаны ашығандықтан екеуін бірге жерлейді. содан кейін батыр баян абылай ханның рұқсатын алмағандығына қарамай, қалмақтарға 100 қазақ жігіттермен аттанды. сол соғыста баян батыр қайтыс болады.

Тағы жиі айтады, не мақсат ана, не ол белсенді әрекеттерді арманнан деген ажыратылады бізден деген сұра-. Бірақ маған сияқты, армандар бізге ұйғарымде ана, ненің бы біз өмірде шығару өте көмектеседі қала-. Мақсаттар қиялда- деген туады. Ара арман болады азат бол-, емес ойла- туралы шектеу және нанғысыз ал- қалаған. Қарамастан және қашан сезесің, не сол ол - ана, не сен түбегейлі өмірде, айналдыру пора арман мақсатқа - ойлап тап-, как ол шығар-, және әрекет ет-!
Мақсаттар кесек-кесек және жас, абзал және өзімшіл болады, бірақ олар бізді ша өмірге вело. Айтады, адам дамуда тоқтайды, қашан оған тырыс- неге. Бас-басы жаңа мақсат - сол бірнәрсе белгісіз, төселіп кет- жаңа дағдыларды, дамыт- өзінің зейінінің және дарындарды танысу қию. Алайда, түбегейлі, чтоб біздің мақсаттарымыз бізге - жатпай-тұрмай зияндамады тартпаппын және біздің қатынастарымызды жақынмен аздырмады, ал да ешкім зияндамады.
Бұл ти- менің, менің келесі үлкен мақсатыммен өмірде жақсы кәсіптің ал- болады. Мен есептеймін, солБарлық біз бірнәрсеге өзінің өмірінде тырысамыз. Жанмен стать қалаймыз, бірнәрсе иметь, где-то бол-. Мақсат өмірде - сол өмірлік жолда жоғалу жеңілтек бағдаршырақ. Сол себептен өте түбегейлі анықтау дұрыс, қандай бағытта жүру тұр-. на мені назарды, мақсатпен ара өмірде мүмкін ана, бұл сен қалайсың, бұл саған дамы- қояды, ал да пайданы сырттың адамдарының әкеледі.
Мақсат әншейін ақырғы нәтижені означает. Айталық, біз оқимыз, алу чтобы қажетті білімді және аттестатты. Алайда, ара үдеріс тәлім-тәрбиенің біз ұмытылмас минуттың және сағаттың көпшілігін жасаймыз, салмақты эмоциялерді сынаймыз, сынақтарды өтеміз. Оқудың өзінің үдерісі - маңызды және қызықты, біз өзінің зейіндерін дамытамыз, араласу оқимыз. Ал ана, кім нөмірді", жайдан-жай "өтейді мектепке деген арала-, ғана себебі болмайды араламаппын, аралас- мектептің өмірінде аулақтайды, өте многое жоғалтады. Ал-, не жол мақсатқа олай ғой маңызды, сияқты және өзінің мақсатының!