«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларын орындаңыз.
Күй - қазақ халқының ұлттық өнері, олар қуаныш пен қайғыны күй арқылы жеткізген. Күй – қазақ халқының ең басты рухани байлығы. Күйді қазақтың екінші тілі десе де болады. Күй – махаббат, азаттықтың, еркіндіктің жаршысы.
Құрманғазы Сағырбайұлы – күй атасы, қазақтың күйші, композиторы, домбырашы, халықтың аспаптық күй өнерінің классигі. Ол Орал облысында туған. Құрманғазының алғашқы ұстазы – Ұзақ болған. Ұзақпен бірге ел аралап, домбырашылық өнерін жетілдірген, өнер сайысына түскен. Құрманғазының алғашқы күйлерінің бірі – «Кішкентай». Одан кейін «Ақсақ киік», «Көбік шашқан», «Адай», т. б. күйлерін шығарған.
Күй анасы - Дина. Атақты күйші, композитор Дина Нүрпейісова да Орал облысы, Бекетай құмында, қарапайым шаруаның отбасында туған. Әкесі Кенже Динаны бала кезінен еркін өсірген. Ол 7-8 жасында қолына домбыра ұстайды. Тоғыз жасында ұстазы Құрманғазымен танысады. Дина өз заманының белгілі күйшілерімен кездеседі. Олар: Ұзақ, Түркеш, Көкбала және т. б. Осы күйшілердің шығармаларымен танысады. 1888 жылы Құрманғазы Динаға: «Менің күйлерімді кейінгі ұрпаққа жеткіз», - деп өз домбырасын ұсынған. Дина ұстазының өсиетін орындады. Динаның кең тараған күйлері: «Әсем қоңыр», «Той бастар», «Жеңіс», «Ана бұйрығы», «Бұлбұл», тағы басқа. (167 сөз)
1. Мәтін не туралы?
a) күй құдіреті
b) атақты күйшілер
c) танымал күйлер
d) Дина Нүрпейісова [1]
2. Дина Нүрпейісова күй атасы - Құрманғазымен неше жасында танысады?
a) Бес
b) Жеті
c) Сегіз
d) Тоғыз [1]
3. Сөйлемді өз сөзіңізбен жалғастырыңыз. Ойды қорытындылаңыз.
Күй - қазақ халқының ұлттық өнері. [1]
4. Ақпараттардың дұрыс/бұрыстығын анықтаңыз.
a) Дина 5-6 жасында қолына домбыра ұстайды.
b) Құрманғазының алғашқы ұстазы – Ұзақ. [2]
5. Мәтін бойынша мәліметтерді толықтырыңыз.
Құрманғазының күйлері... [1]
6. Құрманғазы Динаға домбырасын ұсынып не деді?
a) «Менің күйлерімді кейінгі ұрпаққа жеткіз», - деп өз домбырасын ұсынған.
b) «Менің әндерімді кейінгі ұрпаққа жеткіз», - деп өз домбырасын ұсынған.
c) «Менің күйлерімді кейінгі ұрпаққа айт», - деп өз домбырасын ұсынған.
d) «Менің күйлерімді орындап жүр», - деп өз домбырасын ұсынған. [1]
2-тапсырма. Домбыра - тәуелдеп септеу (жалғауларды жазу, сұрақ жазу, аудару). [3]
3-тапсырма. Берілген жағдаяттардың бірін таңдап құттықтау хат жазыңыз.
1) Домбыра күніне орай домырашы досыңызға ресми түрде құттықтау хат жолдаңыз.
2) Наурыз мерекесіне орай сыныптың атынан сынып жетекшісіне ресми түрде құттықтау хат жолдаңыз. [10]
мен оны қолдамаймын, себебі қазақ тілі ол біздің отандық тіл ана тіліміз біз оны силауымыз керек латын әліпбиіне ауыстыратын болса онда келешек ұрпақтың жағдайы не болады қазақ тіліндегі 42 дауыстың қалай жазылатынын білмей қазақ алфабитінің қандай болатынын ұқпай қалады жәнеде әр ұлттың жеке өзіндік әліпбиі алфабиті болуы қазет сондықтанда мен қазақ тілінің отандық дыбыстарын ауыстыруды қаламаймынт нүктелерді өзің қой
Объяснение:
Объяснение:
Оқушы бойында адамзаттық қндылықтарды қалай қалыптастырамыз?
Әрбір қазақ отбасында ата – ана қашанда балаларына ізгі де өнегелі тәрбие беріп, жамандықтан аулақ болуды айтып отырады.
Қазақ халқында «Отан отбасынан басталады» деген терең мағыналы сөз бар. Шындап келгенде, әрбір отбасы қоғамның бір бөлшегі, шағын Отан. Отбасы – әрқайсымыз үшін сүйіспеншілік, сыйластық, жарастық, татулық орнаған қасиетті мекен. Осы кішігірім «Отанымызда» бойымызға дарыған тәлім – тәрбие, елімізге, жерімізге деген сүйіспеншілік, ар – намыс қағидалары өмір бойы бізді жетелеп жүреді. Себебі, отбасының бала тәрбиесінде алар орны ерекше, баланың қалыптасуы отбасынан бастау алады, сондықтан да туған үйдің жылуы – оның көкірегінде көп жылдар бойы сақталып, мәңгі есінде жүреді. Ата мен ананың тәрбиесі қатар жүрген жерде жақсы азамат қалыптасатыны сөзсіз.
Сондықтан да оқушы бойында адамзаттық құндылықтарды қалыптастыруда отбасының алар орны ерекше. Сонымен қатар оқушылар көп уақытын мектепте өткізетіндіктен отбасы мен мұғалімнің қарым-қатынасы да маңызды. Бала ортасына қарап өсетіндіктен баланың кіммен дос болып, бос уақытын қалай өткізетінін де жіті қадағалап отырған абзал.
Отбасында жылулық пен сүйіспеншілікке оранып өскен баланың бойында адамгершілік пен жағымды қасиеттер басым болары анық. Адамгершілік басқа сөзбен айтқанда, адамшылдық дегенді білдіреді, яғни бұл қасиет адам бойында ең алдымен отбасында, атап айтқанда ата – ананың үлгісі мен тәлім – тәрбиесінің арқасында қалыптасады