«Царь Са» А. Дузелханов 1. Сактар мемлекетiнде жауынгерлердiң әсiресе колбасшылар мен

жоғары болды. Одакты сак кесемдерiнiн кеңесi сайлаган патшалар биледi. Тайландерн

тайпа мушелер сайлады. Сак корамы ушке бендәскерлер, абыздар, ру мушелер (шпер

малшылар, коленершiлер және т.б.). Патша мен аскер көсемдерiн ген кана әскер тобынан

сайлады. Адамзат дамуынын бул кезенiн «Әскери демократия деп атайды. Санау

кару-жарағы мен сауыт-сайманы тугел болған. Еуропада мунда

пайда болды. 2. Геродот: <<Біз бiлетiн халыктардын барлығынан да халы разылык етпесе, олардың еліне басып кiрген ешбiр жау сактарды жаулап ала алмайд Олардан кашып та кутыла алмайды. Өйткен скифтердiн каласы, намалы ездерiмен ала журед, барлығы аттылы, садак аткыштар; олар Ешла болмағанда кайтедil Скифтер өздерiн де, аттарын да сауытпен коркаган, - деп а

80

4-такырып

Tycin aap Manute cyperrepre kar perten

Мыслға біз Христофор Колумбты алсақ болады. Колумб Испаниядағы 7 жыл соғыс болған жердегі банкирлер мен саудагерлерге.сүйеніп, дүние жүзіндегі мгхиттарға экспедиция жасайтын арнайы топтың жетеклісі болады. Ең алғашқы экспедиция 1492-93 жылдар аиалығында 90 адам, 3 кемемен,3 тамызда 1942 жылы Палос аймағынан Атлант мұхитын іздеуое шығады. 15 наурыз 1493 ж. КолумбИспанияға қайта оралады. Ал 2-ші экспедиция 1493-96 жылы 1500 адаммен Кадистан жолеа шығады.3 қараша 1493 жылы Доминика, Гваделупа,Антигуа мен Виргин аралдарын, 19 қарашада Пуэрто Рико, 5 мамырда Ямайка аралдарын ашқан.

1498-1500 жылдары 300тадаммен мамыр айының соңында Тринидад, 1 тамызда Оңтнстік Америка жағалауын, 15 тамызда Маргарита аралдарын ашқан 4-ші экспедиция барысында 1502-1504 жылдары Америка материгін ашқан.

Ребустың шешуі: ЕСІМДІК.

Есімдіктер - заттың атын, сынын, санын,олардың аттарын білдірмейтін, бірақ солардың (зат есім, сын есім, сан есімдердің) орнына жұмсалатын сөз табы. Есімідіктер белгілі бір түсінікті я ойды жалпылама түрде мегзеу арқылы білдіреді. Есімдіктердің нақтылы мағыналары өздерінен бұрын айтылған сөйлемге немесе жалпы сөйлеу аңғарына қарай айқындалады.

Мағыналарына қарай есімдіктер мынадай топтарға бөлінеді:

1. жіктеу есімдіктері - мен, сен, сіз, ол, біз (біздер), сендер, сіздер, олар.

2. сілтеу есімдіктері - бұл, осы, сол, анау, мынау, сонау, осынау, ана, мына, сона, әні, міне.

3. сұрау есімдіктері - кім? не? неше? қай? қандай? қанша? қалай? қашан?

4. өздік есімдігі - өз.

5. белгісіздік есімдіктері - біреу, кейбіреу, кейбір, қайсыбір, әрбір, бірнеше, бірдеме, әркім, әрне, әрқайсы, әрқалай, әрине, әлдекім, әлдене, әлдеқайдан, әлденеше, әлдеқалай, әлдеқашан.

6. болымсыздық есімдіктері - еш, ешкім, ешбір, ештеме, дәнеңе, ешқашан, ешқандай, ешқайсы.

7. жалпылау есімдіктері - бәрі, барлық, барша, бар (бар адам), күллі, бүкіл, түгел.