Бейресми дерек көздерінің мәліметі бойынша, Қазақстанда 43 млрд. тоннаға жуық өндірістік және тұрмыстық қалдықтар жинақталса, оның тек 5 пайызы ғана қайта өңдеуге жіберіледі. Елімізде қоқыс көп бола тұра, қоқыс өңдейтін зауыттар өндіріске жарамды шикізат таппай отыр дегенге сену қиын, бірақ бұл – шындық. Елімізде қалдықтарды сұрыптап жинау мәдениетінің жолға қойылмауы экологиялық әрі экономикалық ахуалға кері ықпалын тигізіп отыр. Әзірге республикамыздың түкпір-түкпірінде қоқыс полигондарын салып, қалдықтарды тау етіп үйгеннен әрі аса алмай отырмыз. Жердің өлшеулі екенін, ал кейбір қалдықтардың шіріндіге айналуы үшін жүздеген жылдар кететінін ескермейтініміз өкінішті-ақ... Әлемдік тәжірибеде қоқысты сұрыптау мен қайта өңдеу қалай қалыптасқан? Мысалы, Швецияда қоқыс қалдықтары электр қуаты ретінде пайдаланылса, әлемнің ең таза елінің бірі саналатын Сингапурда қоқыстардың 90 пайызы қайта өңделеді. Дамыған елдердің бірқатарында қоқыс қалдықтарын қайта іске жарату экономика дамуының қозғаушы күшіне айналып, қаншама адамды тұрақты жұмыспен қамтып отыр. Мысалы, Германияда күл- қоқыстың 30 пайызы, Жапонияда 30 пайызы, АҚШ-та 27 пайызы, ал Швейцарияда 25 пайызы қайта өңделіп, кәдеге жаратылады. Әсіресе, Үндістанның 14 миллион тұрғыны бар Мумбай қаласында шығарылған қоқысты пайдаға асыруға жергілікті тұрғындар аянбай атсалысып, тұрақты кәсіп еткен. Ал біздің елде қалдықты сұрыптап, жаңа өнімдер алу әлі күнге дейін табыс көзіне айналмай отыр.
1. Мәтіннен сөз тіркесінің байланысу түрлеріне мысалдар жазыңыз.
(Әрқайсысына 2 мысалдан)
Қиысу-
Қабасу-
Матасу-
Меңгеру-
Жанасу-
Жазылым-
-Сәлем Сәуле
-Сәлем Алуа
-Қалайсың
-Жақсы өзіңше
-Менің көңіл күйім керемет боп тұр
-Алуа сен қай Республикада тұрасың
-Сәуле мен Қазақстан Республикасында тұрамын
-Алуа ол қай құрлықтағы мемлекет
-Сәуле ол Еуропа құрлығы
-Алуа сен маған Қазақстанның табиғаты қандай екенін айтып бере аласыңба
-Я Сәуле айтып берейін Қазақстан жері ұлан-байтақ жер. Мен Қазақстанның Нұр-Сұлтан қаласында тұрамын.Әр жаз сайын Есіл өзеніне барып тұрамын ауасы өте керемет әрі алуан түрлі табиғаты өте әдемі жер.
-Рахмет Алуа сенің арқаңда көптеген мәліметтер жинап алдым мен міндетті түрде Қазақстанға баратын боламын
-Жарайды Сәуле кел Қазақстанның есігі әрқашан туристтерге ашық
-Саубол Сәуле
-Саубол Алуа.
Жақында мен қазақ тілі мектебінің олимпиадасына қатыстым.Ол олимпиада қиын болды, бірақ маған өте ұнады.Жаңа жігіттермен келген кезде біз бір-бірден отырдық.Мен бірінші үстелге отырдым.Олимпиадада отыз сұрақ болды.Ол олимпиадаға қатысамын деп ойлаймын Олимпиадалар өте қызықты және өте қызықты.
Объяснение:
Недавно я участвовал в школьной олимпиаде по казахскому языку.Это олимпиада была сложной но мне все ровно очень понравилост.Когда мы только пришла с другими ребятами нас посадили по одному.Я сидел на первой парте.В олимпиаде было тридцать вопросов.Мне кажется что участвовать в олимпиадах очень захватывающе и очень интересно.
НУ КАК ТО ТАК НАДЕЮСЬ