Бжб 6 сынып қазақ тілінен 4 токсан кімде бар: 1-тапсырма. Мәтіндерді түсініп оқып, 2 мәтіннің стилін, тақырыбын, мазмұнын салыстырып жаз.
1-мәтін
Ұлы ақын, ағартушы, қазақтың жазба және әдеби тілінің негізін салушы Абай Құнанбайұлы қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданында Шыңғыс тауының бауырында дүниеге келді. Ол ауыл молдасынан оқып жүрген кішкентай кезінен-ақ зеректігімен көзге түседі. Кейін ол Семей қаласында 3 жылдық медресе тәрбиесін алады.
Абайдың білім алуына жол ашқан – әкесі Құнанбай болса, тәрбие берген әжесі Зере болды. Шешесі Ұлжан да ұлының тәрбиесі мен білімді болуына көп ықпал жасаған.
Жас Абай бос уақытында өздігінен ізденіп, қазақтың мәдениетін, араб, парсы, шағатай тілдерін үйренеді. Ол Низами, Қожа Хафиз, Науаи, Физули, т.б. шығыс ақындарының өлеңдерін жаттап өседі. Кейін ол орыс әдебиеті мен тілін өздігінен үйреніп, орыстардың ұлы ойшылдары А.С.Пушкин, Н.В.Гоголь, М.Ю.Лермонтов, М.Е.Салтыков-Щедрин, Н.А.Некрасов, т.б. ақын-жазушылардың шығармаларымен танысады, олардан аударма да жасайды. Сонымен бірге ағылшын ғалымы Ч.Дарвиннің еңбектерімен танысып, Шекспирдің шығармаларын да оқиды. Соның арқасында дүниетанымын кеңейтіп, білімін дамыта береді.
2-мәтін
Хабарлама
Құрметті «Абай» кітапханасының оқырмандары! Ұлы ақын Абай Құнанбайұлының 175 жылдығына арналған «Абай – дана, Абай – дара» атты жыр сайысы 12.09.2021 жылы сағат 15:00-де болады. Сіздерді көрермен болуға шақырамыз. Кіру тегін.
Өтетін орны: «Абай» кітапханасы, 1-қабат, мәжіліс залы
Салыстыру аспектілері 1-мәтіннің 2-мәтіннің
стилі
тақырыбы
қысқаша мазмұны (2-3 сөйлем)
2-тапсырма. Тірек сөздерді қолданып, жанрлық ерекшеліктерін сақтап Абай Құнанбайұлының өмірбаянын жаз. Өмірбаянның құрылымын есте сақта:
1. туған жылы, туған жері
2. отбасы туралы ақпарат
3. жұмыс орны, қызметі туралы ақпараттар
4. жетістіктері туралы ақпараттар
Тірек сөздер: ұлы ақын / 10 тамыз 1845 жылы / қазіргі Семей облысы Абай ауданы / атақты Құнанбай болыс / Зере / Ұлжан / 10 жаста / Ахмет Риза медресесі / 3 жыл / араб, парсы, шағатай тілдері / орыс тілін өз бетімен үйрену / әкесімен бірге ел басқару ісімен айналысу / болыс болу / 10 жастан өлең жазу / 3 поэма, 45 қарасөзі, 100-ден астам аудармалары, 10-нан астам күйлері мен әндері, 500-ден астам өлеңдері
Өмірбаян
3-тапсырма. себебі / өйткені / сондықтан шылауларын орынды қолданып, сұрақтарға жауап жаз.
1. Зергерлік бұйымдар неге қымбат болады?
2. Қыздар неге зергерлік бұйымдарды жақсы көреді?
3. Қазақтар неге күмістен жасалған білезіктерді, сақиналарды таққан
Жүзу-ол денені қатайтады, бұлшықетті қалпына келтіріп, бойдан бүкіл жағымсыз энергияны шығаруға жақсы көмектеседі. Сондай-ақ мінсіз мүсін иесі атануыңызға септігін тигізеді. Жүзу – денсаулыққа пайдалы тән рахаты.
Ал,зиянына келетін болсақ,барлық спорт түрлері секілді суда жүзудің де өзіне тəн зиянды тұстары бар. Ең алдымен созылмалы жұқпалы аурулармен сырқаттанған жандарға суға түспегені абзал. Сонымен қатар, терісі зақымданған жандарға да суға түсуге болмайды. Ал жүрегі ауыратын жандар үшін дəрігер кеңесінен өтіп барып қана суға түсуге болады. Оның өзінде аптасына немесе күніне қанша уақыт түсуге болатынын біліп алған жөн.
Мұнайшылар атқылаған мұнайды жеңіп, тұмшалады.
Адамдар атқа, түйеге, машинаға кейбірі жаяу, балаларымен қоса, шыңырауға қарай беттеді.
Бұрғышыларды төбелеріне көтеріп, құттықтады.
Асанбай үйіне қарай жөнелді.
Объяснение:
Мәтінді де түсіргеніңде жақсы болар еді. Қателеспесем мынадай мәтін болу керек:
Ертеңіне түс ауа шыңырау төбесіне желбіреген қызыл ту көтерілді. Бұл фонтанды бұқтырып болдық, тас бекітіп бағындырып алдық жеңдік деген белгі еді. Ысқырып-осқырып атқылаған мұнай пысқырып-түшкіріп тұмшаланып қалды. Алыстан аңтарылып көз алмай күтіп жүрген жұрт аттылы, жаяулы, машиналы, түйелі шыңырауға қарай ағылып келеді. Оттан ұшқан ұшқындай ұшып, қалың топтың екі жанында балалар ойнақтап келеді.
Қалың қол шыңырауға жетті де бұрғышыларды жұтып жіберді: көтеріп әкетті, құшақтап алды, қоршап әкетті. Мыңдаған ауыздан жарыса шыққан қуаныш сөздері қат-қабаттасып у да шу гуілге айналып кетті.
Асанбай дос құшақтардан әрең босанып, шұбырған жұрт соңында, үйіне қарай жөнелді.