Спорттың адам өмірінде алатын орны зор екендігін бәріміз білеміз. Спортпен айналысқан адамның денсаулығы мықты, өзі шыдамды болады. Біздің ата - бабаларымыз “тәні саудың – жаны сау” - деп бекер айтпаған. Спорттың қай түрімен айналысу адамның қабілетіне байланысты болады. Бұл туралы ұлы ойшыл Ибн Сина да өз шығармаларында айтқан. Ол сондай - ақ спортты мағынасына қарай жеңіл, ауыр, ұзын, қысқа сияқты бірнеше түрге бөлген. Денсаулық пен өмірді дамыту үшін кем дегенде спорттың 33 түрінен жаттығу жасау керектігін айтқан. Елбасы Н. Ә. Назарбаев өзінің “Қазақстан - 2030” стратегиялық бағдарламасында халықты салауатты өмір салтына ынталандыруды басым бағыттың бірі ретінде атап көрсетті. Сондай - ақ Президентіміздің қолдауымен 2003 жыл – денсаулық жылы болып жарияланған. Расында да, бүгінгі таңда еліміздің ақсақалдарынан кішкентай баласына дейін дене тәрбиесіне ерекше мән беруде.
Осындай игі істер Қылмыстық - атқару жүйесі комитетінің Жамбыл облысы бойынша басқармасында да атқарылып келеді. Басқарма бастығы әділет полковнигі Т. Б. Ахметовтің ұйымдастыруымен Басқарма аумағында орналасқан спорттық алаңда Басқарма қызметкерлері арасында «Шынықсаң шымыр боласың», деген қағиданы ұстанып, аптасына екі рет дене шынықтыру сабақтары жүргізіледі. Күнделікті аласапыран жұмыстардан кейінгі бір - екі сағат уақыттың ішінде әріптестерім біраз бой жазып, сергіп қалады. Осы бір тамаша сәттерде балалық шағың да еріксіз еске түсетіндей! Футбол, волейболдан командалар құрылып, қызу ойындар өткізіледі. Сондай - ақ, кермеге тартылу, шахмат, шашка, ұзындыққа секіруден өткізілетін жаттығулар өз алдына бір бөлек.
Ондағы негізгі идея қызметкерлерді салауаттылыққа ынталандыру, дене тәрбиесі мен спортпен айналысуға үгіттеу. Себебі елді күні ертең ілгері апаратын – сауатты, білімді, дені сау жастар. Біздер осы елдің жас толқындарымыз. Сондықтан біздің мақсатымыз уақытты тиімді пайдаланып, сапалы қызмет етіп, өмірде өз орнымызды адаспай табуға барлық жағынан дайын болуымыз керек. «Оқу - тәрбие процессінің гигиенасы» Мектептегі оқу тәрбие жұмыс тарының басты міндеті – жастардың ой өрісін дамыту, сабақ үлгеріміне қажетті жағдай тудыру, денсаулығын сақтап, денесін шынықтыру. Ол үшін мектептегі барлық жұмыстар балалардың жасына лайық, организмдерінің ерекшеліктеріне сай жасалады. Оқу - тәрбие жұмыстарының ұзақтығы, ауырлығы оқушылардың жұмыс қабілетіне, жыл маусымдарының организмге әсеріне байланысты жоспарланады. Сондықтан бастауыш сыныптардағы оқу жылы жоғарғы сыныптарға қарағанда қысқа, жазғы демалыстары ұзақ болады. Оқу бағдарламасы балалардың жасына қарай жылдан жылға күрделеніп отырады. Оқу жылы ішінде әрбір тоқсан сайын оқушыларға демалыс беріп тынықтырады. Жазғы демалыстан соң балалар еңбекке біртіндеп үйрене бастайды. Бірінші тоқсанның басында оқушылардың сабаққа зейіні төмен болғандықтан оқу жылының алғашқы апталары өткен тақырыптарды қайталап, бекітуге арналады да, жаңа тақырыптарды өте бастайды. Оқу жылының барысында барлық пәндерден мектеп бағдарламасы біртіндеп қиындап, жыл аяғында балалар шаршаған кезде қайта жеңілденеді.
1. Адамзаттық мәселелер - осы категорияда адамның өмірі мен оған қатысты барлық даму жөніндегі мәселелерді айтамыз. Мысалы, адамның белгілі муктаждары бар жердегі су, халықаралық мерекелер, жалпы зорлықтар, қауіптер және басқалар.
2. Ғаламдану үдерісі - осы категорияда жаңалықтар, технологиялар, идеялар, классикалық жазбалар мен бөлімдер мен дегенді жариялады. Олар барлық адамдардың демалыс пен жастарының тарханын жасайды және дүниеге қажетті емесін жасайды.
3. Бірігу - осы категорияда біртіктік, бүгінгілік, армандардың өзіндігі, күзет, аталмыштың мазмұны және басқа мәселелерді айтамыз.
4. Ортақ тағдыр - осы категорияда тенденциялар, мода, бірлык, адамдардың келесі кезеңде қазақтарының табылу мәдениеті және сандарының дайындығы және басқа мәселелерді айтамыз.
5. Шешім табу - осы категорияда өтілген, аталмыш жасыл, шешілер арасында шешімшілерге ақылай пен жауаптарды қабылдау үшін белгіленген шараларды ықтималдап айтамыз.
6. Түсінісу - осы категорияда білім алушылардың араы байланысуы, олардың жауапкершілігі және басқа мәселелерді айтамыз.
7. Игеру - осы категорияда болмашылық, көрнектілік, соңыншылық, коллективтік және демократиялық мәселелерді айтамыз.
8. Қастандық, изгілик - осы категорияда өзге, толығырақ, сияқты деңгейлік шараларға байланысты, қайнар жасама қасиеттерге байланысты, климаттың деңгейліктігі және басқа мәселелерді айтамыз.
9. Мәмілеге келу - осы категорияда отандық, экономикалық, саяси және институттык мәселелерді айтамыз.
10. Қауіп-қатер - осы категорияда торттық және географиялық, аталмыштың өзіне характерлік, жүйелік кепіл, киелі бұрынғы атаудың нондықшылығы және басқа мәселелерді айтамыз.
11. Көсбашылық - осы категорияда жаңарту, халықаралық мәдениеттік өсу, бейнелеу, дебаттар және басқаларды айтамыз.
12. Түсінісу, игеру, қастандық, изгілик - осы категорияда басқа түрлі жағдайлар, түрлі мәселелер мен даму түпнұсқаларын айтамыз.
13. "Күн сәулесі бәріне ортақ" - бұл жалпы-ғалымдардың әлемдегі әр түрлі жағдайлар мен мәселелер аралығында кеңінен пайдаланатын сөз.
Сондықтан, осы сөздер арқылы біз тарихи, социалды, экономикалық және басқа аспаптарды талдау жасаймыз. Біз осы сөздер арқылы бізге әлемдегі мәселелерді түсінуге, әлемге барлық іздестір тілдігін қатауға көмек көрсетеді.
Бұл туралы ұлы ойшыл Ибн Сина да өз шығармаларында айтқан. Ол сондай - ақ спортты мағынасына қарай жеңіл, ауыр, ұзын, қысқа сияқты бірнеше түрге бөлген. Денсаулық пен өмірді дамыту үшін кем дегенде спорттың 33 түрінен жаттығу жасау керектігін айтқан.
Елбасы Н. Ә. Назарбаев өзінің “Қазақстан - 2030” стратегиялық бағдарламасында халықты салауатты өмір салтына ынталандыруды басым бағыттың бірі ретінде атап көрсетті. Сондай - ақ Президентіміздің қолдауымен 2003 жыл – денсаулық жылы болып жарияланған. Расында да, бүгінгі таңда еліміздің ақсақалдарынан кішкентай баласына дейін дене тәрбиесіне ерекше мән беруде.
Осындай игі істер Қылмыстық - атқару жүйесі комитетінің Жамбыл облысы бойынша басқармасында да атқарылып келеді. Басқарма бастығы әділет полковнигі Т. Б. Ахметовтің ұйымдастыруымен Басқарма аумағында орналасқан спорттық алаңда Басқарма қызметкерлері арасында «Шынықсаң шымыр боласың», деген қағиданы ұстанып, аптасына екі рет дене шынықтыру сабақтары жүргізіледі. Күнделікті аласапыран жұмыстардан кейінгі бір - екі сағат уақыттың ішінде әріптестерім біраз бой жазып, сергіп қалады. Осы бір тамаша сәттерде балалық шағың да еріксіз еске түсетіндей! Футбол, волейболдан командалар құрылып, қызу ойындар өткізіледі. Сондай - ақ, кермеге тартылу, шахмат, шашка, ұзындыққа секіруден өткізілетін жаттығулар өз алдына бір бөлек.
Ондағы негізгі идея қызметкерлерді салауаттылыққа ынталандыру, дене тәрбиесі мен спортпен айналысуға үгіттеу. Себебі елді күні ертең ілгері апаратын – сауатты, білімді, дені сау жастар. Біздер осы елдің жас толқындарымыз. Сондықтан біздің мақсатымыз уақытты тиімді пайдаланып, сапалы қызмет етіп, өмірде өз орнымызды адаспай табуға барлық жағынан дайын болуымыз керек.
«Оқу - тәрбие процессінің гигиенасы»
Мектептегі оқу тәрбие жұмыс тарының басты міндеті – жастардың ой өрісін дамыту, сабақ үлгеріміне қажетті жағдай тудыру, денсаулығын сақтап, денесін шынықтыру. Ол үшін мектептегі барлық жұмыстар балалардың жасына лайық, организмдерінің ерекшеліктеріне сай жасалады. Оқу - тәрбие жұмыстарының ұзақтығы, ауырлығы оқушылардың жұмыс қабілетіне, жыл маусымдарының организмге әсеріне байланысты жоспарланады. Сондықтан бастауыш сыныптардағы оқу жылы жоғарғы сыныптарға қарағанда қысқа, жазғы демалыстары ұзақ болады.
Оқу бағдарламасы балалардың жасына қарай жылдан жылға күрделеніп отырады. Оқу жылы ішінде әрбір тоқсан сайын оқушыларға демалыс беріп тынықтырады.
Жазғы демалыстан соң балалар еңбекке біртіндеп үйрене бастайды. Бірінші тоқсанның басында оқушылардың сабаққа зейіні төмен болғандықтан оқу жылының алғашқы апталары өткен тақырыптарды қайталап, бекітуге арналады да, жаңа тақырыптарды өте бастайды. Оқу жылының барысында барлық пәндерден мектеп бағдарламасы біртіндеп қиындап, жыл аяғында балалар шаршаған кезде қайта жеңілденеді.
1. Адамзаттық мәселелер - осы категорияда адамның өмірі мен оған қатысты барлық даму жөніндегі мәселелерді айтамыз. Мысалы, адамның белгілі муктаждары бар жердегі су, халықаралық мерекелер, жалпы зорлықтар, қауіптер және басқалар.
2. Ғаламдану үдерісі - осы категорияда жаңалықтар, технологиялар, идеялар, классикалық жазбалар мен бөлімдер мен дегенді жариялады. Олар барлық адамдардың демалыс пен жастарының тарханын жасайды және дүниеге қажетті емесін жасайды.
3. Бірігу - осы категорияда біртіктік, бүгінгілік, армандардың өзіндігі, күзет, аталмыштың мазмұны және басқа мәселелерді айтамыз.
4. Ортақ тағдыр - осы категорияда тенденциялар, мода, бірлык, адамдардың келесі кезеңде қазақтарының табылу мәдениеті және сандарының дайындығы және басқа мәселелерді айтамыз.
5. Шешім табу - осы категорияда өтілген, аталмыш жасыл, шешілер арасында шешімшілерге ақылай пен жауаптарды қабылдау үшін белгіленген шараларды ықтималдап айтамыз.
6. Түсінісу - осы категорияда білім алушылардың араы байланысуы, олардың жауапкершілігі және басқа мәселелерді айтамыз.
7. Игеру - осы категорияда болмашылық, көрнектілік, соңыншылық, коллективтік және демократиялық мәселелерді айтамыз.
8. Қастандық, изгілик - осы категорияда өзге, толығырақ, сияқты деңгейлік шараларға байланысты, қайнар жасама қасиеттерге байланысты, климаттың деңгейліктігі және басқа мәселелерді айтамыз.
9. Мәмілеге келу - осы категорияда отандық, экономикалық, саяси және институттык мәселелерді айтамыз.
10. Қауіп-қатер - осы категорияда торттық және географиялық, аталмыштың өзіне характерлік, жүйелік кепіл, киелі бұрынғы атаудың нондықшылығы және басқа мәселелерді айтамыз.
11. Көсбашылық - осы категорияда жаңарту, халықаралық мәдениеттік өсу, бейнелеу, дебаттар және басқаларды айтамыз.
12. Түсінісу, игеру, қастандық, изгілик - осы категорияда басқа түрлі жағдайлар, түрлі мәселелер мен даму түпнұсқаларын айтамыз.
13. "Күн сәулесі бәріне ортақ" - бұл жалпы-ғалымдардың әлемдегі әр түрлі жағдайлар мен мәселелер аралығында кеңінен пайдаланатын сөз.
Сондықтан, осы сөздер арқылы біз тарихи, социалды, экономикалық және басқа аспаптарды талдау жасаймыз. Біз осы сөздер арқылы бізге әлемдегі мәселелерді түсінуге, әлемге барлық іздестір тілдігін қатауға көмек көрсетеді.