Берілген тақырыптардың бірін таңдап, монолог құрастырып жазыңыз. (15 сөйлем). 1. Сауда мен көмек: екі жақты келісімді сауда. 2. Бұқаралық ақпарат құралдарындағы гендерлік бейне. 3. Әлеуметтік теңсіздік: адам құқықтары және көмек.
Жазғы салымғы Сібір өлкесінің ұзақ жылмық күндері басталды. Сабақ ерте бітеді. Балалар далаға шығып, корпус қасындағы үлкен алаңда доп ұрып ойнайды. Тапқыр, ықшамды Шоқан балалардың ішіндегі ең жатық, шебер ойнайтыны болып алды. Ойын үстіндегі айтыс-тартыс сөздер Шоқанның тілін бұрынғысынан әлдеқайда жаттықтырып, жолдасын да молықтырды. Көп ұзаған жоқ, көктем жылуы басталып, Ертіс үстінен қызыл су жүріп, жаз лебі есті. Неге екені мәлімсіз, Шоқан бұл жексенбіде Сергей ағайдың да, Васил ағайдың да үйіне бармай, Ертіс бойына баруды ойлады.
Өткен күзде ғана Омбыға келіп оқуға түскен кішкене Шоқан, дегенмен қаланың қамау көше, тар үйіне әлі жете үйрене қоймап еді. Оның есіл-дерті кең дала, еркін жүріс, сахара ауасы. Ол көктем басталғалы сабақтан босаған сағатында Ертіс бойына келеді. Алыс қырға көз салып кеп отырады. Бүтін де Шоқан ешбір баламен сөйлеспестен Ертіс бойына жөнелді.
Күн жылыныңқырап, қала жұртшылығы қыс киімінен жеңілдеп өзен бойына шыққан. Кешеден бері Ертіс өзенінің мұзы босап, қызыл су көтеріліп кетті. Ертіс бойындағы қала жұртшылығына жылдың екі мезгілі ерекше қызықты әңгіме болып қалады. Оның бірі осы көктемдегі Ертістің мұзы бұзылып, сең жүрген аласапыран кезі. Екіншісі, күзгі күн суып, Ертістің мұзы қатар кезі. Әсіресе сең жүрген кез, көктем лебімен мұнартқан дала сәулетін көтеріп, аса көңілді болады.
Кеше кешкілікте «ертең сең жүреді» деген елдің лақап сөзін естіген Шоқан түнімен елегізіп аз ұйықтаған.
Шоқанның әрдайым келгенде отыратын бір ғана орны бар. Ол Ертіс қабағының бір биік мұрыншақ жарының үсті. Тағы да сол жеріне келіп отырды. Өзен қабағы қаптаған көп адам. Бәрінің таңданары асау өзеннің бұлқынып, сең дөңгелетіп аспан атқан сағаты. Қыстай бетін басып шегендеген темірдей мұзды быт-шытын шығарып, асау ағын көтеріп, әлдеқайда әкетіп барады.
Уақыты жетіп заман жылуы келгенде, қандай күш болсын, осы өзен мұзындай қопарылады. Ағынға түсіп жылжып жөнеледі.
Күтірлеп сынған қалың мұздар бірін бірі қаға жылжып, бірі шетке қағылып, бірі ағынға түсіп, ойран-топыры шығып жатыр. Шапан жамылып, шәлісін төгілткен татар ханымдары, асыл киініп алқына басқан қала нәндерінің бәйбішелері ішін тартып, таңданып, өзен ғажайыбына үңіледі. Су бұрынғысынан әлдеқайда көтеріліп, жардың ернеуіне шыпылдап келіп, қалаға лап қоярдай лепіріп жатыр.
Киіз туралы диалог -Әже киіз үй деген не? -Балам бұл -тарихымыздағы ең алғашқы құрылыс үй.Көшіп қонуға арналған жәдігер. -Оның салмағы қандай? -Киіз үй шамамен жиһаздармен қосқанда 400 келіге жуық болады -Киіз үй неден құралады? -Киіз үйдің негізгі бөлшектері ол кереге, шаңырақ, уық, сырқырлауық -Әже шаңырақ дегеніміз деген не? -Ол киіз үйдің ең жоғарғы бөлімі Осы киіз үй 4,6, 8, 12 қанат етіп тұрғызылады -Әже сізден көп мәлімет алдым, РахметКиіз үй» тақырыбына диалог
«Қазақ тілі – мемлекеттік тіл» Әр халықтың, ұлттың құрмет тұтар өз ана тілі бар. Әрбір адам өз тілінде, анасының ақ сүтімен дарыған туған тілінде сөйлеуі тиіс. Мен Қазақстан Республикасында туып өстім,сондықтан біздің мемлекеттік тіліміз -ол қазақ тілі. Қазақ тілі – қазақ халқының ана тілі.Қазақ тілі – ұлттық, мәдени, рухани асыл мұра. Қазақ тілі – Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі. Қазақ тілінің тарихы тереңнен бастау алады, ол алтай тілдері семьясының түркі тілдері тобына жатады 1989 жыл, 22 қыркүйек күні республикалық референдумда қазақ тілін мемлекеттік тіл деп жариялады.
«Павлодарлық суретшілер» туралы әңгімелеңіз
Павлодардық көркем сурет музейінде көптеген суретшілердің көрмелері бар,соның ішінде танымал павлодарлық суретшілер Бота Машрапов, Виктор Поликарпов, Әнуар Игембаев, Ғалым Қаржасов және тағы басқа қылқалам шеберлері құрған. Жақында павлодарлық суретші -кескіндемеші Ануар Игембамбаевтың мерейтойлық көрмесі Павлодар облыстық көркемсурет музейінде өтті. Ануар Игембаев 1954 жылы 14 мамырда Павлодар облысы Ермак ауданы (қазіргі Ақсу) Грязновка ауылында дүниеге келді. 1977 жылы Алматы қаласындағы Н.В.Гоголь атындағы көркемсурет училищесін тәмамдады. Ұстаздары: А.Аканаев, М.Хитахунов, Б.Пак. Кескіндемеші.1981 жылдан КСРО Суретшілер Одағының мүшесі (1992 жылдан – Қазақстан Суретшілер Одағы мүшесі). 2007 жылдан бастап Қазақстан Республикасының Көркемөнер Академиясының академигі және Суретшілер ассоциациясының мүшесі. 2008 жылдан ҚР Көркемөнер Академиясы экологиялық орта күзеті жөніндегі комитетінің мәдени мұра сарапшысы ретінде қызмет етеді. Ануар Игембаев - нәзік сезімтал портрет жанрының шебері, туған жері мен өскен елін перзенттік махаббатпен жырлай алған біртуар кескіндемеші.
Жазғы салымғы Сібір өлкесінің ұзақ жылмық күндері басталды. Сабақ ерте бітеді. Балалар далаға шығып, корпус қасындағы үлкен алаңда доп ұрып ойнайды. Тапқыр, ықшамды Шоқан балалардың ішіндегі ең жатық, шебер ойнайтыны болып алды. Ойын үстіндегі айтыс-тартыс сөздер Шоқанның тілін бұрынғысынан әлдеқайда жаттықтырып, жолдасын да молықтырды. Көп ұзаған жоқ, көктем жылуы басталып, Ертіс үстінен қызыл су жүріп, жаз лебі есті. Неге екені мәлімсіз, Шоқан бұл жексенбіде Сергей ағайдың да, Васил ағайдың да үйіне бармай, Ертіс бойына баруды ойлады.
Өткен күзде ғана Омбыға келіп оқуға түскен кішкене Шоқан, дегенмен қаланың қамау көше, тар үйіне әлі жете үйрене қоймап еді. Оның есіл-дерті кең дала, еркін жүріс, сахара ауасы. Ол көктем басталғалы сабақтан босаған сағатында Ертіс бойына келеді. Алыс қырға көз салып кеп отырады. Бүтін де Шоқан ешбір баламен сөйлеспестен Ертіс бойына жөнелді.
Күн жылыныңқырап, қала жұртшылығы қыс киімінен жеңілдеп өзен бойына шыққан. Кешеден бері Ертіс өзенінің мұзы босап, қызыл су көтеріліп кетті. Ертіс бойындағы қала жұртшылығына жылдың екі мезгілі ерекше қызықты әңгіме болып қалады. Оның бірі осы көктемдегі Ертістің мұзы бұзылып, сең жүрген аласапыран кезі. Екіншісі, күзгі күн суып, Ертістің мұзы қатар кезі. Әсіресе сең жүрген кез, көктем лебімен мұнартқан дала сәулетін көтеріп, аса көңілді болады.
Кеше кешкілікте «ертең сең жүреді» деген елдің лақап сөзін естіген Шоқан түнімен елегізіп аз ұйықтаған.
Шоқанның әрдайым келгенде отыратын бір ғана орны бар. Ол Ертіс қабағының бір биік мұрыншақ жарының үсті. Тағы да сол жеріне келіп отырды. Өзен қабағы қаптаған көп адам. Бәрінің таңданары асау өзеннің бұлқынып, сең дөңгелетіп аспан атқан сағаты. Қыстай бетін басып шегендеген темірдей мұзды быт-шытын шығарып, асау ағын көтеріп, әлдеқайда әкетіп барады.
Уақыты жетіп заман жылуы келгенде, қандай күш болсын, осы өзен мұзындай қопарылады. Ағынға түсіп жылжып жөнеледі.
Күтірлеп сынған қалың мұздар бірін бірі қаға жылжып, бірі шетке қағылып, бірі ағынға түсіп, ойран-топыры шығып жатыр. Шапан жамылып, шәлісін төгілткен татар ханымдары, асыл киініп алқына басқан қала нәндерінің бәйбішелері ішін тартып, таңданып, өзен ғажайыбына үңіледі. Су бұрынғысынан әлдеқайда көтеріліп, жардың ернеуіне шыпылдап келіп, қалаға лап қоярдай лепіріп жатыр.
-Әже киіз үй деген не?
-Балам бұл -тарихымыздағы ең алғашқы құрылыс үй.Көшіп қонуға арналған жәдігер.
-Оның салмағы қандай?
-Киіз үй шамамен жиһаздармен қосқанда 400 келіге жуық болады
-Киіз үй неден құралады?
-Киіз үйдің негізгі бөлшектері ол кереге, шаңырақ, уық, сырқырлауық
-Әже шаңырақ дегеніміз деген не?
-Ол киіз үйдің ең жоғарғы бөлімі
Осы киіз үй 4,6, 8, 12 қанат етіп тұрғызылады
-Әже сізден көп мәлімет алдым, РахметКиіз үй» тақырыбына диалог
«Қазақ тілі – мемлекеттік тіл»
Әр халықтың, ұлттың құрмет тұтар өз ана тілі бар. Әрбір адам өз тілінде, анасының ақ сүтімен дарыған туған тілінде сөйлеуі тиіс.
Мен Қазақстан Республикасында туып өстім,сондықтан біздің мемлекеттік тіліміз -ол қазақ тілі.
Қазақ тілі – қазақ халқының ана тілі.Қазақ тілі – ұлттық, мәдени, рухани асыл мұра.
Қазақ тілі – Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі. Қазақ тілінің тарихы тереңнен бастау алады, ол алтай тілдері семьясының түркі тілдері тобына жатады
1989 жыл, 22 қыркүйек күні республикалық референдумда қазақ тілін мемлекеттік тіл деп жариялады.
«Павлодарлық суретшілер» туралы әңгімелеңіз
Павлодардық көркем сурет музейінде көптеген суретшілердің көрмелері бар,соның ішінде танымал павлодарлық суретшілер Бота Машрапов, Виктор Поликарпов, Әнуар Игембаев, Ғалым Қаржасов және тағы басқа қылқалам шеберлері құрған.
Жақында павлодарлық суретші -кескіндемеші Ануар Игембамбаевтың мерейтойлық көрмесі Павлодар облыстық көркемсурет музейінде өтті.
Ануар Игембаев 1954 жылы 14 мамырда Павлодар облысы Ермак ауданы (қазіргі Ақсу) Грязновка ауылында дүниеге келді. 1977 жылы Алматы қаласындағы Н.В.Гоголь атындағы көркемсурет училищесін тәмамдады. Ұстаздары: А.Аканаев, М.Хитахунов, Б.Пак. Кескіндемеші.1981 жылдан КСРО Суретшілер Одағының мүшесі (1992 жылдан – Қазақстан Суретшілер Одағы мүшесі). 2007 жылдан бастап Қазақстан Республикасының Көркемөнер Академиясының академигі және Суретшілер ассоциациясының мүшесі. 2008 жылдан ҚР Көркемөнер Академиясы экологиялық орта күзеті жөніндегі комитетінің мәдени мұра сарапшысы ретінде қызмет етеді.
Ануар Игембаев - нәзік сезімтал портрет жанрының шебері, туған жері мен өскен елін перзенттік махаббатпен жырлай алған біртуар кескіндемеші.