сабақтас құрмалас сөйлем ( Сложноподчиненное предложение): шартты бағыныңқылы (СПП с придаточным условия) мысалы: (күн жылыса),[жер көгереді]. (сен келмегенде),[әжем ренжитін еді]. қарсылықты бағыңқылы (СПП с придаточными уступительными) мысалы: (Лекция басталсада),[студенттер толық жиналған жоқ]. (Бұлт болғанмен),[жаңбыр жауған жоқ]. (Күн салқын бола тұра),[оқушылар тауға шықты]. себеп бағыныңқылы (СПП с придаточными причины) мысалы: (күн суығандықтан),[біз жылы киіндік]. (Көлік болмағансебепті),[жұмысқа кешіктім]. мезгіл бағыныңқылы (СПП с придаточными времени) мысалы: (Арнат Астанаға кеткенде),[іңім екі жаста еді]. (Анам келгенше),[мен тамақ істедім]. (Саған сұрақ койған кезде),[ең болмаса жауап бер]. қимыл-сын бағыныңқылы (СПП с придаточными образа действия и степени) мысалы: (жел күшейіп),[ауа райы бұзылды]. (үйге келе),[сабағын орындады]. .мақсат бағыныңқылы (СПП с придаточными цели) мысалы: (қазақ тілін білу үшін),[көп оқу керек]. (нан алайын деп),[дүкенге бардым] (...)-придаточное предложение [...]-главное предложение
Егеменді еліміздің Елордасы Астана қаласына мерейлі 10 жыл толып отыр. Осы мерейтойдың құрметіне орай аудан мектептерінің оқушылары арасында «Астана – елдің жүрегі» атты шығармалар конкурсы ұйымдастырылған болатын. Сіздердің назарларыңызға жүлделі орындарға ие болған оқушылардың шығармаларынан үзінді келітіп отырмыз: Тәуелсіздік басымызға кондырған ең басты бакыт-өз таңдауымызды өзіміз жасауымыз, өз болашағымызды озіміз болжауымыз. Осындай таңдаудың бірі - ел Астанасын Сарыарканың киелі аспаны астына, қазақ топырағының кіндік тұсына кошіруіміз. Бұл, шешімнің қаншалыкты манызды екенін әрбір Қазакстандық жақсы біледі. Ал, жас Астана болса, жыл сайын жайнап көркейе түсуде. Бас аяғы он жылдың ішінде әлем жұртшылығы таныған айбыны аскақ шаһарлардың қатарына қосылды. Елордамыз ел кіндігі Арка төрінде тутіккелі бері тәуелсіз республикамыздың өрлеуі мен өркендеуінің басты нышанына айналды. Ол еліміздің ірі саяси жзне экономикалық, мәдени орталығына айналып отыр. Мен өз Отанымды, Астанамды мақтан тұтамын ! Ғажайып шаһар тек біздің ғана емес, дүние жүзіне зиялылық нұрын төгетін тоғыз жолдын торабыңдағы Еуразияның сәулетті қаласына айналып отыр.
шартты бағыныңқылы (СПП с придаточным условия) мысалы: (күн жылыса),[жер көгереді]. (сен келмегенде),[әжем ренжитін еді].
қарсылықты бағыңқылы (СПП с придаточными уступительными) мысалы: (Лекция басталсада),[студенттер толық жиналған жоқ]. (Бұлт болғанмен),[жаңбыр жауған жоқ]. (Күн салқын бола тұра),[оқушылар тауға шықты].
себеп бағыныңқылы (СПП с придаточными причины) мысалы: (күн суығандықтан),[біз жылы киіндік]. (Көлік болмағансебепті),[жұмысқа кешіктім].
мезгіл бағыныңқылы (СПП с придаточными времени) мысалы: (Арнат Астанаға кеткенде),[іңім екі жаста еді]. (Анам келгенше),[мен тамақ істедім]. (Саған сұрақ койған кезде),[ең болмаса жауап бер].
қимыл-сын бағыныңқылы (СПП с придаточными образа действия и степени) мысалы: (жел күшейіп),[ауа райы бұзылды]. (үйге келе),[сабағын орындады].
.мақсат бағыныңқылы (СПП с придаточными цели) мысалы: (қазақ тілін білу үшін),[көп оқу керек]. (нан алайын деп),[дүкенге бардым]
(...)-придаточное предложение
[...]-главное предложение