Берілген сөздердің мағынасын қалай түсіндіңіздер ? Түсінгендеріңізді дәлелдеу үшін сөйлем құраңыздар . Кәріне ілігу , уытты жыры , жазбай тану , тәнті ету , шымбайына бату .
Ел мен жер тағдыры екіталай күйге түскенде қолына ер-азаматтармен бірге қару алып, ұрыс даласында атой салған қазақтың батыр қыздары мен аналарының көп болғаны қарт тарихтың еншісінде жатқан хақ ақпар. Бүгінде оларды дәріптеу былай тұрсын, есімін ұран еткендердің қатары мол. Бұл анасын ардақтаған текті ел үшін зор мәртебе, үлкен қуаныш болса керек-ті.
Қазақ қыздарының әрбірінің бойында қайсарлық пен батылдық, жанарында жалын бар. Олардың осындай қайсарлығы мәңгі өшпес алаумен тең. Үндінің Дели сұлтандығының басын XIII ғасырда қарумен қосқан Рәзия патшайымның да шыққан тегі қыпшақ екені белгілі болды, яғни, түбі қазақ деген сөз. Сондықтан да батыр аналарымыз жайлы тарихтың тереңінен мейлінше сыр суыртпақтауға болады. Домалақ ана, Қызай ана, Жанат, Қарқабар, Алтыншаш, Әлпеш, Момын аналар, Айсары, Таңсұлу, Айтолқын арулар, Ақбикеш, Мақпал, Бопай ханымдар, Айша бибі, Рабиға бегім, Қарашаш, Еңлік, Баян сұлу сынды қазақтың батыр қыздары мен аналары том-том еңбектер жазуға лайық.
Атақты Қабанбай батырдың жары Гауһар өте ақылды, тапқыр жан болған деседі. Соғыста әртүрлі тәсіл ойлап таба білген. Мәселен, түйенің өркешіне найза байлап соғыс алаңына алып келгенде жау жағы қазақтарға қосымша әскер келді деп қаша жөнелген екен. Осындай тәсілдерді соғыс үстінде таба білуімен ерекшеленген Гауһар мәңгі ел есінде.
Назым – Қаракерей Қабанбай мен Гауһардың қызы. Қаһарман қыз сан рет жау әскерін талқандап, әкесімен бірге қазақ-жоңғар соғысына қатысып, елін қорғаған оның ерлігі елге аңыз болып тараған.
Ақбикеш жауды алыстан көретін қырағылығымен танылған қыз екен. Соғыста жау жасағын бақылап, оның бағытын хабарлап отырған. Тіпті, жау бағытын анықтау үшін Қаратау өңіріне биік мұнара салдыртқан. Талай ұрыста қапы қалып, әбден өшіккен жау Ақбикешті қолға түсіріп, қырағы көздерін ойып тастаған көрінеді. Қаратаудағы «Ақбикеш мұнарасы» осы батырдың құрметіне аталған.
Ботагөз батыр – Есет баһадүрдің қызы. 1742 жылы Орынборға кеткенде елін қалмақтар шауып, жылқыны айдап алып кетеді. Сол тұста 150 сарбазды бастап барған Ботагөз жау әскерін тас-талқан етіп, тірі қалғанын тұтқынға алып жеңіспен оралған. Қыз бастаған қолдан ойсырай жеңілгенін естіген қалмақ қолбасшысы бас сауғалап үлгерген негізгі әскерді қатаң жазалаған екен.
Бопай батыр – Кенесары ханның қарындасы. 1837-1847 жылдары Ресей отаршылдығына қарсы жүргізілген көтеріліске қатысқан ол 600-ден астам сарбазды басқарған. Бірнеше рет тұтқынға түссе де ебін тауып құтылып отырған Бопай батыр сарбаздарды азық-түлік, қару-жарақ, киім-кешекпен қамтамасыз етуде айрықша қажыр-қайрат көрсеткен. Барлық істе табандылығымен, ақыл-парасатымен танылып отырған қазақ елінің мақтанышы, ардақты анасы.
Бақты батыр – әкесі жаужүрек болған текті жердің қызы. Алаш арыстарының бірі Мұстафа Шоқайдың әжесі. Бақты әкесімен бірге Түркістанды жаулаушы орыс отаршылдарына қарсы барлаушылық қызмет атқарған.
Міне, қазақтың осындай жаужүрек батыр қыздары мен аналары ел тарихын қалауда, елдігімізді берік етіп, мемлекетімізді құруда айрықша үлес қоса білген. Біз сондай-ақ Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова, Хиуаз Доспанова сынды майдангерлерді, Ләззат пен Сабирадай қайсар қыздарымызды атаусыз қалдыра алмаймыз. Олар да кешегі батыр аналардың жолын жалғаған, елдігіміз үшін, өр рухымыз үшін аянбай күрескен намысшыл аруларымыз еді. Сол намысты да рухты қыздарымыз бен аналарымыздың ізбасарлары егемен елден көптеп шыға бергей.
Өткен демалыс күндері біз ата-анаммен және сыныппен бірге хайуанаттар бағына бардық. Бұл өте жақсы болды. Таңғы сағат 10-да менеджерге жиналдық. Біз оның тұрғындарын еркелету үшін арнайы тамақ сатып алдық. Әрине, біз тәттілерді, шарларды және фотоаппаратты да алдық - бірақ бұл, әрине, өзіңіз үшін. Билет бақылауынан өткен соң біз құстарды тамашалауға бардық. Түрлі-түсті, дауысы мен жүріс-тұрысы бар олардың саны көп болды. Олардың кейбіреулері сұңқар мен бүркіт сияқты жыртқыштар, ал басқалары бейбіт және нанды рахаттана жейді. Мен әсіресе қызғылт фламинго есімде, олар гуашьпен толтырылған сияқты - керемет. Содан кейін бірнеше тордың артында жыртқыштар тұрды. Тірі жолбарыстар, пантералар, аюлар, сілеусіндер. Содан кейін біз хайуанаттар бағының мейірімді тұрғындары - маймылдарды қарастырдық. Олар бір-бірімен оңай сөйлесіп қана қоймай, туыстарын мазақ ететін көрінеді, сонымен қатар барлық келушілерге лап-қаламдарын батыл тартады. Маймылдар өздерінің ептілігі мен тапқырлығын көрсетеді. Олардың намысқойлығы соншалық, бананды тікелей менің сыныптасымның қолынан алып, бірден жеп қойды. Бұл ішуге жақын. Хайуанаттар бағымен ары қарай жүріп бара жатқанда біз зообақ қызметкерлері келушілерге жануарларға қатысты сұрақтар қойған викторинаның куәсі болдық. Бүкіл сынып көптеген сұрақтарға жауап бере алды - біз ақ пушистый қоянды жеңіп алдық, ол қазір мектептегі тірі бұрышымыздың тағы бір тұрғынына айналды. Біз қоянға Филка деп есім қойдық, енді оған кезекпен ас бөлмесінен және үйден тәттілер әкелеміз. Сыныптағы тағы бірнеше жігіт пони атқа мінді, ақ-қызыл сиыр Мишка Кузнецованың бетінен жалады, мен ламаның жұмсақ бетін сипап үлгердім. Біздің хайуанаттар бағындағы сенбі күні түстен кейін осылай өтті.
Перевод на руский
Зоопарк
В выходные мы ходили с родителями и классом в зоопарк. Было просто замечательно. Где-то в 10 утра мы собрались у зверинца. Купили специальный корм, чтобы побаловать его обитателей. Еще конечно взяли конфет, шариков и фотоаппарат – но это, конечно, уже для себя. И пройдя билетный контроль, отправились смотреть птиц. Их было очень много, с разными окрасами, голосами и поведением. Кто-то из них хищники, как ястребы и орлы, а кто-то вполне мирные и с удовольствие кушают хлеб. Особенно мне запомнились розовые фламинго, которых словно облили гуашью – такие невероятные. Потом были хищники за несколькими клетками. Живые тигры, пантеры, медведи, рыси. Дальше мы смотрели, наверное, самых общительных обитателей зоопарка – обезьян. Они не только запросто общаются друг с другой и как будто потешаются над сородичами, но и смело тянут свои лапки-ручки ко всем посетителям. Обезьянки хвастаются своей ловкостью и смекалкой. Они такие наглые, что отобрали банан прямо из рук у моего одноклассника и тут же его слопали. Смешно почти до колик. Гуляя дальше по зоопарку, мы стали свидетелями викторины, где работники зоопарка задавали посетителям вопросы про животных. Нам всем классом удалось ответить на наибольшее количество вопросов – и мы выиграли белого пушистого кролика, который теперь стал еще одним обитателем нашего живого уголка в школе. Кролика мы назвали Филькой, и теперь по очереди приносит ему лакомства из столовой и дома. Еще несколько ребят из класса катались на пони, Мишку Кузнецова большая бело-рыжая корова лизнула в щеку, в мне удалось погладить мягкую мордочку ламы. Вот так наш субботний день в зоопарке.
Ел мен жер тағдыры екіталай күйге түскенде қолына ер-азаматтармен бірге қару алып, ұрыс даласында атой салған қазақтың батыр қыздары мен аналарының көп болғаны қарт тарихтың еншісінде жатқан хақ ақпар. Бүгінде оларды дәріптеу былай тұрсын, есімін ұран еткендердің қатары мол. Бұл анасын ардақтаған текті ел үшін зор мәртебе, үлкен қуаныш болса керек-ті.
Қазақ қыздарының әрбірінің бойында қайсарлық пен батылдық, жанарында жалын бар. Олардың осындай қайсарлығы мәңгі өшпес алаумен тең. Үндінің Дели сұлтандығының басын XIII ғасырда қарумен қосқан Рәзия патшайымның да шыққан тегі қыпшақ екені белгілі болды, яғни, түбі қазақ деген сөз. Сондықтан да батыр аналарымыз жайлы тарихтың тереңінен мейлінше сыр суыртпақтауға болады. Домалақ ана, Қызай ана, Жанат, Қарқабар, Алтыншаш, Әлпеш, Момын аналар, Айсары, Таңсұлу, Айтолқын арулар, Ақбикеш, Мақпал, Бопай ханымдар, Айша бибі, Рабиға бегім, Қарашаш, Еңлік, Баян сұлу сынды қазақтың батыр қыздары мен аналары том-том еңбектер жазуға лайық.
Атақты Қабанбай батырдың жары Гауһар өте ақылды, тапқыр жан болған деседі. Соғыста әртүрлі тәсіл ойлап таба білген. Мәселен, түйенің өркешіне найза байлап соғыс алаңына алып келгенде жау жағы қазақтарға қосымша әскер келді деп қаша жөнелген екен. Осындай тәсілдерді соғыс үстінде таба білуімен ерекшеленген Гауһар мәңгі ел есінде.
Назым – Қаракерей Қабанбай мен Гауһардың қызы. Қаһарман қыз сан рет жау әскерін талқандап, әкесімен бірге қазақ-жоңғар соғысына қатысып, елін қорғаған оның ерлігі елге аңыз болып тараған.
Ақбикеш жауды алыстан көретін қырағылығымен танылған қыз екен. Соғыста жау жасағын бақылап, оның бағытын хабарлап отырған. Тіпті, жау бағытын анықтау үшін Қаратау өңіріне биік мұнара салдыртқан. Талай ұрыста қапы қалып, әбден өшіккен жау Ақбикешті қолға түсіріп, қырағы көздерін ойып тастаған көрінеді. Қаратаудағы «Ақбикеш мұнарасы» осы батырдың құрметіне аталған.
Ботагөз батыр – Есет баһадүрдің қызы. 1742 жылы Орынборға кеткенде елін қалмақтар шауып, жылқыны айдап алып кетеді. Сол тұста 150 сарбазды бастап барған Ботагөз жау әскерін тас-талқан етіп, тірі қалғанын тұтқынға алып жеңіспен оралған. Қыз бастаған қолдан ойсырай жеңілгенін естіген қалмақ қолбасшысы бас сауғалап үлгерген негізгі әскерді қатаң жазалаған екен.
Бопай батыр – Кенесары ханның қарындасы. 1837-1847 жылдары Ресей отаршылдығына қарсы жүргізілген көтеріліске қатысқан ол 600-ден астам сарбазды басқарған. Бірнеше рет тұтқынға түссе де ебін тауып құтылып отырған Бопай батыр сарбаздарды азық-түлік, қару-жарақ, киім-кешекпен қамтамасыз етуде айрықша қажыр-қайрат көрсеткен. Барлық істе табандылығымен, ақыл-парасатымен танылып отырған қазақ елінің мақтанышы, ардақты анасы.
Бақты батыр – әкесі жаужүрек болған текті жердің қызы. Алаш арыстарының бірі Мұстафа Шоқайдың әжесі. Бақты әкесімен бірге Түркістанды жаулаушы орыс отаршылдарына қарсы барлаушылық қызмет атқарған.
Міне, қазақтың осындай жаужүрек батыр қыздары мен аналары ел тарихын қалауда, елдігімізді берік етіп, мемлекетімізді құруда айрықша үлес қоса білген. Біз сондай-ақ Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова, Хиуаз Доспанова сынды майдангерлерді, Ләззат пен Сабирадай қайсар қыздарымызды атаусыз қалдыра алмаймыз. Олар да кешегі батыр аналардың жолын жалғаған, елдігіміз үшін, өр рухымыз үшін аянбай күрескен намысшыл аруларымыз еді. Сол намысты да рухты қыздарымыз бен аналарымыздың ізбасарлары егемен елден көптеп шыға бергей.
Хайуанаттар бағы.
Объяснение:
Өткен демалыс күндері біз ата-анаммен және сыныппен бірге хайуанаттар бағына бардық. Бұл өте жақсы болды. Таңғы сағат 10-да менеджерге жиналдық. Біз оның тұрғындарын еркелету үшін арнайы тамақ сатып алдық. Әрине, біз тәттілерді, шарларды және фотоаппаратты да алдық - бірақ бұл, әрине, өзіңіз үшін. Билет бақылауынан өткен соң біз құстарды тамашалауға бардық. Түрлі-түсті, дауысы мен жүріс-тұрысы бар олардың саны көп болды. Олардың кейбіреулері сұңқар мен бүркіт сияқты жыртқыштар, ал басқалары бейбіт және нанды рахаттана жейді. Мен әсіресе қызғылт фламинго есімде, олар гуашьпен толтырылған сияқты - керемет. Содан кейін бірнеше тордың артында жыртқыштар тұрды. Тірі жолбарыстар, пантералар, аюлар, сілеусіндер. Содан кейін біз хайуанаттар бағының мейірімді тұрғындары - маймылдарды қарастырдық. Олар бір-бірімен оңай сөйлесіп қана қоймай, туыстарын мазақ ететін көрінеді, сонымен қатар барлық келушілерге лап-қаламдарын батыл тартады. Маймылдар өздерінің ептілігі мен тапқырлығын көрсетеді. Олардың намысқойлығы соншалық, бананды тікелей менің сыныптасымның қолынан алып, бірден жеп қойды. Бұл ішуге жақын. Хайуанаттар бағымен ары қарай жүріп бара жатқанда біз зообақ қызметкерлері келушілерге жануарларға қатысты сұрақтар қойған викторинаның куәсі болдық. Бүкіл сынып көптеген сұрақтарға жауап бере алды - біз ақ пушистый қоянды жеңіп алдық, ол қазір мектептегі тірі бұрышымыздың тағы бір тұрғынына айналды. Біз қоянға Филка деп есім қойдық, енді оған кезекпен ас бөлмесінен және үйден тәттілер әкелеміз. Сыныптағы тағы бірнеше жігіт пони атқа мінді, ақ-қызыл сиыр Мишка Кузнецованың бетінен жалады, мен ламаның жұмсақ бетін сипап үлгердім. Біздің хайуанаттар бағындағы сенбі күні түстен кейін осылай өтті.
Перевод на руский
Зоопарк
В выходные мы ходили с родителями и классом в зоопарк. Было просто замечательно. Где-то в 10 утра мы собрались у зверинца. Купили специальный корм, чтобы побаловать его обитателей. Еще конечно взяли конфет, шариков и фотоаппарат – но это, конечно, уже для себя. И пройдя билетный контроль, отправились смотреть птиц. Их было очень много, с разными окрасами, голосами и поведением. Кто-то из них хищники, как ястребы и орлы, а кто-то вполне мирные и с удовольствие кушают хлеб. Особенно мне запомнились розовые фламинго, которых словно облили гуашью – такие невероятные. Потом были хищники за несколькими клетками. Живые тигры, пантеры, медведи, рыси. Дальше мы смотрели, наверное, самых общительных обитателей зоопарка – обезьян. Они не только запросто общаются друг с другой и как будто потешаются над сородичами, но и смело тянут свои лапки-ручки ко всем посетителям. Обезьянки хвастаются своей ловкостью и смекалкой. Они такие наглые, что отобрали банан прямо из рук у моего одноклассника и тут же его слопали. Смешно почти до колик. Гуляя дальше по зоопарку, мы стали свидетелями викторины, где работники зоопарка задавали посетителям вопросы про животных. Нам всем классом удалось ответить на наибольшее количество вопросов – и мы выиграли белого пушистого кролика, который теперь стал еще одним обитателем нашего живого уголка в школе. Кролика мы назвали Филькой, и теперь по очереди приносит ему лакомства из столовой и дома. Еще несколько ребят из класса катались на пони, Мишку Кузнецова большая бело-рыжая корова лизнула в щеку, в мне удалось погладить мягкую мордочку ламы. Вот так наш субботний день в зоопарке.