Қазақ тілі ТЖБ/СОЧ 4-сынып Внимательно прочитайте текст и выполняете задания.Писать ,а не печатать,проверяю провописание.
Оқылым\Чтение
Мәтінді мұқият оқып,төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.Прочитайте текст и выполните следующие задания .
Елдос далада серуендеп жүрген. Кенет ол тоғай арасында жарқырап тұрған түрлі түсті оттарды байқады.Елдос ағаштардың арасымен ақырын барып қарады.Тоғай ішіндегі шағын алаңда үлкен кемеге ұқсас бір ғажайып кеме тұр.
Бір кезде Елдос өзіне қарай келе жатқан екі өзге ғаламшарлықты көрді.Олардың бойы аласа, денесі ақшыл жасыл түсті, көздері үлкен екен.Елдос қатты қорықты.Бірақ олардың біреуі;
-Сәлем досым!Біз Шолпан ғаламшарынан келдік.Біз Жерге қарай ұшып келе жатқан қашып келе жатқан үлкен метеоритетті байқадық.жерге үлкен қауіп төніп тұр.Мұны жердегі барлық адамдарға хабарлау керек,- деді.
-Қалайша? Енді не істейміз?- деп айқайлап жіберген Елдос ұйқысынан оянып кетті.
Мәтінге қай тақырып сәйкес келеді?/ 1) Какая тема соответствует тексту?Отметьте.
Елдостың түсі
Ғажайып кеме
Орманға саяхат
Елдостың арманы
(1 б)
Мәтін бойынша сұраққа жауап жаз./ По тексту ответьте на данный вопрос.
Тоғай ішінде шағын алаңда не тұр?
(1 б)
Мәтін бойынша сөйлемдерді толықтырып жаз. /Дополните предложения по тексту.
Елдос алаңда тұрған көрді.
хабарлау керек,- деді
Олардың бойы аласа, .
(2 б)
Берілген синонимдерді сәйкестендір ./ Сопоставьте синонимы.
тоғай
қыдыру, демалу
үлкен
орман
серуендеу
зор ,алып
(4 б)
«Ғаламшарлар» тақырыбына 2-3 сөйлем құрап жаз. /Составьте 2-3 предложения на тему "Планеты". ( 3 б)
6).Көп нүктенің орнына тиісті –ырақ,-ірек,-рақ,-рек жұрнақтарын жалғап жазыңыз\Вместо точек вставьте подходящие суффиксы –ырақ,-ірек,-рақ,-рек.
Әдемі , үлкен,жылдам,сапалы,кіші, ыңғайлы,
жақсы,өзге,салқын,көңілді,жақын . (7 б)
Қазақ халқының тарихына көз жіберсек, сонау Күлтегін, Білге қаған, Тоныкөктен бастап жерін, елін, тілін, ділін қорғаудағы өшпес ерліктерге толы. Бесік жырынан басталатын ерлікке баулу дәстүрлері түркі халқына тән негізгі ырымдар. Халқымыздың бойындағы отансүйгіштік құндылықтарды ұрпақтан - ұрпаққа беріліп отырған заңдылық тұрғысынан да қарауға болады. Бұған дәлел көне түркі заманынан бастау алған патриоттық құндылық Күлтегін жазбаларында былай деп суреттеледі: “Елтеріс қағанның алғырлығы, еліне деген сүйіспеншілігі Күлтегіннің қанына ана сүтімен сіңді” – деген көне жазу қазақ халқының бойындағы ұлттық патриотизм сезімдері бүгін ғана пайда болған жоқ, ол ежелден - ақ туындап, дамып келе жатқан қасиет деуге болатындығын көрсетеді. Күлтегін жазбасында тағы да мынадай жыр жолдарын кездестіруге болады:
Кедей халықты бай қылдым,
Аз халықты көп қылдым…
Түркі иелігінен
айырылған халықты
Ата - баба мекеніне орнатты… - делінген еді.
Бұл жазбадан патриотизмнің – ата - баба мекеніне ие болып отыру жолында жан аямау, діл бірлігін қорғау, жиғанын халықтан аямау екендігін аңғаруға болады. Жоңғар сияқты алып империямен алысуға, Ресей патшалығының зеңбірегіне жалаң қылышпен қарсы шабуға жетелеген де осы Отанына деген сүйіспеншіліктің, патриотизмнің қуатты күші.
Ерте ерте ертеде
Ешкі жүні бөртеде
Қырғауыл жүні қызыл екен
Құйрық жүні ұзын екен
Бір күні Абай атты бала шегірткеге отырып аспанда ұшып жүрді. Балалар оған өте қатты қызықты. Бәрі сол сияқты ұшып жүргісі келді.Бірақ Абай дың шегірткесін біреу ұрлап алып кетеді.Бәрі таңғалды себебі Абай шегірткесін үйге кіргізетін ,ал бүгін әдейі кіргізбеген сияқты болды.Бәрі кәдімгі ауылда сияқты өмір сүретін болды.Ал Абайға бәрібір болды.Ол орманға күнде түнде баратын болды.Ал таңертң түкте болмағандай үйықтап жататын.Бір бала қызығып сол орманға барса ол жерде абай ұшатын жануарлады өсіріпті.Ол аң-таң боп қалды.Оны Абай ұстап алып сен ешкімге айтпа мен саған бес жануар берем деді. бала келісті.Ал Абайдың сиқырмен айналысатынын ешкім білмеді.