Берілген мәтінді мұқият түсініп оқыңыз . Оқу барысында мәтіндегі маңызды ақпараттарды белгілеп отырыңыз . Белгіленген ақпараттарды қолдана отырып , жинақы мәтін құрастырып жазыңыз ( 60-70 сөз ) .
Қазақтар шаңырақты бұрыннан сыйлап келген.Ұл баласы ер жетсе бір шаңырақ иесі деп санаған.Ата-анасының шаңырағым да ең кіші ұлы қалады.Ол ата-анасының қартайған шағында қамқоршы болатын ұлы болады.Сондықтан қазақ халқы ең кенже ұлын шаңырақ иесі деп есептеген. Шаңырақта қалған ұлдың міндеті əке-шешесі қайтқанша қасында болып қамқорлық көрсету.Сол шаңырақты мықтап ұстау ,тоздырмау, қонақжайлы болу.Ұрпақтан ұрпаққа мұра етіп қалдырған үйді киелі тұтып оған құрметпен қарау.Əке-шешесі қайтқаннан кейін де ұлдары мен қыздары қара шаңыраққа деген қамқорлық тарын үзбейді.Ағайын арасындағы татулық қара шаңыраққа деген құрметтерінен білінеді.Туған туыс жиналады да осы қара шаңыраққа жиналады.
Үйірлі мүше(составной член предложения)– группа слов, отвечающих на один вопрос и являющихся в предложении одним членом, но в своем составе разбирающиеся на главные и второстепенные члены. Составными могут быть все члены предложения 1.Үйірлі бастауыш: Білімі күшті (кім?) мыңды жығады. 2.Үйірлі баяндауыш: Сіздің ауыл бұрынғыдай емес: өзгеріпті, жаңарыпты, үлкейіпті.(қайтіпті?) 3.Үйірлі толықтауыш: Құлақ естігенді (нені?) көз көреді. 4.Үйірлі анықтауыш: Қызылбалақтың машағына бойы үйренген (қандай?) жуас торы ат үріккен жоқ. 5.Үйірлі пысықтауыш: Жаз шыға (қашан?) қойшылар жайлауға қарай бет алды. Так же могут быть и обособленные слова: 1.Балалар, ертең емтихан болады. 2.Білгеніңді айта бер, Марат, қорықпа. 3.Ендігі кезек сенде, қарағым. И вводные слова: 1.Амал қанша, сен дұрыс айтып тұрған жоқсын.(выражают настроение, чувства человека) 2.Осының бәрін ол, әрине, жалғыз істей алмады.(выражают соглашение, безусловность сказанного)
1.Үйірлі бастауыш: Білімі күшті (кім?) мыңды жығады.
2.Үйірлі баяндауыш: Сіздің ауыл бұрынғыдай емес: өзгеріпті, жаңарыпты, үлкейіпті.(қайтіпті?)
3.Үйірлі толықтауыш: Құлақ естігенді (нені?) көз көреді.
4.Үйірлі анықтауыш: Қызылбалақтың машағына бойы үйренген (қандай?) жуас торы ат үріккен жоқ.
5.Үйірлі пысықтауыш: Жаз шыға (қашан?) қойшылар жайлауға қарай бет алды.
Так же могут быть и обособленные слова:
1.Балалар, ертең емтихан болады.
2.Білгеніңді айта бер, Марат, қорықпа.
3.Ендігі кезек сенде, қарағым.
И вводные слова:
1.Амал қанша, сен дұрыс айтып тұрған жоқсын.(выражают настроение, чувства человека)
2.Осының бәрін ол, әрине, жалғыз істей алмады.(выражают соглашение, безусловность сказанного)