ЧНО тапсырма . Қалып етістіктерін жақша ішіндегі сәйкес келетін сөзбен байланыстырып айт . Сөйлем құра . Отыр ( орындық , аспан , жер ) ; тұр ( дала , кітап , мәдени ) ; жатыр ( төсек , көлік, перде ) ; жүр ( су , тамақ , дәптер )

Халқымның «әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер» деген даналық пікірін ойлап   қарасақ, ата-ң асқар таудай   ақылында, өз өмір тәжірибесінен өткен өнегелі істері – елін,   жерін қорғау, бірлікте, ынтымақта өмір сүріп, еліне елеулі, халқына   қалаулы болу сияқты жақсы қасиетті ұрпақтан- ұрпаққа дарыса деген асыл арманы екен.сонау ғасырлар қойнауының қатпар-қатпар   белесінен байқасақ, ежелден –ақ ру-тайпаларымыздың өз жерін еш жауға бастырмаған, ұлын құл, қызын күң еткізбеуге батырлық   ержүректігін, жауына қатал, досына адал, шыбын жанын шүберекке түйіп, садақ ұстап қол күшіне сеніп, найзаның ұшына үкі таққан ұлдары мен қыздарының жауынгерлік үлгісі бізге аманат болып жеткен.отанымызды қорғаған еліне деген сүйіспеншілігі, ерлер сияқты қолына қару алып, ат құлағында ойнап жүріп жауын жеңуі сақ қызы- тұмар падишаның ерлік істері. «маған туған жердің бір уыс   топырағы да қымбат. сонда енді не бар? ! » деп   тұрсыңдар ғ менде ел бар, менде жер бар, мен елімді-жерімді қорғадым, - деген тұмар падиша осындай байтақ та бай дархан отанымызды жұдырықтай жүрегіндегі ерлік сезіммен қорғаған.

1.Балық шаруашылығына байланысты кәсіби сөздер: жылым, бүркеніш, қаяз, азна,қармақ,шөктірме т.б.

2.Кәсіби сөздер таралу шегіне қарай ірі кәсіпке байланысты сөздер және шағын кәсіпке байланысты сөздер деп екі салаға бөлінеді.

3.мақта шаруашылығында қолданылатын сөздер: пая – мақтаның сабағы, шиіт – мақтаның тұқымы, терімші – мақта теруші.

4.Қолөнершілікке байланысты кәсіби сөздер: пышқы – араның түрі, шербек – үлкен ара, ыңғыру – ағаш оятын құрал, тышуыр – бұрап тесетін құрал, пәрбі – шойын тескіш, атауыз – шеге суырғыш, біз – аяқкиім тігетін құрал, тарамыс – аяқкиім тігетін жіп, ұршық – малдың жүнінен жіп иіретін құрал, көрік, төс, қысқаш – ұста құралдары, т.б.