Білу и 20
1. «Қыз Жібек» қандай жыр?
2.
«Қыз Жібек» жырында қазақ халқының қай кездегі тарихы сурет-
телген?
3. «Қыз Жібек» жыры алғаш рет қашан жарық көрген?
4. Жырдың туған жерін атаңдар.
5. Жырдың негізгі кейіпкерлері кімдер?
6. Жыр мазмұнының негізгі арқауы не?
7. «Қыз Жібек» жырында қандай оқиға баяндалады?
8. «Қыз Жібек» жырының маңызы қандай? Жыр қалай танымал болды?
9. Жырдағы Базарбай, Төлеген, Сансызбай деген кімдер?
10. Жібек туралы Төлеген кімнен естиді? Қандай шешім қабылдайды?
11. Төлеген мен Жібек қалай кездеседі?
12. Төлегенге кім көмектеседі?
13. Бекежан деген кім?
14. Төлеген Жібекке қандай уәде береді?
15. Базарбай баласының тілегіне қалай қарайды?
16. Жырда Төлеген өлімінен кейін жібектің тағдыры туралы не айтылған?
Сан есім - заттың санын, мөлшерін, ретін, шамасын білдіретін сөз табы. Сан есім жеке айтылғанда абстракт сандық ұғымдардың атауы болатындықтан, нақты мағыналары басқа сөздермен қарым-қатынасқа түсу кезінде, оларды сан жағынан анықтау барысында айқындалады. Сан есім өзі анықтайтын сөздің алдынан келіп, атау тұлғасында тұрады, субстантивтенгенде (заттанғанда) көптеледі, жіктеледі, тәуелденеді, септеледі. Сан есім морфол. құрамына қарай негізгі және туынды болып жіктеледі, оның дара, күрделі түрлері барСан eciм (Имя числительное) затты? санын, ретін білдіретін, неше?, ?анша? (сколько?) нешінші? (который?) деген с?ра?тар?а жауап беретін с?з табы. (Часть речи, которая обозначает количество и порядок предметов при их счете и отвечает на вопросы неше?, ?анша? (сколько?) нешінші? (который?)).
«Ана» деген сөзді есту, оны іштей қайталау, сыртқа шығарып айту керемет сезім. Өйткені сол тіршілік иесінің арқасында сіз қазір осы шығарманы оқып отырсыз. Сіз барсыз. Сіз тірісіз. Сіз дүниеге келдіңіз.
Әлемдегі ең сұлу және ең керемет атау – «Ана». Оның қадірі мен қасиетін түсініп біту мүмкін емес. Өйткені түн ұйқысын төрт бөліп, сіз үшін өл-өлгенше жанын беретін ананың балаға деген махаббаты мәңгілік, шексіз. Алғаш көзіңді ашқан кезде бауырына басып, «балам» деген анаңның әлдиі, бүтінін беріп жартысын алған, барын беріп жоғына қанағат танытқан – анаң.
«Жұмақтың кілті анаңның табанының астында» деген сөздің мәнін ашу үшін анаңызды меккеге үш рет апару аздық етеді. Бір тағдырдың дүниеге әкеліп, бағып-қағып өсіру жауапкершіліктің үлкені. Өзінің ғана емес сіздің де алдыңыздағы борышын атқарған анаға құрметсіздік жасау келсе тек хайуанның қолынан келер. Оның өзінде төлін сүймейтін хайуан да жоқ.
Әкеңіздің қабағын бағып, үйдің берекесі болып отырған ананың адамзат үшін алаңдап отыратыны тағы бар. Олар үйдің ғана емес, түздің де адамы. Қандай жұмыс болса да, қандай қиынық болса да көтеруге дайын. Өйткені олардың жанын нәзік жүрегін беріп етіп жаратқан. Ана екеу емес біреу ғана. Ал жалғыз дүниенің екінші рет қайтып келмейтінін, біреудің бірнешеу болмайтынын түсінсеңіз жақсылық жасаңыз. Көз жасын күлкіге, мұңын қуанышқа, жабырқаса жұбатып, сағынса қасынан табылыңыз. Ол міндетіңіз.
Ана бір қолымен әлемді бір қолымен бесікті тербетуші жер бетіндегі ең қасиетті адам. Оның алақаны тікеннің өзін жұмсартып, асаудың өзін жуасытар құдіретке ие. Жүрегінің кеңдігі сондай өз баласына ғана емес әлемнің баласына орын бар. Өйткені ана мен бала бір-бірі үшін жаралған қос сөздегі бір ұғым.