Cөйлем мүшесіне талдау жасап беріңіздерші өтініш Бейсен, Шымырбек, Қали құлаған жерді аршып жатыр. Әйтсе де камерадағы ұйқысыз түндер, мазасыз күндер, тергеушілердің кемсітуі, күзетшінің қорлауы, абақты тақсыреті Дулатовтың күнбе-күн сағын сындырып, жүйкесін жұқарта берген секілді. Оқта-текте айқай-ұйқай, аттың дүбірі естіледі. Үйде Қажекеңнен басқа Сәбит Мәриямымен, ағайынды Риза, Шафик Шокиндер, Қалижан Жамалымен, Тайыр Мүнирасымен, Қажым, Жұмағали, тағы басқа достар бар. Оның өз әкесі Құнанбай, оның әкесі Өскенбай, үшінші атасы Ырғызбай – бұлардың барлығы да ірі феодал болған, ру ішінде үлкен үстемдік жүргізген адамдар. Мен, сен, ол – үшеуміз кітап дүкеніне барамыз. Мұң мен назы аралас Мұстапаның зарлы әні жоғадай тайпалып, құйындай екпіндеген Жарылғаптың «Алтыбасары» Дәрменді де қыздырды, екілендірді. Аттың желісі бір түрлі қатты, мазасыз. Киімдері жеңіл, бірақ жылы. Бір күні бай баласын үлде мен бүлдеге орап, киіндіріп, ат-тұрманын сайлап, қасына бір жас шешен жігіт пен бір ақынды қосып, ауыл-ауылды аралап, қыз көруге жіберіпті. Ақсақ, соқырды, жарықты, тазды, көксауды алмайды екен. Оның асқардай асқақ, Арқадай байтақ, тұлпардай желді, алыптай еркін ащы айғайы аспанға құлаш сермеді.Қартқожа үйге сүйеніп, ашамайды шынтақтап ауылға қарап тұр. Орысша киінген, ақ құба, қара сақалды, орта бойлы адам үйге кірді.
Үш санына байланысты; Үш көз;Су анасы - бұлақ,жол анасы-тұяқ,сөз анасы- құлақ. Үш тоқтам; Ақыл-арқан,ой-өріс,адам-қазық. Үш қасиет; Өліде-аруақ,малда-кие, аста-кепиет. Үш талғам; Мейірім-сауап, жақсылықтан шарапат,жамандықтан кесепат. Үш жүз; Ұлы жүз,Орта жүз,Кіші жүз. Үш тәтті;Жан тәтті,жар тәтті,мал тәтті. Үш қуат; Ақыл,жүрек, тіл. Үш жұрт; өз жұртың- күншіл,қайын жұртың-міншіл,нағашы жұртың- сыншыл. Жеті санына; Жеті санның дүниежүзілік дәстүрде өте жиі, тұрақты ,орнықты болып кездесетіндігін білеміз. Жеті саны-қазақ үшін де киелі. 7 санына байланысты жеті жұт немесе жұт-жеті ағайынды.Олар-құрғақшылық,жұт (малдың қырылуы), өрт, оба, соғыс,топан су, зілзала (жер сілкіну). Жеті жоқ; жерде өлшеуіш жоқ, аспанда тіреуіш жоқ, аспанда тіреуіш жоқ, таста тамыр жоқ, тасбақада талақ жоқ,Аллада бауыр жоқ, аққуда сүт жоқ, жылқыда өт жоқ. Жеті қазына-ұрпақ жалғасы деп есептеледі. Сонымен қатар жеті жетім, жеті шәріп,жеті ата ұрпағымыздың өрісін,танымын кеңейтеді. Жеті күн; Дүйсенбі,сейсенбі, сәрсенбі,бейсенбі, жұма,сенбі,жексенбі. Жеті амал;Тоқсанның кіріуі,киіктің матауы,мұздың қатуы,айдың тоғамы,үркердің батуы,қарашаның батуы,күннің тоқырауы. Жеті қазына;-Ер жігіт,сұлу әйел,берен мылтық,ақыл,білім,жүйрік ат, қыран бүркіт,жүйрік тазы. Тоғыз саны; Тоғыз саны-әлдебір толықтылықты,түгелділікті білдіреді,үйірімен үш тоғыз,байлықты,жеңісті білдіреді. Қырық саны; Қырық-көп жағдайда кез келген өлшемнің (уақыты,кеңістіктің) ең шеткі,ең соңғы межесі,шебі,шекарасы.Қырық сөзі абак таңбадағы шебер сызығын білдірген.Сандық көрсеткіш бойынша берсек,40дегеніміз-кіндік нүкте.40 санына байланысты қазақ халқының қырқынан шығару,қырқын беру.
Менің әлемім – менің жақын туыстарым мен адамдарымның шеңберіндегі өмірім.
Өмір – күрделі нәрсе. Миллиондаған адам әлемде өмір сүреді,әр адам өз жолын таңдайды,өз мақсаттарын белгілейді.Және осы мақсаттарға қалай қол жеткізуге болады? Кім қалай дұрыс өмір сүру керектігін біледі? Бала кезімде бәрі қарапайым және оңай көрінетін еді.Мен өскен сайын әлемнің қиындықтары мен күрделі жақтарын түсіне бастадым.Бірақ оған қарамастан әр адам өзінің бақытын табуы керек.Ол үшін көп күш салу керек.
Әрине,әлемде өмір сүруге тұрарлық көптеген қызықты нәрселер бар.Менің шұғылалы әлемімдегі ең басты нәрсе – бақыт,отбасымның амандығы. Мен ата-анамды қатты жақсы көремін және әрқашан олардың аман-сау болғанын қалаймын.
Ал шұғылалы әлем деген, менің ойымша,адамның жаны,жүрегі,сезімі.Әрдайым нұрланып,айналасына жақсы шұғыласын шашуы.Осы әлемдегі өміріңді ең жақын адамдармен өткізсең,әлемің шұғыласын одан әрі шаша бермек дегім келеді.
Үш көз;Су анасы - бұлақ,жол анасы-тұяқ,сөз анасы- құлақ.
Үш тоқтам; Ақыл-арқан,ой-өріс,адам-қазық.
Үш қасиет; Өліде-аруақ,малда-кие, аста-кепиет.
Үш талғам; Мейірім-сауап, жақсылықтан шарапат,жамандықтан кесепат.
Үш жүз; Ұлы жүз,Орта жүз,Кіші жүз.
Үш тәтті;Жан тәтті,жар тәтті,мал тәтті.
Үш қуат; Ақыл,жүрек, тіл.
Үш жұрт; өз жұртың- күншіл,қайын жұртың-міншіл,нағашы жұртың- сыншыл.
Жеті санына;
Жеті санның дүниежүзілік дәстүрде өте жиі, тұрақты ,орнықты болып кездесетіндігін білеміз.
Жеті саны-қазақ үшін де киелі.
7 санына байланысты жеті жұт немесе жұт-жеті ағайынды.Олар-құрғақшылық,жұт (малдың қырылуы), өрт, оба, соғыс,топан су, зілзала (жер сілкіну).
Жеті жоқ; жерде өлшеуіш жоқ, аспанда тіреуіш жоқ, аспанда тіреуіш жоқ,
таста тамыр жоқ, тасбақада талақ жоқ,Аллада бауыр жоқ, аққуда сүт жоқ, жылқыда өт жоқ.
Жеті қазына-ұрпақ жалғасы деп есептеледі. Сонымен қатар жеті жетім, жеті шәріп,жеті ата ұрпағымыздың өрісін,танымын кеңейтеді.
Жеті күн; Дүйсенбі,сейсенбі, сәрсенбі,бейсенбі, жұма,сенбі,жексенбі.
Жеті амал;Тоқсанның кіріуі,киіктің матауы,мұздың қатуы,айдың тоғамы,үркердің батуы,қарашаның батуы,күннің тоқырауы.
Жеті қазына;-Ер жігіт,сұлу әйел,берен мылтық,ақыл,білім,жүйрік ат, қыран бүркіт,жүйрік тазы.
Тоғыз саны;
Тоғыз саны-әлдебір толықтылықты,түгелділікті білдіреді,үйірімен үш тоғыз,байлықты,жеңісті білдіреді.
Қырық саны;
Қырық-көп жағдайда кез келген өлшемнің (уақыты,кеңістіктің) ең шеткі,ең соңғы межесі,шебі,шекарасы.Қырық сөзі абак таңбадағы шебер сызығын білдірген.Сандық көрсеткіш бойынша берсек,40дегеніміз-кіндік нүкте.40 санына байланысты қазақ халқының қырқынан шығару,қырқын беру.
Шығарма
Менің шұғылалы әлемім.
Менің әлемім – менің жақын туыстарым мен адамдарымның шеңберіндегі өмірім.
Өмір – күрделі нәрсе. Миллиондаған адам әлемде өмір сүреді,әр адам өз жолын таңдайды,өз мақсаттарын белгілейді.Және осы мақсаттарға қалай қол жеткізуге болады? Кім қалай дұрыс өмір сүру керектігін біледі? Бала кезімде бәрі қарапайым және оңай көрінетін еді.Мен өскен сайын әлемнің қиындықтары мен күрделі жақтарын түсіне бастадым.Бірақ оған қарамастан әр адам өзінің бақытын табуы керек.Ол үшін көп күш салу керек.
Әрине,әлемде өмір сүруге тұрарлық көптеген қызықты нәрселер бар.Менің шұғылалы әлемімдегі ең басты нәрсе – бақыт,отбасымның амандығы. Мен ата-анамды қатты жақсы көремін және әрқашан олардың аман-сау болғанын қалаймын.
Ал шұғылалы әлем деген, менің ойымша,адамның жаны,жүрегі,сезімі.Әрдайым нұрланып,айналасына жақсы шұғыласын шашуы.Осы әлемдегі өміріңді ең жақын адамдармен өткізсең,әлемің шұғыласын одан әрі шаша бермек дегім келеді.