Батыр баба қасиеті дарыған! («Егемен Қазақстан» Айбатыр СЕЙТАҚ)
Мәтіндегі әсерлі сөздер
Мәтіндегі негізгі ой
Мәтінге тақырып қойыңыз
2-тапсырма. Мәтін не туралы? Мәтіндегі оқшау сөздерді анықтап, мағыналық түрлерін
ажыратыңдар.
Менің жастығым а ң қызметіне берілді. Мүмкін, мен жастығымды қайыра алмаспын. Бірақ ол
босқа кетпейді, менен кіші інілерімнің еншісіне тиеді. Кейінгі жастар, жас інілерім, сендер бақыттысыңдар.
Сендер соғыс дегенді білмейтін боласыңдар. Біз жастығымызды сендердің бақыттарыңның жолына құрбан
еттік.
Менің момын да бауырмал, ардақты елім бар. Сол елім мен аттанарда:
— Тас түлегім, қиын бір кезең келіп қалды: жау жағадан, бөрі етектен алғалы
тұр. Аттан, қуып-жойып қайт! Ұлым, сен кәрлі кезең, соғысты заманның жігітісің, жауынгерше қимылдай
біл! – деген болатын.
Мен мұны ұмытпаймын. Мен шығыс адамымын, батысқа кетіп барамын. Менің елім жақтан шығатын алтын
күн мені күні бойы жылытады. Міне, кеш бола бастады. Күн мені қимағандай, ұясына қона қоймай тұр.
Маған көзін тура қадап: «Шығыс ұлы, жолың болсын! Шығысқа жеңіс пен қайт! Мен сені Алатаудың
аясында қарсы алармын!» — деп тұр.
(Баубек Бұлқышев)
Одағайлар
Қыстырма сөздер
Қаратпа сөздер
Аш кісі ұрысқақ,
Арық қой тырысқақ.
Аман болса бұл басым,
Тағы шығар бұл шашым.
Ақсақтың ақырына бақ.
Басы ауырып, балтыры сыздамағанның
Тәңірімен ісі жоқ.
Қотыр қолда, қола сақина.
Тазалық-саулық негізі,
Саулық-байлық негізі.
Басы аманның малы түгел.
Демі бардың-емі бар.
Екі ауру бір келсе,
Ажалыңның жеткені.
Жалқаулық-жаман ауру.
Жұғын бар жерде-шыбын бар,
Шыбын бар жерде шығын бар.
Жан ауырса-тән азады,
Қайғы басса-жан азады.
Айдалаға атқан оқ,
Ажалдыға тиеді.
Өлім бар жерде-қаза бар.
Арық семіреді,
Ауру жазылады.
Тақырып жоқ. Сіз изменить етсеңіз, мен де изменить етем. Оған дейін ешкім удалить етпесін.
Объяснение:
Экология – жеке организмнің қоршаған ортамен қарым-қатынасын, ортаға бейімделу заңдылықтарын, сондай-ақ организм деңгейінен жоғарырақ тұрған биологиялық жүйелердің – популяциялардың, организмдер қауымдастықтарының, экожүйелердің, биосфераның ұйымдастырылу және қызмет атқару заңдылықтарын зерттейтін ғылым.
1) Жүйелік тұрғыдан қарастыру –тірі табиғаттың барлық элементтері өзара байланыста болғандықтан, жүйе немесе жүйенің бөлігі болып табылғандықтан көптеген экологиялық зерттеулерде қолданылады. Әр түрлі экологиялық әдістерді қолдануды талап етеді.
2) Ортаның жағдайын бақылау –бұларға метеорологиялық бақылау, температураны өлшеу, судың химиялық құрамын, тұздылығын, мөлдірлігін, топырақ ортасының сипатын анықтау, радиациялық фонды өлшеу, ортаның химиялық және бактериалдық ластануын анықтау т.б. жатады. Қазіргі кезде осылардың ішінде практикалық маңыздылығы жағынан мониторингке ерекше көңіл бөлінуде. Мониторингінің мақсаты –бақылау, баға беру және болжам жасау.
3) Эксперимент және модельдеу –Зерттеулер эксперименттік әдістемелердің көмегімен бірлестіктер мен экожүйелерде жүргізіледі. Экологияда статистикалық математика, математикалық логика, сандар теориясы, матрицалық алгебрамен байланысты ақпараттар мен кибернетика теориясының әдістері қолданылады. Соңғы кезде биологиялық жүйелерді модельдеу кеңінен қолдануда. Зерттеулердің міндеттеріне байланысты әр түрлі модельдер қолданылады (шынайы нақты модельдер, таңбалы модель, концептуалды және математикалық модельдер)